Tímarit Máls og menningar - 01.11.1964, Blaðsíða 97

óþaría sparsemi virðist að ekki skuli vcra
getið um útkomustaði þeirra, en það getur
verið mörgum þarflegt að vita.
Um skrána sjálfa skal ekki fjölyrt; tald-
ir eru 333 titlar, og munu höfundar (að
meðtöldum útgefendum og þýðendum)
vera rösklega 200. Þess má geta til gamans
að lilutur Islcndinga í skránni cr sízt lak-
ari cn vænta mætti: íslenzkir höfundar eru
24 og rit þeirra um 50, og ætla ég að þar sc
flest talið sem máli skiptir.
Því skal ekki gleymt að próf. Dag Ström-
l)áck hefur skrifað inngangsritgerð í heít-
inu scm hann nefnir Thc Dawn of West
Norse Literature (Dögun veslurnorrænna
bókmennta); þar er vitanlega fljótt yfir
sögu farið, en miklu cfni vel og skilmcrki-
lcga komið fyrir á fáum blaðsíðum.
J. tí.
Miskunnarlaníi hugvckja
TT'oitsLTi lýðvcldisins1 gerist í Gualcmala
■*- á tímum fyrra heimsstríðsins, en í
sögu þessari kristallast kröm og niðurlæg-
íng kúgaðrar þjóðar í nokkrum eftirminni-
legum persónum sem hver cftir aðra byltast
í net einræðisvaldsins og bíða hryllileg ör-
lög. Þær eru hver annarri skýrari og hug-
stæðari lesandanum, svo ólíkar sem þær
eru: fávitinn Pelele og betlararnir félagar
lians; Genaro Rodas sem fær „miskunn"
gegn því að hann njósni um menn „í þágu
lýðræðisins"; Fedina Rodas sem er pynduð
og að lokum scnd í hóruhús Donju Chon;
Carvajal lögfræðíngur og Canales hershöfð-
íngi; „gæðíngur forsetans", hinn torráðni
Miguel Cara de Angel, fagur og illur sem
Satan sjálfur, sem svikinn frá unnustu
sinni hafnar í píslarklefa; og unnustan,
1 Miguel Angel Asturias: Forseti lýtS-
veldisins. Hannes Sigfússon íslenzkaði. Mál
og menning, Reykjavík, 1964.
Umsagnir um bœhur
Kamilla litla. í baksýn þessa alls er sjálfur
forseti lýðveldisins, sem í sögulok er les-
andanum minnistæðastur úr eltíngaleiknum
við flugurnar; „hann elti fluguna hlæjandi,
reikull í spori með skyrtuna uppúr buxun-
um að aftan, buxnaklaufina opna, skórnir
óreimaðir, slefan lak af vörum hans og aug-
un voru þakin gulum deplum ... „Veiztu
það Miguel, að það er skemmtilegasti leik-
ur sem hægt er að hugsa sér að drepa flug-
ur ..Sagan sem þjóðfélagsmynd er eink-
um leingd ríkisárum einræðisherrans Es-
trada Cabrcra í Guatemala, en á kápu bók-
arinnar er vitnað til þeirra réttmætu um-
mæla Asturias sjálfs, að mynd forsetans
eigi við um livaða harðstjóra sem vera skal.
Rás atburðanna er hröð og stíll bókarinn-
ar myndrænn og lýriskur og orðglaður, oft
fylltur súrrealiskum óráðskenndum líkíug-
um, dæmi af bls. 12: „framliðnir munkar
sem fóru í löngum útfararlestum inn í dóm-
kirkjuna, berandi fyrir sér bandorm af
tunglskini sem var krossfestur á nöturlegar
bcinpípur". Þeim sem þekkja til ljóðstíls
Ilannesar Sigfússonar býður ósjálfrátt í
grun að lionum hafi látið vel að þýða For-
seta lýðveldisins. Hvort lineigð llannesar
til myndríkra stílbragða hefur orkað ýkj-
andi á stíl bókarinnar skal ósagt látið, enda
er mér ekki kunnugt um liverjar cldraunir
þýðínga verkið hefur geingið í gegnum áð-
ur en llannes lagði hér hönd að.
Formáli sá sem skeytt er framanvið bók-
iua og hefur að geyma talsverðan fróðleik
um suður-amerískar bókmenntir og Asturias
sérdeilis, er hið mesta torf að allri gerð og
lítt sæmandi svo gildum höfundi sem Guð-
bergi Bergssyni, en hann hefur samið pistil-
inn. Forseti lýðveldisins hlýtur að teljast
einhver miskunnarlausasta hugvekja sem
völ er á um rök þess skipulags sem nú er
að þrotum komið — í rómönsku Ameríku
og hvarvetna annarsstaðar.
Þorsteinn frá Hamri.
303