Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1969, Blaðsíða 124

Eiríkur Sigurðsson :
Austfirzk alþýðuskáld
Alþýðuskáld hafa oít með íþrótt sinni varpað birtu á sorg-
arstund og vakið hlátur á gleðimótum. Þau hafa oftast notið
vissrai' virðingar í sveit sinni fyrir þessa gáfu sína. Þó hafa
þau stundum bakað sér óvild, þegar þau beittu stökunni til að
ná isér niðri á nági anna sínum.
En alþýðuskáldin ,hafa einnig stuðlað að vernd tungunnar.
Þau hafa haldið við merkingu kenninga, orða og orðatiltækja.
Og svo hafa stórskáldin allt í einu vaxið upp úr hópi þeirra.
En alþýðuskáldin voru oft fyrstu kennarar iþeirra. Þau eni á
margan hátt makleg þess, að þeirra sé að einhverju minnzt.
Kvæðasafnið „Aldrei gleymist Austurland" ber þess vott,
hve skáldskaparhneigð er almenn með Austfirðingum. En
þar var aðeins birt sýnishorn af ljóðum þálifandi manna.
Mörg eldri alþýðus'káldin áttu þar engin sýnishorn.
I bókinni „Austfirzk skáld og rithöfundar“ er hinsvegar
minnzt, allmargra alþýðusikálda, en fá sýnishorn af ljóðum
þeirra.
Hér verður sagt frá tveimur austfirzkum alþýðuskáldum og
birt sýnishorn af kvæðum þeirra og vísum.
Halldór Halldórsson í Hafnarnesi
Eitt af alþýðus'káldunum austfirzku var Halldór Halldórs-
son í Hafnarnesi. „Hagalagðar“ handrituð ljóðabók hans er
geymd í Landsbókasafni, og mun þar að finna ihelztu kvæði
Halldóts. Bókin endar á árinu 1918.
Hallidór var meira en venjulegur hagyrðingur, orti löng
kvæði undir ýmsu-m háttum. Margt af þeim er að vísu eftir-
mæli og misjafnt að gildi. Hann beitti skáldgáfu sinni til að
gleðjast með glöðum og til huggunar sorgbitnum. En þarna
eru einnig inn á milli falleg náttúruljóð. Víða eru ljóðræn
tilþrif, en mörg kvæðin eru of löng. Af fallegum kvæðum má
nefna „Búlandstindur“, sem birt er í „Austfirzk skáld og rit-