Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1991, Page 148

Jóhann Hannesson
smátt og smátt þróttlitlar og veikar og lognast að síðustu alveg út af, deyja
öðrum dauða í öðrum heimi.
Þannig er það í forfeðratrúnni. En í Búddhatrúnni er talið, að sumir
verði hólpnir og hverfi inn í hina miklu kyrrð og hinn mikla tómleika í
Nirvana. Slíkar útvaldar sálir, segja þeir, hætta öllu sálnaflakki.
Fjöldinn allur af Kínverjum er í stöðugri óvissu um afdrif sálarinnar.
Eitt stendur þó óhagganlegt í vitund alþýðu manna, og það felst í þessu
kínverska orðtæki: „Shan yu shan pao, o yu o pao”, og þetta þýðir: Hið
góða hefur endurgjald hins góða, hið illa hefur endurgjald hins illa. Eða
lauslega þýtt: Góður á sér góðs laun, illur á sér ills laun.
En hversu góðra launa, sem hinn trúrækni heiðingi væntir sér í öðrum
heimi, þá býst hann þó ekki við því að eignast eilíft líf í samfélagi við
algóðan Guð. Þá von þekkir hann yfirleitt ekki, af því að hann þekkir
aðeins duttlungafulla guði.
Nú hef ég minnst ofurlítið á hina heiðnu Tsing-Ming hátíð Kínverja,
sem er stundum í sömu vikunni og páskar kristinna mann. Virðum nú
fyrir okkur mismuninn.
Páskahátíðin er eins og hinar stórhátíðir kristninnar bundin við sögu-
lega staðreynd úr opinberunarsögunni. Við, sem erum söguþjóð, ættum
aldrei að gleyma þessu. Gröf Jesú var tóm, og hann var sannarlega
upprisinn, þótt Heródes og Pílatur fengju ekki að sjá hann. Og þessi
sögulega staðreynd skifti sögunni í tvennt og gerði lærisveinana að nýjum
mönnum, sem voru reiðubúnir til að fóma öllu til að leggja heiminn
undir vald hins krossfesta og upprisna konungs, sem ekki var neinn annar
en Guð sjálfur. Kristna páskahátíðin er hátíð þeirra, sem trúa á lifandi og
upprisinn Frelsara. Heiðna hátíðin er hátíð hinna dauðu. Og einmitt orðið
upprisa er orð dagsins. Það er eitt af aðalhugtökum kristinnar trúar.
Ódauðleiki er ekki sama sem upprisa. Til er heimsspeki, sem heldur því
fram, að um ódauðleika sálarinnar veri ekki að efast, en þessi heimsspeki
hefur ekki hugmynd um, hvað felst í hugtakinu upprisa.
Nýja testamentið segir lítið um ódauðleika, en mikið um upprisu. Það
stendur í Nýja testamentinu, að Guð einn hafi ódauðleika, og páskaboð-
skapurinn er einmitt sá, að Jesús hafi afmáð dauðann og leitt í ljós líf og
óforgengileika.
Kristnir menn vona og trúa, að Guð sem afmáði dauðann, gefi mönn-
unum, sem á hann trúa, eilíft líf reisi þá upp frá dauðum. Jesús segir líka,
að þeir, sem álitnir eru verðir að fá hlutdeild í upprisunni, muni verða
ódauðlegir og líkir englum Guðs á himni. Af upprisu Jesú Krists leiðir
upprisu þeirra, er á hann trúa.
Þegar rómversku heiðingjamir í fomöld vildu útrýma kristindómnum,
tóku þeir líkami kristinna manna, sem þeir höfðu líflátið, brenndu þá,
dreifðu öskunni í fljótin og spurðu þá sem eftir lifðu: „Hvaðan viljið þið
nú upp rísa?”
Kristnir menn svömðu þá, eins og þeir svara enn: „Guð er algjör og
alvaldur Drottinn og herra og hefur allt vald yfir öllu efni og öllu lífi.
146