Tímarit Máls og menningar - 01.02.1983, Qupperneq 31

Goðsögnin um öryggi Islendinga
I augum bandarískra hernaðaryfirvalda er Island ákjósanlegur staður fyrir
framvarðarstöð og stjórnstöð kjarnorkuvopnaflota þeirra í N-Atlantshafi.
I febrúarhefti tímaritsins Scientific American 1981 gerir Joel S. Wit ítarlega
grein fyrir hvernig bandaríski flotinn vinnur nú markvisst að því að ná
yfirráðum í undirdjúpum úthafanna (sjá grein Garðars Mýrdals í Þjóðviljanum
28.-29. mars 1981: „Kafbátaárásarkerfi bandaríska flotans").
Fyrir Islendinga gæti skapast mjög hættuleg staða ef Bandaríkjamenn ná því
að geta staðsett alla kjarnorkukafbáta Sovétmanna í einu, hvar sem þeir eru.
Slíkt gæti aukið verulega mikilvægi skotmarka á Island sem sovéskum kjarn-
orkuhleðslum er miðað á.
Ef bandaríska kafbátaárásarkerfið sviptir sovésku kjarnorkukafbátana skjól-
inu sem undirdjúp úthafanna veita þeim, gæti núverandi ógnarjafnvægi brostið.
Þá geta Bandaríkjamenn e.t.v. eytt öllu vopnabúri Sovétmanna í einni skyndiár-
ás. Líkum á slíkri skyndiárás gætu Sovétmenn þurft að svara með því að
eyðileggja hlerunarkerfi og annan tæknibúnað Bandaríkjamanna á Islandi til að
koma kafbátum sínum í felur í N-Atlantshafinu og ná þannig ógnarjafnvægi á
ný. I slíkri stöðu, eftir nokkur „smá“uppskipti í miðtaflinu, gæti styrjöldin
stöðvast, að minnsta kosti um hríð. Þá væri meirihluti íslensku þjóðarinnar
dáinn eða deyjandi.
Sjálfsímynd okkar er af vopnlausri, friðelskandi þjóð, en eins og hér hefur verið
sýnt fram á bendir tvennt til hins gagnstæða. Við leyfum hernaðarumsvif á landi
okkar þar sem nú er ein fullkomnasta kafbátaárásarstöð í heimi. Hana verða
andstæðingar Bandaríkjamanna að eyðileggja strax og styrjöld brýst út. Og við
erum gauð í alþjóðafriðarmálum, fulltrúar okkar þora ekki að taka afstöðu eða
taka afstöðu með hernaðarsinnum. Hvort tveggja stefnir þetta öryggi okkar og
annarra þjóða í voða.
Við verðum að gera þá kröfu að íslensk utanríkisstefna fari að þjóna öryggis-
hagsmunum okkar og efla umræðuna um hana innanlands. Er íslenska þjóðin
raunverulega sátt við afstöðu fulltrúa sinna við atkvæðagreiðslur um frystingu
kjarnorkuvopna og framleiðslu nifteindasprengja á allsherjarþingi SÞ? Auk þess
er nauðsynlegt að koma á víðtækri umræðu um hvaða hlutverki íslenska þjóðin
vill gegna í friðarhreyfingum sem eru í uppsiglingu víða um lönd. Óbreytt
ástand má ekki líðast.
21