Dagblaðið Vísir - DV - 19.08.2011, Blaðsíða 35

Viðtal | 35Helgarblað 19.–21. ágúst 2011
­karlmönnum.­Það­er­samt­erfitt­
að­átta­sig­á­því­hversu­algengt­
þetta­ er­ því­ margir­ sýna­ þetta­
aldrei­heldur­taka­bara­konudag­
þegar­konan­fer­upp­í­bústað.“­
Þrá sterkan leiðtoga
Síminn­ hringir­ og­ hann­ stend-
ur­ upp­ til­ að­ svara.­ Urður­
Hákonar­dóttir,­söngkona­í­Gus-
Gus,­ er­ á­ línunni.­ Hún­ er­ að­
bíða­ eftir­ því­ að­ Biggi­ komist­ á­
æfingu.­ En­ hann­ er­ ekki­ tilbú-
inn­ strax.­ Fyrst­ þurfum­ við­ að-
eins­ að­ ræða­ málin.­ „Eins­ og­
allir­ fór­ ég­ í­ gegnum­ ákveðna­
félagsmótun­ þar­ sem­ mér­ var­
kennt­ að­ aga­ sjálfan­ mig­ og­
lærði­hvernig­ég­ætti­að­vera­og­
hvað­ ég­ átti­ ekki­ að­ gera.­ Mér­
var­kennt­að­þetta­væri­tabú­og­
þar­sem­ég­var­bara­barn­hafði­
ég­enga­burði­til­að­berjast­gegn­
því.­Enda­var­ekkert­annað­sem­
gerði­ það­ að­ verkum­ að­ ég­ sæi­
þetta­einhvern­veginn­öðruvísi.­
En­með­tímanum­fjarlægðist­ég­
þessi­mótunarár­mín­og­varð­að­
sjálfstæðum­einstaklingi.­Ég­var­
skapandi­ tónlistarmaður,­ vann­
mína­ vinnu­ og­ öðlaðist­ meiri­
dýpt­í­mínum­tilvistarlegu­pæl-
ingum.­
Og­ núna­ finnst­ mér­ eins­ og­
samfélagið­ hafi­ þróast­ þannig­
að­ það­ kalli­ á­ aðeins­ öðruvísi­
hlutverk.­Að­það­þurfi­að­byggja­
á­ einhverju­ öðru­ en­ karllæg-
um­gildum­sem­eru­svo­brútal,­
hörku­og­samkeppni.­Öll­kerfin­í­
samfélaginu­spretta­upp­af­þess-
um­gildum­og­við­látum­eins­og­
kerfin­ séu­ yfir­ gagnrýni­ hafin.­
Að­ þetta­ sé­ bara­ svona­ og­ eigi­
þar­ af­ leiðandi­ að­ vera­ svona.­
Við­getum­gert­betur.­Í­gegnum­
tíðina­hafa­verið­alls­kyns­sam-
félagsgerðir­ og­ við­ þurfum­ að­
losa­ aðeins­ um­ þennan­ brútal-
isma­ef­samfélagið­á­að­þróast­í­
mannúðlegri­átt.­Enn­er­mikil­og­
sérkennileg­ virðing­ fyrir­ þessu­
sterka­og­margir­finna­öryggið­í­
því­að­sterkur­karl­sé­við­stjórn-
völinn.­ Þú­ sérð­ hvað­ Sjálfstæð-
isflokkurinn­ hefur­ mikið­ fylgi.­
Það­er­vegna­þess­að­fólk­hefur­
aðdáun­ á­ þessu­ valdi­ og­ þráir­
sterkan­leiðtoga.“­­
Enginn sannleikur
Kvennabaráttan­ þarf­ líka­ að­
fara­að­snúast­um­virðingu­­fyrir­
kvenlegum­ gildum.­ „Fram­ til­
þessa­hefur­hún­snúist­um­það­
að­koma­ákveðnum­réttindum­í­
skjalfest­lög­og­vinna­með­reglu-
verkið.­Við­munu­ekki­komast­á­
leiðarenda­ með­ því­ eingöngu­
að­ hjakkast­ í­ einhverju­ reglu-
verki­því­þá­fá­konur­aðeins­rétt­
til­þess­að­verða­eins­og­karlar.­
Á­ meðan­ það­ þykir­ veikleika-
merki­ að­ sýna­ eiginleika­ sem­
eru­tengdir­við­konur­mun­kon-
um­verða­sýnd­minni­virðing­en­
körlum.­ Þetta­ er­ auðvitað­ bara­
rugl­ því­ bæði­ konur­ og­ ­karlar­
hafa­ til­ að­ bera­ þá­ eiginleika­
sem­við­segjum­að­séu­karl-­og­
kveneiginleikar.­ Auðvitað­ eru­
til­ karlar­ sem­ eru­ blíðir­ og­ til-
litssamir­ og­ klárir­ í­ samskipt-
um.­Við­eigum­ekki­að­lifa­eins­
og­ staðalmyndirnar­ séu­ sann-
leikur.­
Það­ er­ líka­ fáránlegt­ að­
tengja­ þetta­ kvenlega­ við­ veik-
leika.­Það­er­mikill­styrkur­sem­
felst­í­því­að­hafa­tilfinningar­og­
geta­ sýnt­ þær,­ haft­ samkennd­
með­ öðrum­ og­ geta­ sett­ sig­ í­
spor­annarra­og­miðlað­málum.­
Þannig­ búum­ við­ til­ gefandi­
samfélag.
