Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1997, Side 43

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1997, Side 43
Frangois Ricard Augnaráð elskendanna Um Óljós mörk eftir Milan Kundera að sem fyrst slær lesanda Óljósra marka er hversu mjög þessari I J níundu skáldsögu Kundera svipar til þeirrar sem út kom næst á JT undan henni, Með hœgð. Hún er jafn stutt, skiptist á sama hátt niður í 51 stuttan kafla, atburðarás og innskot eru jafn þéttofin, sami meitlaði og nákvæmi prósinn. Það er því ekki einungis umhverfið í upphafi Óljósra marka, hótelið úti landi þangað sem Chantal fer, sem minnir á hallarhótelið þar sem Með hægð gerist. En vissulega eru skáldsögurnar einnig ólíkar á margan hátt. Meginmun- urinn felst í frásagnarhættinum eða tóninum í hvorri bók: hláturinn og háðið kraumaði undir Með hœgð, þar var urmull af stórfurðulegum persón- um samankominn á skordýrafræðiráðstefnu, en andrúmsloftið í Óljósum mörkum er hins vegar alvarlegra, eða í það minnsta hófstilltara, „einkalegra“, og kann skýringin að vera sú að elskendurnir tveir eru svona miðlægir, nánast yfir, undir og allt um kring. Með hœgð einkenndist af samþjöppun tíma og rúms (ein nótt, einn staður) en nú berst leikurinn vítt og breitt (smábær í Normandi, París, Brussel, Lundúnir) og spannar vikur ef ekki mánuði, svo ekki sé minnst á fjölmörg endurlit þar sem löngu liðin fortíð persónanna kviknar á ný. En mér virðist að það sem greinir skáldsögurnar tvær sundur skipti minna máli en það sem tengir þær saman. Það leiðir mig aftur til þess að skoða Óljós mörk í ffamhaldi af Með hægð sem nýjan áfanga þess sem ef til vill verður annar „flokkurinn“ í verkum Kundera, „franskur" flokkur sem kemur í kjölfar þess „tékkneska" sem hófst með Brandaranum og virðist sannarlega hafa endað með Ódauðleikanum. Vitaskuld er of snemmt að velta vöngum yfir því hvað muni felast í þessum nýja flokki. En bygging sagnanna í þeim flokki mun sennilega einkennast af áframhaldandi úrvinnslu þessa forms sem er svo ólíkt „tékknesku“ skáld- sögunum: stutt skáldsaga sem gerist á einu sviði og snýst um fremur fáar persónur og atburði. En flokkunum tveimur svipar saman hvað varðar viðfangsefni og úrvinnslu, því bæði í Óljósum mörkum og Með hægð er að finna samskonar „tilvistargreiningar“ í formi tilbrigða sem áttu sinn þátt í TMM 1997:4 41
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.