Tímarit Máls og menningar - 01.12.1978, Side 73

Saga úr þorskastríði
Sjálfur er hann átakanlegt dæmi um ræfildóminn, lítill eftir aldri og
ónýtur í slagsmálum, sérstaklega þegar þeir ráðast á hann fimm í einu.
Honum er ómögulegt að munnhöggvast við þá, ef hann svarar þeim með
formælingum sem breskir strákar úr hans stétt nota er það á við að
fá einkaskemmtun hjá Halla og Ladda. Hér um slóðir liggur í loftinu að
ameríska sé eina enskan sem talist gemr mannamál.
Það er því ljómandi skemmtilegt að vera íslenskur sjómannssonur og
verðandi skipherra. Það sem í fyrra hefðu heitið hrekkir og ótuktarskapur
eru í ár nokkurs konar hernaðaraðgerðir, gegnumsýrðar af baráttuanda
smáþjóðarinnar sem berst fyrir tilveu sinni. Nú eru alvarlegir tímar, fjand-
skapur milli þjóða og hver ætti að amast við því þó þeir lemji helvítis
bretann?
Hann á aðeins eina vörn. Þegar þeir hafa þjarmað svo rækilega að
honum að krampi hleypur í skrokkinn svarar hann á þeirri tungu sem hvar-
vetna hefur skilist meðal dýra og manna frá upphafi lífs á jörðinni. Hann
öskrar. Hann öskrar af öllum sínum mætti því hann á líf sitt að leysa.
Hann stendur bara og öskrar, en í öskrinu felst ekki bæn heldur skilyrðis-
laus krafa um að þeir láti hann í friði.
Og þetta mál skilja strákarnir. Oft hefur þá sjálfa langað til að öskra
svona, þess vegna verða þeir feimnir, gleyma löskuðum varðskipum og
hverfa. Þeir tínast inn til sín, spila lúdó, skoða Andrés önd og það fer
ósköp lítið fyrir þeim. Þegar fullorðna fólkið sér hvað þeir eru stilltir
verður það tortryggið og áminnir þá um að vera þæga. En taugaveiklaðar
mæður, sem kannski hafa heyrt öskrin, segja þeim að vera nú ekkert að
Ieika sér með breska stráknum. Er ekki annars allt í lagi? Og þær hugsa
með sér að það sé aldrei að vita upp á hverju svona barn geti tekið.
Því verður nefnilega ekki neitað að margir líta hornauga svona svart-
hærðan strák. T. d. í haust, þegar hann fékk kettlinginn hjá gömlu kon-
unni í Vegamótum. Voru þá ekki sumir sem álitu að þetta kynni nú ekkert
að fara með dýr? Hvernig fór ekki bretinn með íslenska hestinn í nám-
unum, ha? Stakk úr honum augun.
Ennþá veit þó enginn betur en kötturinn haldi glyrnunum. Einhverjir
velviljaðir taka meira að segja eftir því að hann hefur hingað til þrifist
vel og strákur sagður ekki minni dýravinur en gengur og gerist.
En hvernig berst hann þá hingað? I því skilur hann minnst sjálfur. Og
hann skilur ekkert í mömmu sinni sem talaði svo fallega um þetta, ætlaði
að gefa honum bróður og pabba í staðinn fyrir þann sem hann sá aldrei.
m