Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1984, Side 7

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1984, Side 7
Yfirlit yfir framgang portúgalskrar nútímaljóðagerðar I þessu yfirliti um framgang nútímaljóðlistar í Portúgal leyfi ég mér að éta upp eftir öðrum að hún hafi hafist með hinum svonefnda saudosismo,' þeirri angurstefnu sem kennd er við ljóðskáldið Teixeira de Pascoais (1877— 1950). Angurværðin er hugarástand sem er hins vegar talið vera einkennandi fyrir portúgalska þjóðarsál, hún er óljós þrá eftir einhverju þekktu eða óþekktu og tengd missi. Ef til vill var hún undirrót siglinga portúgala á tímum landafundanna, ástæðan fyrir ásókn þeirra á hafið og nýlendustefnu þeirra og hvað þeir gerast gjarna útflytjendur og hvernig þeir hafa þolað einræði áratugum saman, með angri og værð. En stefnan sem bókmenntalegt fyrirbrigði er með ýmsum hætti síðbúin evrópsk rómantík og leifar af hinum andlegu hræringum sem fylgdu í kjölfar hennar, svo sem nýklassíkin, ungmennafélagsandinn, fríkirkjustefnan og andatrúin. I öllu þessu leynist angi af þjóðerniskennd og eldmóði, upphafningu fortíðarinnar og fasisma. I listum er þráin ekki raunveruleg heldur ósönn og í listrænum tælandi búningi. Hún er flúruð og færð í litríka og leikræna kvöl. Þetta er fagurfræði blönduð dulhyggju. Með tæknibrögðum listarinnar og innihaldi og hljómi orðanna rótar skáldið upp móðurmoldinni við rætur þjóðlífsins, í fortíð sögunnar, og hefur upp fund sinn móti sólarlaginu eða árroðanum. Skáldin gera þetta ýmist, og stjórnmálamenn líka, eftir því hvort hinn andlegi magi þeirra er orðinn mettur og þarfnast þess að breyta um fæðu. Fæðan verður þá gagnstæð hinni sem fyrir var í stjórnmála- eða listamaganum, í lokin. En þó er nærst á blandaðri fæðu eitthvert stutt skeið eftir byltingarnar. Innsæi hefur skipt meira máli í portúgalskri ljóðlist en hlutlaus íhugun eða hróp vígorða. Skáldin, sem koma úr stétt menntafólks, eru öguð í hugsun og byggja á hefðum — hugsunin er þá byltingargjörn, samkvæm latneskum anda — en framlag eðlis sjálfra þeirra er að lifa sig inn í atburðina og gæða þá ljóðrænum tón og kliðmjúkum blæ. 1 saudade er illþýðanlegt orð en er nátengt trega, angurværð, söknuði eða jafnvel sefasýki. 477
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.