Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2015, Page 36
35
af því að síngirnin, margdæmd sem löstur, blasir nú við í öðru samhengi
en hann á að venjast; heldur líka af því að nú virðist líkingin um ,lífið sem
vegferð‘ alltíeinu virk: „þeir sem á þeim ganga vaða aurinn af fullkominni
sjálfselsku.“ og rétt sem Jón byrjar að skynja jafnt líkingu sem ekki líkingu
– dynur þá ekki lokasetning erindisins á honum, ívið meira en smellin:
„Það væri ugglaust rökréttara að ganga berfættur á þeim vegum.“ Hvernig
verður manngarminum við? Hann skynjar auðvitað klístraða forina upp á
miðja leggi og grunar að ekki sé alveg víst að hér sé verið að boða aftur-
hvarf til náttúrunnar. Þess vegna ákveður hann að lesa næstu erindi og
draga ekki ályktanir fyrr en hann er búinn með hvert fyrir sig:
Þvílíkir vegir – hef ég heyrt –
Eru líka til í Síberíu:
Jakútía Tadsjikistan
og Kírgísía.
Sjálfur hef ég ekki lagt slíka vegi undir fót
annarsstaðar en í mínu landi
að minnsta kosti man ég ekki til þess
því er ver og miður.
Satt að segja þykir mér líklegt
að vegir af þessu tagi séu til á nýja-Sjálandi
og ennfremur sýnist mér augljóst
að mjög svipaðir vegir liggi um landið chile. (bls. 85)
,Hvaða endemis landafræði er nú þetta,‘ tautar Jón með sjálfum sér, ,mest-
anpart vanþróuð lönd og aðallega í gömlu Sovétríkjunum. Snýst þetta
bara um það að Ísland sé skammt á veg komið, eða hvað?‘ En hann klæjar
soldið aftarlega í höfðinu, eins og hann rámi í eitthvað sem er hrópandi
andstæða þessa undirfurðulega tals um vegi sem er „líklegt [leturbr. mín]“
að séu líkir. og allt í einu hættir hann að klæja og hann smáskríkir þegar
upp í kollinn á honum skjótast ljóðlínur úr allt öðru ljóði eftir allt annað
skáld: „hve hjörtum mannanna svipar saman / í Súdan og Grímsnesinu“.12
Vitanlega – niðurrifið beinist gegn „oftrúnni“ á hið almenna sem Sigfús
hafði svo mikla ömun á að hann hirti ekki einu sinni um að leyna því hvað
hún fór í skapið á honum þegar hann skrifaði um samtalsbókina Svo kvað
12 Tómas Guðmundsson, „Ljóð um unga konu frá Súdan“, Ljóðasafn, Reykjavík:
Helgafell, 1969, bls.139.
„VEGIR SEM STEFnA […] BEInT ÚT Í HAFSAUGA“