Blúndurnar eru aukaatriði
Hann­ er­ klæddur­ í­ svartan­ bol­
sem­ er­ örlítið­ fleginn­ og­ með­
blúndukanti,­blúndupeysu,­víð-
ar­svartar­buxur­og­svarta­næl-
onsokka.­ „Nælonsokkarnir­ eru­
bara­ svo­ sensúal.­ Þeir­ eru­ svo­
fínlegir­ að­ í­ gegnum­ þá­ tengi­
ég­ við­ þennan­ kvenlega­ heim­
sem­ er­ mildari­ og­ blíðari.­ Það­
að­ mér­ þyki­ blúndur­ og­ nagla-
lökk­ falleg­ er­ aukaatriði.­ Þetta­
snýst­ um­ að­ vera­ í­ tengslum­
við­ þennan­ veruleika­ en­ ekki­
þessa­ hörku.“­ Hann­ er­ samt­
sterkur.­Ekki­bara­andlega­held-
ur­líka­líkamlega.­Undir­þröng-
um­ bolnum­ er­ hægt­ að­ greina­
vöðvastælta­ handleggi.­ „Ég­ er­
kannski­ ekki­ með­ mikla­ vöðva­
en­ég­er­ákveðinn­og­tek­þyngd-
ir­ sem­ stærri­ menn­ geta­ ekki­
tekið.­En­ég­er­stimplaður­aum-
ur­af­því­að­ég­leyfi­mér­að­sýna­
kvenlegri­hliðar.­Mér­hefur­allt-
af­þótt­margt­sem­tilheyrir­þess-
um­kvenlega­veruleika­aðdáun-
arvert.­ Ég­ er­ mikið­ fyrir­ fegurð­
og­ ákveðinn­ sensúalisma,­ ein-
hverja­mjúka­nálgun­sem­þykir­
ekki­karlmannleg.­Ég­tengi­lítið­
við­ þessa­ samkeppni­ og­ hörku­
sem­er­karlmegin.­
Ég­ er­ kannski­ meira­ mix­ en­
aðrir­ karlmenn,­ sérstaklega­
þessir­ ýktu­ karlar­ sem­ eru­ oft­
fórnarlömb­ hormóna­ sinna.­
En­ það­ er­ mjög­ ósanngjarnt­
að­ ætlast­ til­ þess­ að­ konur­ séu­
svona­ og­ karlar­ hinsegin.­ Þessi­
þröngi­rammi­er­mörgum­karl-
mönnum­mikil­áþján.­Því­þessi­
sterku­ karlmannlegu­ gildi­ eru­
­ekkert­ sérstaklega­ manneskju-
leg.­Þurfa­þeir­að­vera­frík­til­að­
vilja­annað?­
Þegar­ þú­ skoðar­ frumstæð­
samfélög­eru­karlarnir­oft­mjög­
skreyttir,­ þeir­ hafa­ þetta­ í­ sér­
alveg­ eins­ og­ konur.­ Á­ miðöld-
um­ voru­ karlar­ með­ mjög­ ýkta­
skreytiþörf,­ málaðir,­ í­ háum­
hælum­ og­ uppháum­ sokkum.­
Þessi­ hugmynd­ var­ tekin­ af­ lífi­
í­ frönsku­ byltingunni­ og­ tengd­
spjátrungshætti,­hroka,­hégóma­
og­því­sem­skipti­ekki­máli.­Eftir­
það­ hefur­ borgaralegur­ klæðn-
aður­karla­verið­mjög­litlaus.“
Ákvað að segja öllum
Eftir­að­hann­hætti­að­vinna­og­
fór­í­nám­hefur­hann­leyft­sér­að­
verða­ frjálslegri.­ „Þá­ varð­ þetta­
meiri­partur­af­mér­og­það­allan­
daginn.­Áður­klæddi­ég­mig­sér-
staklega­ fyrir­vinnuna­en­ leyfði­
mér­meiri­þægindi­heima.­Síð-
an­ hefur­ þetta­ smám­ saman­
orðið­ sýnilegra.­ Þá­ finnst­ mér­
eins­og­ég­þurfi­að­útskýra­það.
