Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2015, Qupperneq 115

114
því áhorfandinn veit að Ödípus er sjálfur morðinginn – og meira en það.
Ég ráðlegg öllum að lesa snjalla þýðingu lyfsalans Helga Hálfdanarsonar
á þessu leikriti.
Í forngrískum skilningi varð ein ólíkindalegasta uppákoma síðari ára í
íslenskum stjórnmálum þegar Geir Haarde, Ingibjörg Sólrún og íslensku
bankastjórarnir héldu blaðamannafund í Tívolí í Kaupmannahöfn vorið
2008 til þess að fullvissa útlendinga um gott gengi íslenska hagkerfisins –
skömmu áður en það hrundi – og til þess að frábiðja sér illt umtal erlendra
fjármálasérfræðinga og fjölmiðla. Þessi fundur var svo ólíkindalegur af því
að nær engin líkindi voru með talinu og veruleikanum. Eftir á að hyggja
sér maður svo að skemmtigarðurinn Tívolí undirstrikaði íróníuna.
Írónía er ekki nauðsynlega fyndin og fyndni ekki nauðsynlega írónía.
Ég minnist þess að hafa lesið í new York Times í lok síðustu aldar grein
um lífvísindafyrirtækið decode Genetics Inc. en þar vitnaði blaðamaður
til ummæla Davíðs oddssonar þáverandi forsætisráðherra í hálfkæringi
þess efnis að hann vonaði að fyrirtækinu lánaðist að finna rifrildisgenið
í Íslendingum – þá væntanlega til þess að geta breytt því eða eytt. Þetta
fannst ameríska blaðamanninum ekki fyndið og mér þótti það ekki heldur
vegna þess að það vitnaði augljóslega um óþol forsætisráðherrans gagnvart
lýðræðislegri umræðu í landinu og dró þar að auki upp óhugnanlega fram-
tíðarsýn af misbeitingu lífvísinda. Hvað ef hægt væri með hátækni í fram-
tíðinni að svipta fólk náttúrlegum áhuga á stjórnmálum?
Óttarr Proppé rekur í upphafi pistils síns nokkur af slagorðum Besta
flokksins í borgarstjórnarkosningunum 2010, sem raunar hafa öll einhvern
veginn farið framhjá mér, kannski af því þau eru innantóm og skortir
alvarleg skilaboð. Ég neita að trúa því að flokkurinn hafi fengið atkvæði út
á þetta. Þó var ég hrifinn af framboðinu, eins og margir aðrir. Sumt annað
sem hraut af vörum skemmtikraftanna, og Óttarr minnist ekki á, hefur
orðið mér eftirminnilegt. Til að mynda þegar Jón Gnarr útskýrði áhuga
sinn á borgarstjóraembættinu með því að kalla það vel borgaða innivinnu,
eða eitthvað í þeim dúr. Það var fyndið. Þarna talaði borgarstjóraefnið
eins og illa launaður verkamaður í útivinnu. Hæfileiki hans til að setja sig
á gamansaman hátt í spor litla mannsins sýndi pólitískan þroska. og ekki
síður sú hugmynd, sem virtist liggja í orðunum, að eðlilegt væri að lág-
stéttin næði æðstu embættum lýðveldisins. Þarna er nefnilega komin upp-
runalega hugmyndin um lýðræði, demokratia, meðal Forngrikkja. Þetta
stjórnarfyrirkomulag byggir á þeirri trú að stjórnmál tilheyri öllum borg-
gottSKÁlK JenSon