Peningamál - 01.11.2006, Page 26

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
3
26
... en töluverk meiri hagvöxtur á árinu 2008 sökum minna
peningalegs aðhalds í grunnspánni
Spáð er að hagvöxtur verði tæp 3% á árinu 2008 sem er veruleg
breyting frá ½% samdrætti í sumarspánni. Meginskýringin felst í
ólíkum stýrivaxtaferli, eins og áður hefur verið vikið að. Hröð lækk-
un stýrivaxta knýr fram tímabundna aukningu landsframleiðslu sem
gengur til baka síðar, enda verulegt ójafnvægi enn fyrir hendi í þjóðar-
búskapnum. Framleiðsluspenna eykst því á ný. Í fráviksspánum eru
hagvaxtarhorfur til skamms tíma verri. Sé horft lengra fram í tímann
tekur hagvöxtur fyrr við sér en í grunnspánni. Þannig er kominn
töluverður hagvöxtur árið 2010 í spánni með peningastefnuviðbrögð-
um, enda búið að ná tökum á verðbólgu og verðbólguvæntingum í
þeirri spá og því mögulegt fyrir peningastefnuna að styðja við hag-
vöxt. Miðað við grunnspá er hins vegar útlit fyrir að samdráttur verði
kominn í hagkerfið þegar árið 2009 og verði áfram árið 2010.
Mat á framleiðsluspennu er hærra fyrir síðasta ár en lægra fyrir
árið í ár en í síðustu grunnspá bankans
Fyrrgreind endurskoðun Hagstofunnar á hagvexti hefur haft veruleg
áhrif á mat Seðlabankans á framleiðsluspennu, eins og áður er nefnt.
Endurskoðun talna um mannfjölda hefur sömuleiðis haft áhrif. Nýjar
upplýsingar sýna meiri fólksfjölgun á árinu 2005 en fyrri mannfjöldaspá
Hagstofunnar og það hefur áhrif til lækkunar á framleiðsluspennu.3
Miðað við grunnspá er framleiðsluspenna í fyrra talin meiri nú en
áætlað var í júlí vegna meiri hagvaxtar það ár, þótt áhrif meiri fólks-
fjölgunar verki í gagnstæða átt. Hins vegar er spáð minni framleiðslu-
spennu í ár en var spáð í júlí vegna nokkru minni hagvaxtar og meiri
fólksfjölgunar. Verulegur munur er á milli grunnspár og fráviksspáa um
hvenær framleiðsluspennan hverfur. Sé peningastefnunni beitt þannig
að verðbólgumarkmiðið náist á spá tímanum eru horfur á að fram-
leiðsluspenna verði nánast horfin í árslok 2007.
3. Aðferðafræðinni við mat á framleiðsluspennu er nánar lýst í rammagrein í Peningamálum
2006/1, bls. 29.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
% af framleiðslugetu
Mynd IV-16
Framleiðsluspenna 2006-2008
Grunnspá
Fráviksspá með óbreyttum vöxtum
Fráviksspá með peningastefnuviðbrögðum
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
200820072006
Mynd IV-17
Framleiðsluspenna/framleiðsluslaki
skv. grunnspá 1992-20081
% af framleiðslugetu
1. Mat á framleiðsluspennu með óvissubili, þar sem 50%, 75% og
90% líkur eru á að framleiðsluspennan verði innan við það, miðað
við meðaltal staðalfráviks ólíkra aðferða síðan 1981.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
´92 ´93 ´94 ´95 ´96 ´97 ´98 ´99 ´00 ´01 ´02 ´03 ´04 ´05 ´06 ´07 ´08