Krakkarnir­ í­ hverfinu­ spyrja­
mig­ oft­ af­ hverju­ ég­ sé­ með­
naglalakk.­Ég­segi­að­mér­finn-
ist­ það­ svo­ flott.­ Það­ er­ engin­
lygi­ en­ það­ er­ heldur­ ekki­ all-
ur­ sannleikurinn.­ Þannig­ að­
ég­tók­þá­afstöðu­að­fólk­mætti­
bara­ vita­ þetta.­ Og­ í­ stað­ þess­
að­vera­alltaf­að­segja­öllum­að­
ég­ sé­ klæðskiptingur­ eða­ velta­
mér­upp­úr­því­hver­veit­og­hvað­
ég­á­að­segja­við­hvern­og­einn­
ákvað­ ég­ að­ koma­ bara­ fram­
með­þetta.­
En­ ég­ finn­ það­ alveg­ að­
fólki­ sem­ samsamar­ sig­ þess-
um­ hefðbundna­ ramma­ finnst­
þetta­ ekki­ bara­ skrýtið­ heldur­
stórfurðulegt­ og­ eiginlega­ bara­
fáránlegt.­ Það­ er­ forvitið­ en­
segir­ ekki­ neitt.­ En­ ég­ trúi­ því­
að­það­séu­allir­að­bisa­við­ein-
hverja­ böggla.­ Lífið­ er­ þroska-
ferli­og­það­er­ekkert­alltaf­dans­
á­rósum­og­á­kannski­ekkert­að­
vera­ það.­ Við­ glímum­ öll­ við­
eitthvað­og­þetta­er­mitt.“
Togstreitan í sambandinu
Hann­ stendur­ upp­ og­ nær­ í­
diska­ inn­ í­ eldhús.­ Eiginkona­
hans,­ Sigrún­ Daníelsdóttir,­ er­
búin­að­fara­út­í­bakarí­og­býð-
ur­ upp­ á­ skonsur.­ Hann­ fær­
sér­á­disk­og­heldur­svo­áfram.­
„Auðvitað­ hefur­ þetta­ stund-
um­ skapað­ togstreitu­ í­ sam-
bandinu.­ Aðallega­ vegna­ þess­
hversu­ sýnilegt­ þetta­ er­ orðið.­
Við­ eigum­ börn­ og­ félagarnir­
geta­ verið­ grimmir.­ Við­ erum­
að­ reyna­ að­ vernda­ þau­ og­ því­
er­ég­alltaf­að­bögglast­með­það­
hversu­sýnilegt­þetta­má­vera.
