Tímarit Máls og menningar - 01.10.1979, Blaðsíða 71

Sögukafli úr Galeiðunni
7—15 milljónir eintakið og aka burt í logandi hvelli með vandamálin í
stresstöskunum. Þeir sem komnir eru utanaf landi fara upp á hótelin, fá
sér fegurðarblund, spretta undir sturtuna, raka sig, steðja síðan á barinn
að fá sér einn gráan fyrir matinn. Þeir borða á Grillinu fyrir 20—30 þús-
undir, setjast svo aftur inná bar, detta kannski í það, lenda í fjörugu partýi
útí bæ, ránka eftilvill við sér í Síðumúla hálfri milljón fátækari. En til
allrar hamíngju fer upphæðin á kostnaðarreikning fyrirtækisins. Það er
huggun harmi gegn.
Skýjadræsurnar lafa yfir borginni einsog hráki, úr þeim slettist á víxl
rigníng, slydda og hagl. Seðlabánkinn tekur ennþá eitt stórlánið í útland-
inu. Þjóðin skuldar sjöhundruð þúsund krónur á mannsbarn í erlendum
gjaldeyri. Heimsmet í skuldasöfnun. Og ríkisstjórnin ákveður ennþá eina
útgáfu ríkisskuldabréfa til hagsbóta fyrir prentarana sem prenta bréfin.
Það gengur djöfullega að kveða niður verðbólgudrauginn, segja ráðherr-
arnir. Enda mundi hver einasti maður í landinu fara á hausinn ef verðbólg-
an þó ekki væri nema hægði á ferðinni. Allir finna sig samt knúna tilað
tönnlast á lykilorðunum, óðaverðbólgu, verðbólgubálinu, dýrtíðarskrúf-
unni, viðnámi gegn verðbólgu, víxlhækkunum kaupgjalds og verðlags.
Og allir vita að verðbólgan er sá eini sanni fasti púnktur í efnahagskerfinu
sem allt byggist á og snýst um.
Það er allt á hausnum einsog fyrri daginn. Og samt er sjórinn fullur af
silfurglitrandi loðnu sem mokað er uppúr hafinu þegar gefur. Og Hin
heilaga þorskblokk hækkar sífellt í verði á Bandaríkjamarkaði. Og fyrir-
tækið Isvatn sem selur íslenskar fiskafurðir í Bandaríkjunum græðir svo
mikið fé að til vandræða horfir. Fyrirtækið tútnar út og eignast dótturfyr-
irtæki og dótturdótturfyrirtæki sem erfitt er að botna í. Samt er tap á
útgerðinni á Islandi, tap á fiskverkuninni, tap á frystihúsunum, tap á iðn-
aðinum og landbúnaðinum og versluninni og bókaútgáfunni og íþrótta-
hreyfíngunni og kirkjunni og yfirleitt öllu. Og skyndilega er auglýst í
blöðunum að komin sé olíukreppa og það gerir öllum ráðamönnum glatt
í geði, því góð eru börn til blóra og nú er hægt að benda á olíuna og segja
að þetta sé allt bannsettum Aröbum að kenna.
En er þá hvergi gróði? Ekki kemur gróðinn fram hjá skattyfirvöldum.
Þar sitja menn með sveittan skalla við að bókfæra tap. Samt þjóta uppúr
jörðinni skrauthúsahverfi og framsýnir menn kaupa stórar landspildur hér
og þar, uppá Kjalarnesi og fyrir austan fjall. Hús sem kosta þetta 40—100
milljónir eru ekki fátíð. Og fyrir utan þessi vönduðu hús standa bifreiðar
317