Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2015, Blaðsíða 9

8
Í óþematengdum hluta Ritsins birtast að þessu sinni tvær greinar um
ólík efni. Finnur Déllsen tekst á við spurninguna um hvort og þá hvern-
ig megi samþætta ólík horf vísindaheimspekinnar á skýringu og líkindi.
Finnur heldur því fram að Bayesísk þekkingarfræði, sem metur hversu
vel kenning er rökstudd í ljósi þess hve líkleg hún er í ljósi gagna, sé ekki
ónæm fyrir skýringareiginleikum. Hún þurfi reyndar á þeim að halda til
að takmarka fjölda tilgátna og auka líkur á því að þar sé leitað sem líklegra
er að eitthvað sé að finna. Kristín Loftsdóttir fjallar um kynþáttafordóma
í íslensku samfélagi í grein sem sækir innblástur í verkefnabók úr grunn-
skóla. Kristín greinir birtingarmyndir kynþáttafordóma í íslenskri sam-
félagsumræðu og færir rök fyrir því að slíkir fordómar séu iðulega faldir.
Þátttakendur í samfélagsumræðu þvertaki fyrir að vera haldnir kynþátta-
fordómum, en einmitt vegna þeirrar sannfæringar leyfi þeir sér iðulega
ummæli og viðhorf sem nærtækast sé að túlka sem kynþáttafordóma. Þetta
skapar þá íronísku þversögn að Íslendingar geti alveg leyft sér kynþátta-
fordóma í tali og yfirlýsingum, þar sem þeir séu ekki haldnir kynþáttafor-
dómum.
Í síðasta hefti Ritsins birtist umfjöllun um rit Gunnars Karlssonar,
Ástarsaga Íslendinga að fornu, eftir Ragnhildi Hólmgeirsdóttur. Gunnar
bregst við henni í þessu hefti. nú er rétt að taka fram að þótt ritstjórar og
ritnefnd Ritsins séu sammála um mikilvægi þess að það rúmi gagnrýnin
skoðanaskipti, þá hefur tímaritið ævinlega forðast hina klassísku íslensku
ritdeilu. Hér er hinsvegar um grundvallarágreining að ræða, ekki aðeins
mótmæli við bókaumfjöllun, og því fannst okkur fengur að grein Gunnars
í þetta hefti.
Að lokum má nefna kápumyndina sem birtist áður í örlítið öðru formi
á vefsíðu Baggalúts í kjölfar fyrrnefndra morða á ritstjórn Charlie Hebdo.
Rétt er að taka fram að notkun hennar hér á ekki að skilja sem sérstaka
stuðningsyfirlýsingu við birtingu svokallaðra Múhameðsteikninga – enda
er Mona Lisa ekki spámaðurinn þótt hugsanabóla gefi það til kynna. Eða
hvað? Í þessum tvísæiseiginleikum hennar, óræðni, ólíkindum og launhæð-
inni þátttöku í samfélagsumræðu, sameinar kápumyndin flesta þræði sem
teknir eru til umræðu í heftinu.
Jón Ólafsson
Kristinn Schram
JÓn ÓLAFSSon oG KRISTInn ScHRAM