Ég­færi­til­dæmis­ekki­í­hæl-
um,­ pilsi­ og­ með­ hárkollu­ út­ í­
búð.­ Ég­ geri­ það­ kannski­ einn­
heima,­en­þá­er­það­aðeins­fyrir­
mig­og­eitthvað­sem­ég­þarf­ekki­
að­sýna­öðrum.“­
Hann­myndi­til­dæmis­aldrei­
fara­út­á­meðal­ fólks­ í­kjól.­„Þá­
væri­ ég­ litinn­ hornauga.­ Ég­ vil­
bara­ fá­ að­ klæðast­ fötum­ sem­
eru­ meira­ sensúal­ en­ skítugur­
bolur­og­gallabuxur.­Og­ég­er­að­
reyna­ að­ finna­ þessu­ einhvern­
þægilegan­stað­í­lífi­mínu.­
Sumt­ á­ ég­ bara­ fyrir­ mig­ og­
það­ er­ kannski­ of­ persónulegt­
til­ að­ ræða­ í­ svona­ viðtali.­ Ég­
myndi­ ekki­ heldur­ sýna­ fjöl-
skyldunni­ minni­ það,­ bæði­ af­
því­ að­ það­ væri­ kannski­ óþarf-
lega­ mikið­ áreiti­ fyrir­ hana­ og­
eins­ vegna­ þess­ að­ ég­ vil­ ekki­
vera­ glannalega­ klæddur­ á­
heimilinu.­ Ég­ vil­ bara­ vera­ sið-
samur­eins­og­annað­fólk.“­
Veitir vellíðan
Eftir­ öll­ þessi­ ár­ er­ hann­ löngu­
laus­ við­ feimnina­ sem­ fylgdi­
því­að­kaupa­sér­ föt.­„Ég­ákvað­
að­hætta­að­kippa­mér­upp­við­
það­ að­ einhver­ sæi­ mig­ máta­
hæla.­Einn­daginn­fann­ég­að­ég­
vildi­ bara­ máta­ þessa­ hæla­ og­
sagði­ fokk­ it,“­ segir­ hann­ hlæj-
andi.­„En­þegar­ég­var­ungling-
ur­ hnuplaði­ ég­ frekar­ fötum­ af­
því­ að­ ég­ vildi­ ekki­ viðurkenna­
þessa­hlið­í­mér.­Svo­fann­ég­að­
það­var­allt­í­lagi­að­fara­út­í­búð­
að­kaupa­föt.
Ég­er­enn­að­reyna­að­afmá­
einhverja­ skömm­ sem­ fylgir­
þessu­ og­ mér­ mun­ ekki­ takast­
það­á­meðan­þetta­er­í­felum.­En­
skömmin­hefur­verið­mjög­sterk­
og­ég­hef­nokkrum­sinnum­hent­
öllum­ fataskápnum­ mínum,­
ætlað­að­taka­mér­tak­og­hætta­
þessu.­ En­ það­ er­ orðið­ svolít-
ið­ langt­síðan­ég­gerði­það­síð-
ast,“­segir­hann­og­brosir­fallega.­
„Óneitanlega­ veitir­ það­ mér­
vellíðan­ þegar­ ég­ sveipa­ mig­
­sensúalisma.­ Annars­ væri­ ég­
ekki­að­þessu.­Því­fylgir­ákveðið­
hugarástand.“
Hann­ er­ bara­ að­ reyna­ að­
finna­ þessu­ einhvern­ farveg,­
svo­ hann­ geti­ verið­ sá­ maður­
sem­hann­er­í­þeim­fötum­sem­
hann­vill­klæðast.­„Ég­myndi­til­
dæmis­ekki­fara­fínt­út­að­borða­
í­dragt­eða­með­hárkollu.­Ég­er­
karlmaður.­ En­ ég­ færi­ kannski­
með­maskara.­Stundum­velti­ég­
því­fyrir­mér­hvernig­þetta­væri­
ef­ það­ væru­ ekki­ svona­ skýr­
mörk­ á­ milli­ kynjanna­ og­ karl-
menn­ mættu­ klæðast­ sensúal­
fötum­án­þess­að­þurfa­að­ fara­
í­fataskáp­hins­kynsins.­Ég­efast­
um­að­ég­væri­ein­blúnduklessa­
ef­ það­ mættu­ vera­ blúndur­ á­
karlmannsklæðum.­ Ég­ held­ að­
ég­ gæti­ fundið­ þessu­ einhvern­
farveg­ svo­ þetta­ væri­ smekk-
legt.“­
