Peningamál - 01.03.2007, Síða 68

F JÁRMÁLAMARKAÐIR
OG AÐGERÐIR SEÐLABANKANS
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
1
68
Æskilegt væri að hérlendis þróaðist lánamarkaður fyrir skuldabréf
í krónum. Það yki möguleika fjármálastofnana til að verða sér úti um
verðbréf sem nota má í viðskiptum við Seðlabankann.
Aukin stöðutaka í krónunni
Útgáfa jöklabréfa hefur haldið áfram jöfnum höndum og frá nóv-
embermánuði hafa erlendir aðilar gefi ð út krónubréf fyrir um 119,5
ma.kr. Rúmur þriðjungur útgefi nnar fjárhæðar er ein útgáfa hollenska
bankans Rabobank að fjárhæð 40 ma.kr. Frá sama tíma og til loka
mars 2007 féllu tæplega 32 ma.kr. í gjalddaga svo að hrein staða í
jöklabréfum jókst um 87,5 ma.kr. á tímabilinu. Í fyrsta skipti frá því að
fyrstu jöklabréfi n litu dagsins ljós hafði innlendur banki milligöngu um
slíka útgáfu. Landsbankinn setti á markað og sölutryggði 25 ma.kr.
fyrir austurríska ríkið. Líklegt þykir að stór hluti þeirrar upphæðar verði
í eigu Landsbankans eða seldur innlendum aðilum. Verði það niður-
staðan markar þessi útgáfa nokkur tímamót, því að nær öll krónubréf
sem gefi n hafa verið út fram til þessa eru í eigu erlendra aðila. Hvati
íslensku bankanna til að eignast krónubréf hefur aukist í kjölfar þess að
slík bréf voru gerð veðhæf í viðskiptum við Seðlabankann.
Frá lokum október sl. hefur framvirk erlend staða bankanna hald-
ið áfram að vaxa. Hún var í lok febrúar 612 ma.kr. og hafði vaxið um
147 ma.kr. Ljóst er að gnóttstaða erlendra fjárfesta í íslensku krónunni
vex enn. Við þetta bætist eign erlendra fjárfesta í ríkisverðbréfum og
einnig viðskiptahalli sem á síðasta ári nam 305 ma.kr. og sló öll fyrri
met.
Ofangreind stöðutaka er mikil með hliðsjón af stærð hagkerfi sins
og markaðarins. Aukin hætta er á því að afstaða fjárfesta til krónunnar
geti kallað fram miklar sveifl ur í gengi hennar. Skyndilegur fl ótti úr krónu-
stöðum gæti átt rót sína í atburðum sem á engan hátt er hægt að rekja
til aðstæðna í íslensku efnahagslífi eða hjá íslenskum fyrirtækjum. Birt-
ingarmyndin gæti allt eins verið órói á hlutabréfamörkuðum sem hefði
áhrif á gengi gjaldmiðla sem síðan ýtti við fjárfestum sem myndu loka
stöðum í stórum stíl. Vísi að slíku mátti sjá um mánaðamótin febrúar -
mars þegar hlutabréf lækkuðu mikið á öllum mörkuðum, lágvaxtamyntir
á borð við japanskt jen styrktust og hávaxtamyntir veiktust.
Viðbrögð krónumarkaðarins ráðast af því hve fjölbreyttur hópur
fjárfesta það er sem heldur kröfum í íslenskum krónum í eignasöfn-
um sínum. Óformleg athugun gefur til kynna að 30-40% þeirra séu
peningamarkaðs- og vogunarsjóðir sem að jafnaði fjárfesta til mjög
skamms tíma og eru mjög hreyfanlegir. Hinir séu fjárfestingasjóðir sem
horfa til lengri tíma og eru síður kvikir er kemur að því að opna og loka
stöðum. Kvikir fjárfestar og hjarðeðli á markaðnum getur verið ávísun
á miklar sveifl ur í gengi krónunnar.
Líflegt á gjaldeyrismarkaði
Lífl egt hefur verið á gjaldeyrismarkaði frá lokum október en þá stóð
vísitala krónunnar í 118,7 stigum og hafði styrkst jafnt og þétt undan-
gengna mánuði. Hæst fór vísitalan í 130,3 þann 22. desember en þann
dag tilkynnti matsfyrirtækið Standard & Poor´s lækkun á lánshæfi s mati
ríkissjóðs. Krónan styrktist aftur um tæplega 3,5% til áramóta en veikt-
ist svo tímabundið í kjölfar umræðu um upptöku evru í stað íslensku
Mynd 4
Stýrivextir nokkurra seðlabanka og hækkun
frá áramótum1
%
1. Rauði hlutinn sýnir hækkun frá áramótum. Stýrivextir geta ýmist
verið útláns- eða innlánsvextir og ýmist sýnt ávöxtun eða nafnvexti.
Heimild: Reuters EcoWin.
0
5
10
15
Ís
la
nd
N
or
eg
ur
D
an
m
ör
k
N
ýj
a-
S
já
la
nd
Á
st
ra
lía
Sv
íþ
jó
ð
Sv
is
s
K
an
ad
a
Br
et
la
nd
Ev
ró
pa
Ja
pa
n
Ba
nd
ar
ík
in
Mynd 5
Tímaróf vaxta á krónumarkaði
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Dagar til innlausnar
27.10. 2006
27.7. 2006
0 100 200 300 400
9,0
9,5
10,0
10,5
11,0
11,5
12,0
12,5
13,0
13,5
14,0
14,5
15,0
%
27.4.2006
23.3.2007
Mynd 3
Vikuleg lán gegn veði, seld innstæðubréf,
staða ríkissjóðs og álögð bindiskylda
Vikulegar tölur 9. ágúst 2005 - 20. mars 2007
Ma.kr.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
2006 2007
0
40
80
120
160
200
Vikuleg lán gegn veði
Innstæðubréf
Staða ríkissjóðs
Álögð bindiskylda og staða ríkissjóðs
2005