Tímarit Máls og menningar - 01.02.1985, Page 125

Úrvinnsla orðanna
Oft er minnst á fætur Péturs í sögunni, og þeir eru tveir, „Hann var alltaf
svo þreyttur í fótunum eftir daginn" (26), segir í einum af fyrstu köflunum,
og um leið að hann sé að hugsa um að láta malbika á sér iljarnar, báðar en
ekki bara aðra. (En það kemur reyndar fyrir í setningu sem þýðingin hefur
sleppt.) Þegar hann sest á rúmið sitt teygir hann úr „fótunum“ (26), nuddar
á sér „kálfana“ (26), og „ristarnar“ (26) eða strýkur á sér „fæturna“ (82).
Þegar svo annar fóturinn tekur að styttast fer Pétur að hugsa um að sækja
um örorkustyrk, sem hann réttlætir fyrir konu sinni með því, að „í rauninni
hefði hann átt að fá hann fyrir löngu, hann hefði alltaf slæmur í fótunum
verið“ (111). Eins og ekkert sé eru þessi orð Péturs um fæturna þýdd með
„vondt i foten hadde han alltid hatt“ (74), sem merkir að honum hafi alltaf
verið illt í fætinum. Hér hefur þýðandi líklega verið búinn að gleyma því
sem á undan var gengið, þótt skrítið að Pétur skuli vera að tala um fæturna á
sér í fleirtölu, þar sem aðeins annar þeirra var að styttast, og viljað bæta um
betur.
Þegar konan í mikilvægu atriði sögunnar gengur að einum vegg stofunnar
og leggur á hann „flata lófana“ (101), leggur hún í þýðingunni aðeins á hann
„flate lóven“ (68), þ. e. annan lófann. A næstu blaðsíðu er þetta atvik rifjað
upp, þegar konan tekur ósjálfrátt „að strjúka saman lófum“ (102) og finnur
þar „hörku sem var í ætt við stein“ (102). A þessum stað er fleirtölunni að
vísu haldið í þýðingunni, enda ómögulegt annað, en í staðinn hefur mynd-
inni af lófunum alveg verið sleppt og hún látin „gni hendene mot einannan"
(69). Myndirnar kallast því engan veginn á, og samband atriðanna tveggja
verður næsta óljóst.
Tvö nafnorð eiga sér fastan sess í vitund konunnar, draumurinn og
dyrnar, hvort um sig sem eitt ákveðið fyrirbrigði. Þetta tapast að mjög
miklu leyti í þýðingunni.
Hvað eftir annað er minnst á drauminn, og hann er alltaf sá sami. Þess
vegna kemur hann ekki fyrir nema í eintölu og í ákveðinni stöðu, þ. e. með
ákveðnum greini, ábendingarfornafni eða eignarfalli. Ekki hefur þýðanda
þó fundist ástæða til að halda sig við þessa ákveðnu mynd orðsins. „Fram-
tíðardraumurinn um húsið“ (30) verður að „framtidsdraumar om huset“
(23), þ. e. að mörgum og óákveðnum draumum. Þegar hún í nýja húsinu
byrjar á því „að sauma gluggatjöldin sem hún hafði svo oft séð fyrir sér í
draumnum“ (107) er það þýtt með „som ho sa tidt hadde sett for seg i
draume“ (71), þ. e. a. s. í draumi.
Það sem konuna fyrst og fremst dreymir um er hús „með útidyrahurð og
lás“ (30), og ganga „dyr“ eins og leiðarminni um alla bókina. Þessar dyr eru
mjög ákveðið fyrirbrigði, þær eru annaðhvort útidyrnar á leiguíbúðinni,
sem eru ólæstar, eða útidyrnar á einbýlishúsinu, sem konan læsir. Þótt svo
115