Miklar andstæður í bandinu
En­ þó­ að­ þetta­ sé­ stundum­
flókið­ hefur­ þetta­ aldrei­ verið­
allt­eða­ekkert­ í­hans­lífi.­Hann­
á­ mörg­ áhugamál­ og­ á­ meðan­
hann­er­að­sinna­þeim­er­hann­
ekkert­ alltaf­ að­ velta­ þessu­ fyr-
ir­ sér.­ Og­ hann­ hefur­ ekki­ rætt­
þetta­mikið,­ekki­nema­bara­við­
konuna­sína.­„Ég­er­bara­týpísk-
ur­karl­að­þessu­leyti­og­á­ekkert­
sérstaklega­auðvelt­með­að­tala­
um­ tilfinningar­ mínar.­ Ég­ átti­
heldur­ekki­vini­sem­ég­gat­deilt­
þessu­ með­ fyrr­ en­ ég­ eignaðist­
konuna­mína.­
Félagar­mínir­í­bandinu­vita­
alveg­af­þessu­en­þeir­hafa­ekki­
fundið­ neina­ þörf­ til­ að­ ræða­
þetta­ og­ ég­ hef­ ekki­ heldur­
fundið­neina­þörf­til­að­þröngva­
einhverjum­útskýringum­upp­á­
annað­fólk.­
Stebbi­ er­ náttúrulega­ and-
stæða­mín.­Hann­er­mjög­karl-
mannlegur­ og­ hefur­ mikinn­
áhuga­ á­ karlmönnum­ og­ öllu­
sem­ karlmannlegt­ er,“­ segir­
hann­ og­ hlær.­ „Við­ erum­ samt­
báðir­ dæmigerðir­ karlmenn­ að­
því­leyti­að­við­erum­báðir­mjög­
ákveðnir­ og­ sterkir­ og­ mistil-
búnir­til­að­gefa­eftir­þegar­hlut-
irnir­ skipta­ okkur­ miklu­ máli.­
En­ við­ höfum­ nú­ samt­ unnið­
saman­í­að­verða­sautján­ár.“­
Spurning um frelsi
Síminn­hringir­og­enn­er­­Urður­
að­ bíða.­ Hann­ þarf­ að­ fara­ að­
drífa­ sig­ á­ æfingu.­ Að­ lokum­
segir­ hann­ að­ viðbrögðin­ við­
þessum­smáskrefum­sem­hann­
hefur­ tekið­út­úr­skápnum­hafi­
verið­vonum­framar.
„Mamma­ myndi­ auð­vitað­
kjósa­ að­ ég­ myndi­ sleppa­ að­
mæta­ með­ naglalakk­ í­ fjöl-
skylduboð.­ En­ ég­ er­ ekkert­ að­
þýðast­það­og­hún­er­ekkert­að­
stressa­sig­of­mikið­á­því,“­segir­
hann­og­hlær.­„Mér­er­að­takast­
að­losa­um­þennan­hnút,­þessa­
skömm­ og­ samviskubitið­ sem­
fylgir­ þessu.­ Að­ skera­ á­ kýlið­
sem­myndaðist­í­kringum­þetta­
og­ læra­ að­ taka­ þessar­ hliðar­
í­ sátt.­ Um­ leið­ get­ ég­ játað­ fyr-
ir­öðrum­að­ég­er­svona.­Ég­get­
komið­fram­sem­ég­sjálfur.
Ég­ var­ seinn­ til­ að­ þroskast,­
ég­ var­ seinn­ til­ að­ blómstra­ í­
tónlist,­ég­var­seinn­til­að­finna­
konuna­mína­og­ég­var­seinn­til­
að­ koma­ út­ úr­ skápnum.­ Enda­
er­ ekkert­ alltaf­ gott­ að­ flýta­ sér­
of­mikið­í­lífinu.­
Ég­ hef­ farið­ í­ gegnum­ þetta­
með­konunni­minni­og­nú­erum­
við­ komin­ á­ þann­ stað­ að­ við­
erum­ orðin­ sátt.­ Og­ fyrir­ okk-
ur­ er­ þetta­ spurning­ um­ frelsi.­
Ég­vona­að­okkur­takist­að­losa­
um­þessa­ramma­þannig­að­hin­
leiðandi­ öfl­ geti­ orðið­ mildari­
svo­okkur­geti­öllum­liðið­betur.“
„Skömmin
hefur verið
mjög sterk og ég hef
nokkrum sinnum
hent öllum fata-
skápnum mínum.