Tímarit Máls og menningar - 01.12.1978, Side 18

Tímarit Máls og menningar
þessu umhverfi hafði það óafmáanlega sterk áhrif á mig að sjá hvernig
Popeye tókst að fá samfangana til að lesa pólitískar bókmenntir enda þótt
næstum ómögulegt væri að ímynda sér að nokkur maður gæti lesið í þess-
um óhugnanlega hávaða og stöðuga ótta. Margir af föngunum sögðu mér
að Popeye hefði haft jafn sterk áhrif á þá, einmitt af því hann var ekki
lærður eða menntaður, hann var einn af þeim, og samt gat hann opnað
þeim nýjan heim og hugsunarhátt.
Enda þótt flestir fanganna væru svartir reyndi hann ekki síður að virkja
þá hvítu til starfa, og margir þeirra sögðu við mig að þeir mundu vinna
fyrir United Prisoners Union þegar þeir kæmu út.
Miklum herferðum hafði verið komið af stað til að fá Popeye látinn
lausan, og loks var honum sleppt og við héldum honum heljarmikla
fagnaðarveislu. Popeye var stoltur af uppruna sínum og klæddi sig alltaf
á dæmigerða fátækrahverfavísu. Bæði hann og félagar hans aðvöruðu mig
sífellt að hafa ekki of hátt um það sem væri á döfinni og yfirleitt vera á
varðbergi gagnvart njósnurum alríkislögreglunnar FBI innan félagsins. En
þar sem ég var svo vanur hinni almennu ofsóknarhræðslu í fátækrahverf-
inu og treysti yfirleitt fólki skilyrðislaust tók ég ekki mikið mark á þess-
um aðvörunum, ég gat heldur ekki ímyndað mér dulbúna lögreglu í miðri
sólbjartri fegurð San Fransisco. Einmitt þess vegna varð það mér óskaplegt
áfall að verða vitni að því ofbeldi og ógnunum sem beitt var gegn félagi Pop-
eyes og að komast að raun um að einn af þeim félögum sem ég treysti
einna best var einmitt frá FBI.
Það var Sara Jane Moore, sem var svolítið eldri en við og sem við þekkt-
um sem góða og viðfelldna húsmóður úr úthverfunum. Það var hún sem
var skömmu síðar næstum búin að breyta rás heimssögunnar þegar hún
reyndi að skjóta Ford forseta í bílnum á Union Square í San Fransisco. Það,
ásamt enn skelfilegra atviki sem hún hafði orðið völd að, varð raunveru-
lega til þess að mér varð nóg boðið og ég flýði Bandaríkin. Hvað hafði
gerst? Sara hafði fengið samviskubit. Hún var komin á okkar band og viður-
kenndi opinberlega í dagblöðunum að hún hefði verið njósnari FBI. Og
hún hafði ástæðu til iðrunar. Á laugardagskvöldi, nokkrum dögum eftir
fagnaðarveisluna okkar, ætlaði Popeye að koma yfir til mín til að velja
myndir frá fangelsinu í blaðið okkar. Hann hringdi svo aftur til mín og
sagðist ekki hafa tíma til þess, því hann þyrfti að fara á fund með fyrr-
verandi Yíetnam-hermönnum. Við ákváðum þá að ég skyldi koma á fund-
inn seinna um kvöldið og aka síðan með honum heim eins og ég var svo
348