Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1984, Qupperneq 31

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1984, Qupperneq 31
Herberto Helder HERBERTO HELDER, fæddur 1930 í Funchal á Madeira, er afar audugt skáld, í sínum ljóðadansi fylgir hann á ýmsan hátt stefnu og danssporum súrrealistanna, að því leyti að ljóðmál hans er rofið stöðugt og óvænt, bæði hljómfall þess, hrynjandi, með innskotsmyndum í ljóðlínuna. Bragurinn verður áþekkur ósjálfráðum við- brögðum, en hann er auðvitað sprottinn af listvilja, því þessi tækni er síst í ósamræmi við eðli ljóðlistarinnar. Vegna þess að aldrei er notað í ljóðum svo nefnt eðlilegt mál, hvernig sem skáldin reyna að færa Ijóðmálið að máli „götunnar" og að hversdagsleikanum og hugsun hans. Með hinum óvæntu innskotum tekst Helder að þjappa efninu og hljómnum saman, en slík aðferð hefur tilhneigingu til að bregðast ef notuð er eðlileg eða rétt setningaskipun málfræðinnar. Ljóðagerð á ekkert skylt við málfræði eða „rétt“ mál, hún er upphafning hins ranga og djúpa og stílfærða. I meðförum Helders verður málið að orðaþyrpingum og hrynjandin áþekk því að bumbur séu barðar inni í margræðu myrkri. Helder hefur ort á svo nefndu rafeindaljóðmáli, það er ljóðaháttur sem er að einhverju Ieyti svipaður rafeindastreymi, en skáldið tekur tillit til hins leikræna gildis orðanna. Samkvæmt eðli sínu leika orðin í því leikriti sem við köllum ljóð, það er hugarleikrit ljóðskáldsins. Eða orðið leikur hreinlega í leikriti málsins eða felum tungunnar sjálfrar sem er þá leyst úr viðjum þeirra reglna sem málfræðin setur því. Bókstafirnir eru leikarar sem leika hlutverk sitt í orðunum, setningunum, köflun- um: í heild verksins. Stafirnir ávarpa stafina, svara öðrum bókstöfum, stundum með stöðu sinni án beinnar vitsmunalegrar merkingar, þannig renna listirnar saman í hrynjandi atburða sem skáldið ýmist stjórnar eða leyfir að leika frjálsum að vild sinni. Helder bjó lengi í Afríku og ljóðhljómur hans er að miklu leyti runninn þaðan, og að sjálfsögðu úr fórum hinnar portúgölsku tungu. Kvæðið Konur hlaupa, stökkva í nóttinni er frumskógur orða. Leynd lífsorkunn- ar þýtur þar í laufi, í limum, í dansi kvennanna — ljóðlistarinnar — en líkamar beggja eru ljóðstafir, ljóðlínur og Ljóða-ljóða-leikur líkamans. Konur hlaupa, stökkva í nóttinni Konur hlaupa, stökkva í nóttinni. Það hvín í konum sem hlaupa, í minningunni, á stökki líkar opnum merum, áþekkar ljúfum þyt magnólíu á hlaupum. 501
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.