Tímarit Máls og menningar - 01.11.1964, Blaðsíða 15

Friðrik Þórðarson
Úr Grikklandseyjum
HripaS á spássíu
Iamque per Aegaeos ibat Laertia flexus
puppis, et innumeras mutabant Cycladas aurae;
iam Paros Olearosque latent; iam raditur alta
Lemnos ct a tergo decrescit Bacchica Naxos,
ante oculos crescente Samo; iam Delos opacat
acquor ...
Statíus, Akkillesarkviða.
ASantorÍnÍ er tíðræmdastur þingstaður drauga í Grikklandshafi, svo að
víða um eyjar er haft að orðtæki að flytja drauga til Santoríní; það er
að bera í bakkafullan lækinn. Sé einhvers staðar afturganga svo mögnuð að
ekki tekst að koma henni fyrir, þá þykir ekki annað ráð betra en senda hana
hingað. Þó hefur mikið dregið úr reimleikum síðustu mannsaldra, og fræði-
menn kvarta jafnvel um að þeir séu að leggjast af með öllu. En raunar eru
ekki ýkjamörg ár síðan skósmiður hér í Pýrgos, Alexander að nafni, gekk
aftur til að vinna fyrir hyski sínu; hann sótti vatn og hjó í eldinn og gerði
við skóna af krökkunum og var á ýmsan hátt í snúningum fyrir konu sína,
nema á laugardögum hvildi hann sig í gröf sinni, því þá halda grískir draugar
heilagt. Loks leiddist meinfýsnum nágrönnum þetta og tóku hann og brenndu.
En það er þó ugglaust satt að drauga hafi nú mikið til þrotið um sinn hér
á Santoríni ekki síður en annars staðar, þó hitt sé jafnvíst að þeir eiga eftir
að aukast og æxlast að nýju þegar aftur kemur í þann punkt í rás sköpunar-
verksins. En það er einsætt að reimleikar hafa verið miklu meiri fyrrum hér
í Miðjarðarhafsbolnum, eins og líklega víðar, en þó aldrei meiri en á 16. og
17. öld. Árið 1542 var t. a. m. svo reimt í Miklagarði að Súlíman soldán
annar, kallaður hinn mikli, bauð út leiðangri janitsara og var sjálfur fyrir
liðinu. Þá voru höggnir á einum degi ekki færri en 150 draugar og vampírar,
og þótti þá létta nokkuð í bili.
Þetta er þó ekki annað en dæsinn slæðingur hjá því sem á gekk á Santoríní
um miðja 17. öld. Draugar gengu þá Ijósum logum um eyna á björtum degi,
sóttu mannfundi og voru heimagangar í hibýlum fólks. Maður hét Janetis
Anaplíótis; hann dó og gekk aftur og sótti einkum að konu sinni og skyld-
mennum; á nóttunni réðst hann á fólk sofandi í rúminu, dró það fram úr og
221