Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2015, Qupperneq 108

107
óttarr Proppé
Virðing alvarleikans og gildi leiðinda
hugleiðing um íroníu í stjórnmálum
og opinberri umræðu
Þegar Besti flokkurinn bauð fram fyrir borgarstjórnarkosningarnar 2010
byggðist svo að segja öll kosningabarátta flokksins á íroníu. „Áfram alls-
konar“, „Drepum ekki gamla fólkið úr leiðindum“, „Allskonar fyrir aum-
ingja". Slagorðin voru afbakanir á því sem margir upplifðu sem innihalds-
litla umræðuhefð hinna hefðbundnu stjórnmála. Kosningaloforð á borð
við; „Ísbjörn í húsdýragarðinn“, „Disneyland í Vatnsmýri“ og „Við lofum
að brjóta öll okkar kosningaloforð" voru í öllu falli óhefðbundin og sett
fram í hálfkæringi. Þó er mikilvægt að taka fram að þótt slagorðin væru
mjög á skjön, þá fólust í þeim alvarleg skilaboð. Það varð ljóst að meira en
þriðjungur kjósenda, og þá aðallega yngra fólk, meðtók þá alvöru þegar
það ákvað að láta slag standa og kjósa Besta flokkinn, sem fékk sex fulltrúa
af fimmtán í Borgarstjórn. Við sem vorum á bakvið Besta flokkinn höfðum
öll staðið utan stjórnmálalífs fram að þessu, þótt við hefðum flest komið að
þjóðmálaumræðu á annan hátt, sem listamenn eða skemmtikraftar.
Framboð Besta flokksins kom fram á sérstökum tíma. Eftir bankahrun-
ið 2008 varð upplausn í íslenskum stjórnmálum. Traust á stofnunum sam-
félagsins gufaði upp. Ráðamenn virtust ráðþrota. Í eyrum almennings
var orðræðan innantóm. orðagjálfur stjórnmálanna frá fyrir hrun hafði
verið afhjúpað. Ef stjórnmálamenn áttuðu sig yfirhöfuð á vandanum var
eins og þeim dytti ekki annað í hug en að setja sig í stellingar hughreyst-
andi sáluhjálpara og/eða að bregða fyrir sig afdönkuðu líkingamáli úr sjó-
mennsku. Fólk var hrætt við ástandið og hafði áhyggjur af framtíðinni.
Búsáhaldabyltingin 2009 leiddi af sér stjórnarskipti. Restin af því ári ein-
kenndist af þvargi um Icesave og enn fjarlægðist umræðan á þingi það
hvernig almenningur ræddi málin sín á milli. Fólk upplifði að því væri ekki
boðið í samtalið. Vorið 2010 var von á Rannsóknarskýrslu Alþingis sem
Ritið 1/2015, bls. 107–111