Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2010, Qupperneq 17

16 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
dýrabeinum, ef viðkomandi hefur neytt fæðu, sem ættuð er úr sjó. Til að
gera þá leiðréttingu verður hlutfall sjávarættaðrar fæðu einstaklings að vera
þekkt svo og sýndaraldur sjávar á þeim stað og tíma sem einstakl ingarnir
lifðu. Rannsóknir hafa sýnt að hægt er að nota δ13C í beinum til að finna
hlutfall sjávarættaðrar fæðu einstaklings (Tauber, 1981, Chisholm og
f leiri, 1982, Johansen og f leiri, 1986, Lovell og f leiri, 1986, Arneborg og
f leiri, 1999). Aldur sjávar er mismunandi eftir stöðum á jarðarkringlunni
og einnig í tíma (Wanamaker Jr og f leiri, 2008, Ascough og f leiri, 2007,
Jón Eiríksson og f leiri, 2004). Árný E. Sveinbjörnsdóttir og f leiri, 2010,
nota með ágætum árangri, 450 14C ár fyrir aldur sjávar í kringum Ísland
til að leiðrétta 14C aldursgreiningar á beinum dýra og manna frá fyrstu
öldum Íslandsbyggðar.
4.2.1 Norrænir menn á Grænlandi
Heimildir eru fyrir því að norrænir menn sigldu til Grænlands frá
Íslandi í kringum árið 1000. Þeir hurfu síðan snögglega þaðan um 1450.
Samsæturannsóknir (δ13C) hafa sýnt að fæðuval norrænu mannanna
breyttist verulega meðan á dvöl þeirra á Grænlandi stóð (Arneborg og
f leiri, 1999). Í rannsókn Arneborg og f leiri (1999) er reiknað með að
δ13C beina sé -21‰ ef einstaklingur hefur lifað 100% á landættaðri
fæðu og -12.5‰ fyrir 100% sjávarættaða fæðu. Þessar tölur byggjast á
rannsóknum á mannabeinum frá Svíþjóð (Lidén og Nelson, 1994), Noregi
( Johansen og f leiri, 1986), Kanada (Lovell og f leiri, 1986, Chisholm og
f leiri, 1983) og vesturhluta Grænlands (Heinemeier og Rud, 1997). Með
tilliti til ofangreindra viðmiða sýna δ13C mælingar að fæðuval norrænu
landnemanna á Grænlandi í kringum árið 1000 samanstóð af um 80%
landættaðri fæðu og um 20% úr hafinu. Við lok norræns tímabils á
Grænlandi höfðu hlutföllin breyst þannig að um 50 til 80% af fæðu þeirra
voru ættuð úr hafinu, en 20-50% fæðunnar voru landættuð. Arneborg og
f leiri (1999) sýndu fram á að hægt er að 14C aldursgreina bein norrænu
mannanna með mikilli nákvæmni þrátt fyrir mismunandi sjávarfang í fæðu
þeirra. Greiningarnar voru leiðréttar (reservoir corrected calibration) með
blöndu af sjávarleiðréttingarkúrfunni Marine04 (Hughen og f leiri, 2004)
og trjáhringjaleiðréttingarkúrfunni IntCal04 (Reimer og f leiri, 2004) í
sömu hlutföllum og sjávar- og landættuð fæða einstaklinganna reyndist
út frá 13C mælingum beinanna, samkvæmt OxCal leiðréttingarforritinu
ver. 3.10 og 4.0 (Bronk Ramsey, 1995; 2001).