Náttúrufræðingurinn - 2012, Blaðsíða 34

Náttúrufræðingurinn
34
Þakkir
Höfundar þakka Halldóri G. Péturssyni á Náttúrufræðistofnun Íslands,
Akureyrarsetri, sérstaklega og ritrýnum fyrir ýmsar gagnlegar athuga-
semdir sem hafa bætt handritið til muna. Halldór hefur auk þess verið höf-
undum fagleg hvatning oft og tíðum, með ýmsum umræðum og vanga-
veltum um viðfangsefni greinarinnar. Jóhanna Skaftadóttir kennari fær
þakkir fyrir yfirlestur textans og góðar ábendingar er varða stafsetningu
og málfar. Jón Þórarinsson og Gunnar Rögnvaldsson, bændur í Skíðadal, fá
þakkir fyrir að benda á snjóflóðadyngjurnar á Þverár- og Holárdal.
Heimildir
1. Luckman, B.H. 1977. The geomorphic activity of snow avalanches.
Geografiska Annaler 59A. 31–48.
2. Corner, G. 1980. Avalanche impact landforms in Troms, north Norway.
Geografiska Annaler 62A. 1–10.
3. Blikra, L.H. & Selvik, S.F. 1998. Climatic signals recorded in snow ava-
lanche-dominated colluvium in western Norway: depositional facies
successions and pollen records. The Holocene 8 (6). 631–658.
4. Þorsteinn Sæmundsson 2005. Jarðfræðileg ummerki snjóflóða. Náttúru-
fræðistofnun Íslands, Akureyri. 21 bls.
5. Ólafur Jónsson 1957. Skriðuföll og snjóflóð I og II. Bókaútgáfan Norðri,
Akureyri. 586 og 555 bls.
6. Sigurjón Rist 1973. Nýibær og Eyjafjarðardalur. Ferðir 32. 18–32.
7. Helgi Hallgrímsson 1981. Um snjóflóðadyngjur á árbökkum. Týli 11 (2).
60–61.
8. Decaulne, A. & Þorsteinn Sæmundsson 2010. Distribution and frequency
of snow-avalanche debris transfer in the distal part of colluvial cones
in Central North Iceland. Geografiska Annaler 92A (2). 177–147.
9. Matthews, J.A. & McCarroll, D. 1994. Snow-avalanche impact land-
forms in Breheimen, southern Norway: Origin, Age and Paleoclimatic
implications. Arctic and Alpine Research 26 (2). 103–115.
10. Brynjólfur Sveinsson, Halldór G. Pétursson & Sveinn Brynjólfsson 2008.
Ofanflóð á fyrirhugaðri leið 220kV raflínu milli Blöndustöðvar og
Akureyrar. Veðurstofa Íslands, Reykjavík. 87 bls.
11. Haukur Jóhannesson 1991. Yfirlit um jarðfræði Tröllaskaga (Miðskaga).
Bls. 39–56 í: Árbók Ferðafélgs Íslands 1991 (ritstj. Guðmundur Gunnars-
son, Angantýr H. Hjálmarsson, Ásgrímur Ágústsson, Bjarni Guðleifsson,
Magnús Kristinsson & Sigurður Jósefsson). Ferðafélag Íslands, Reykjavík.
12. Helgi Hallgrímsson 1973. Þættir úr jarðsögu Svarfaðardals. Bls 120–131
í: Árbók Ferðafélags Íslands 1973 (ritstj. Páll Jónsson). Ferðafélag
Íslands, Reykjavík.
13. Árni Hjartarson 1973. Rof jarðlagastaflans milli Eyjafjarðar og Skaga-
fjarðar og ísaldarmenjar við utanverðan Eyjafjörð. Háskóli Íslands,
BS-ritgerð í jarðfræði. 37 bls.
14. Halldór G. Pétursson & Höskuldur Búi Jónsson 2006. Skriðuföll og
skriðuhætta í Svarfaðardal. Náttúrufræðistofnun Íslands, Akureyri. 74 bls.
15. Sveinn Brynjólfsson, Harpa Grímsdóttir, Halldór G. Pétursson & Hösk-
uldur Búi Jónsson 2006. Könnun á snjóflóðaaðstæðum í Svarfaðardal.
Veðurstofa Íslands, Reykjavík. 168 bls.
16. Kristján Jónasson & Trausti Jónsson 1997. Fimmtíu ára snjódýpt á
Íslandi. Veðurstofa Íslands, Reykjavík. 39 bls.
17. Halldór Björnsson 2001. Veður í aðdraganda snjóflóðahrina á Siglufirði.
Veðurstofa Íslands, Reykjavík. 22 bls.
18. Dikau, R., Brunsden, D., Schrott, L. & Ibsen, M.L. 1996. Landslide recogni-
tion, identification, movement and causes. John Wiley & Sons Ltd., New
York. 251 bls.
19. Halldór G. Pétursson 1997. Skriðuhætta í Sölvadal. Náttúrufræðistofnun
Íslands, Akureyri. 33 bls.
