Són - 01.01.2010, Síða 123

UM LJÓÐIÐ „ELOI LAMMA SABAKHTHANI!“ EFTIR STEFÁN G. 123
Og löndin eiga mikla menn.
Og menningin sér kemur enn
og geislar andans allir sér
í einnar sálar brennigler.
Tvær seinustu hendingarnar eru án umsagnar og sennilega á að
skilja sem svo að sögnin að koma sé þar undanfelld. Taka má þá upp:
allir geislar andans koma sér saman í brennigler einnar sálar.
Hugsunin er ljós af samhengi en teflt er á tæpt vað í meðferð málsins
og hefur Stefáni stundum verið borið slíkt á brýn eins og fyrr hefur
verið drepið á. Þar að auki hefjast þrjár fyrstu hendingarnar á og og
fer ekki beint vel á því. Stefán lá ekki yfir því að sverfa ljóðin sín til
og þetta erindi stendur til bóta. Má segja að honum verði víðar meira
á í mess unni hvað snertir setningafræðileg spjöll en í þessu ljóði þar
sem þetta er nær eina dæmið um svo óljóst orðalag.
Bragarháttur ljóðsins er ferkvæður og hefst hvert vísuorð á forlið
en þrír hnígandi tvíliðir fylla hendinguna en henni lýkur á stýfðum
lið sem ber rímið. Þetta er karlrím og ríma saman fyrsta og annað
vísuorð og þriðja og fjórða (aabb). Ljóðið öðlast ákveðna festu og
þunga fyrir þessa meðferð rímsins – allt verður eins og niðurneglt og
óvefengjanlegt. Sá afdráttarlausi tónn, sem einkennir ljóðið, fær ekki
minnstan svip af því hvernig með rímið er farið. Hrynjandin eykur
þessa tilfinningu að sínu leyti þar sem réttir, hnígandi tvíliðir eru
ráðandi.
Það er vert að veita því eftirtekt að stuðlar falla á merkingar rík ustu
orðin í þeim erindum sem máttugust eru:
Þar birtist verkavitrun hans,
sem vitjar sérhvers göfugs manns,
það kall að hefja land og lýð
og lækna mein á sinni tíð.
Í ljóðinu fæst Stefán við þrjú meginþemu: Í fyrsta lagi að lýsa kenn -
ingu Krists og taka undir við hana í aðalatriðum að guðstrú slepptri,
þ.e. að draga fram siðferðisboðskapinn og bróðurkærleikann. Í öðru
lagi að boða það að sérhver maður hljóti að glíma sjálfur við hinstu
rök tilverunnar og geti í þeim efnum engan stuðning haft af kreddu.
Í þriðja lagi beri hverjum göfugum manni að leitast við að bæta ver -
öldina hið næsta sér og örvænta ekki um eftirtekjuna því hún muni
um síðir efla hag heildarinnar þó svo að ekki sjái árangur fyrst í stað.