20. Decaulne, A., Þorsteinn Sæmundsson & Helgi Páll Jónsson 2008. Extreme
runout distance of snow-avalanche transported boulders linked to hazard
assessment; some case studies in Northwestern and Northern Iceland. Í:
International Symposium on Mitigative Measures against Snow Ava-
lanches, Egilsstaðir, Iceland. 11.–14. mars. Association of Chartered Engi-
neers in Iceland, Reykjavík. Bls. 131–136.
21. Sveinn Brynjólfsson, Roberts, M.J. & Jón Kristinn Helgason 2009. Mæl-
ingar á dreifingu grjóthruns eftir Suðurlandsskjálftann 2008. Veðurstofa
Íslands, Reykjavík. 15 bls.
22. Árni Hjartarson 1995. Svarfdælskur snjóflóðaannáll. Norðurslóð 19 (1). 4.
23. Caseldine, C. & Stötter, J. 1993. ‘Little ice age’ glaciation of Tröllaskagi
peninsula, northern Iceland: climatic implications for reconstructed equi-
librium line altitudes (ELAs). The Holocene 3. 357–366.
24. Wastl, M. & Stötter, J. 2005. Holocene glacier history. Bls. 221–240 í:
Iceland modern processes and past environments (ritstj. Caseldine, C.,
Russel, A., Jórunn Harðardóttir & Óskar Knudsen). Elsevier, Amsterdam.
25. Wastl, M., Stötter, J. & Caseldine, C. 2001. Reconstruction of Holocene
variations of the upper limit of tree or shrub birch growth in North
Iceland based on evidence from Vesturárdalur-Skíðadalur, Tröllaskagi.
Arctic, Antarctic and Alpine Research 33 (2). 191–203.
Um höfundana
Skafti Brynjólfsson (f. 1982) lauk BS-prófi í jarðfræði frá
Háskóla Íslands árið 2007 og MS-prófi frá sama skóla árið
2009 og starfaði eftir það sem jarðfræðingur á Náttúru-
fræðistofnun Íslands. Frá sumrinu 2011 hefur Skafti verið
við doktorsnám í Tækni- og náttúruvísindaháskólanum í
Þrándheimi í Noregi.
Brynjólfur Sveinsson (f. 1954) lauk BS-prófi í landfræði
frá Háskóla Íslands árið 1979, prófi í uppeldis- og
kennslufræði frá KHÍ 1991, námi í landupplýsingakerf-
um og umhverfisfræði við Høgskolen í Telemark í Noregi
2000–2001. Hann er kennari að aðalstarfi, stundakennari
við Háskólann á Akureyri frá 1997. Hefur unnið tíma-
bundin verkefni við landmælingar, framkvæmdaeftirlit
og jarðfræðirannsóknir fyrir ýmsa aðila, m.a. Vegagerð
ríkisins um árabil, og upplýsingaöflun vegna snjóflóða-
hættumats á vegum Veðurstofu Íslands.
Sveinn Brynjólfsson (f. 1975) lauk BS-prófi í jarðeðlisfræði
frá Háskóla Ísland árið 2005 og MS-prófi frá sama skóla
árið 2011. Hann hefur unnið á Veðurstofu Íslands frá 2005
og starfar við ofanflóðavöktun og ofanflóðahættumat.
Póst- og netföng höfunda/Authors’ addresses
Skafti Brynjólfsson Núverandi aðsetur/Current address
Náttúrufræðistofnun Íslands Department of Geology
Borgum við Norðurslóð, Pósthólf 180 Norwegian University of Science
IS-602 Akureyri and Technology
skafti@ni.is Sem Sælands Veg 1, Bergbygget
N-7491 Trondheim
Brynjólfur Sveinsson
Böggvisbraut 17
IS-620 Dalvík
brynjo@dalvik.is
Sveinn Brynjólfsson
Sökku
IS-621 Dalvík
sveinnbr@vedur.is
avalanches has increased, it can be illus-
trative for active snow avalanche paths.
Landforms produced by avalanches are
both erosional and depositional and
may involve a modification of existing
forms, e.g. alluvial cones or the creation
of new ones, such as avalanche debris
tongues and scattered boulders.
Small-scale features such as scattered
boulders, debris tails and erosive land-
forms are results of almost every aval-
anche in the Tröllaskagi area, N-Iceland.
Large-scale features include snow aval-
anche debris tongues, debris cones and
snow avlanche boulder rampart, which
form when snow avalanches repeatedly
meet with rivers in the distal part. The
large-scale features are formed where
the frequency of debris loaded snow
avalanches is high. All those landforms

are found in Tröllaskagi peninsula but
scattered boulders and erosive forms
are most common.
Snow avalanche risk-assessment and
hazard mapping can be significantly
improved by investigating geomorpho-
logical impacts of avalanches. This pa-
per shows examples and descriptions of
different landforms of snow avalanches,
which can be found in Tröllaskagi.