Jökull


Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 121

Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 121
area and to point out the most important aspects of future research. It is hoped that the literature survey will also give some insight into the present position of Late Weichselian studies in Iceland in general. In this paper the term Weichselian substitutes the term Last Glaciation, and Late Weichselian is used for Late Glacial. This is in agreement with the proposal of Mangerud et al. (1974) for the terminology and classification of the Quaternary stratigraphy of Norden. The lower boundary of the Late Weichselian is taken to be 25.000 years BP as proposed by Mangerud and Berglund (1978). This terminology has previously been applied in Iceland by Th. Einarsson (1967), Norddahl (1979, 1981, 1983) and Andersen (1981). RESEARCH HISTORY Earliest research During the years 1753—57 the Icelandic naturalist Eggert Ólafsson visited the Borgarfjör- dur region. Ólafsson (1772) made the first stra- tigraphical observation in the area when he dis- tinguished three clay units in the lowlands of Leirársveit, one of which he considered to be of marine origin. He also discovered localities at the Leirá- and Laxá rivers where subfossil marine molluscs are preserved in the sediments. Ólafs- son concluded that the oceans were diminishing, resulting in the emergence of land from the sea. Ólafsson’s localities at Leirá and Laxá became somewhat classic in the 19th century geological literature on Iceland, and were frequently refer- red to (Paijkull 1867, Mörch 1871, Keilhack 1884, 1886, Thoroddsen 1892, Hallgrímsson 1934). The Icelandic geologist and poet Jónas Hallgrímsson and the Danish zoologist Japetus Steenstrup visited the Borgarfjördur region in 1840. Hallgrímsson (1934) briefly described a bluish marine clay he observed at a few localities on the lowland south of the Hafnarf- jall-Skardsheidi massif. He suggested fluviogla- cial origin for laminated deposits he observed in the vicinity of the River Hvítá. Hallgrímsson was the first investigator to visit the Melabakkar cliffs, where a roughly five km long coastal sec- tion of sediments is exposed. He was convinced that the marine sediments had emerged from the sea because of land upheaval, which he consi- dered still to be active. Although Steenstrup never published any of the results from his research in Iceland, he contributed considerable data to later workers (Thoroddsen 1902, 1911, 1913). Bárdarson (1923) published and discussed a list of mollusc species collected in the Borgarf- jördur region by Jónas Hallgrímsson and identi- fied by Japetus Steenstrup. The first geological maps of Iceland were pub- lished by Paijkull (1867) and Keilhack (1886). They both remarked on the fossiliferous sedi- ments in Leirársveit. Paijkull was one of the first geologists to point out the importance of glacial erosion in the sculpturing of the Icelandic land- scape. Helland (1882) referred to Paijkull on glacial erosion in Iceland, and added that Lake Skorradalsvatn occupies an ice-scoured hollow. The contributions of Keilhack and Thoroddsen Keilhack (1884) wrote an important paper on the postglacial marine deposits of Iceland. He published a compiled map of Iceland showing areas formerly submerged, which included the Borgarfjörður region. This map is more accurate than the corresponding map published by Thor- oddsen (1892), and it was not matched in details until Th. Einarsson (1961, 1963) presented a similar map with isobases. Keilhack determined the upper limit of marine clay in western Iceland to be at about 40 m above present sea level. He concluded that the clay had been deposited by glacial rivers at the end of the glaciation, and pointed out that similar clay is still being depo- sited off the coasts of Iceland. Keilhack (1884) discussed a list of mollusc species which he col- lected from clay deposits at many localities in Iceland, and suggested that arctic conditions were prevalent during the deposition of the clay. Pjetursson (1905) pointed out that Keilhack had not distinguished between Late Weichselian and Interglacial sediments found in the vicinity of Reykjavík. However, Keilhack’s general conclu- sions on the arctic character of the fossil fauna were later confirmed by Bárdarson (1923), Áskelsson (1934) and Kjartansson (1943). Keilhack (1884, p. 160) correlated the clay deposits with the “upper drift deposits of Scot- land, the Yoldia clay of Scandinavia and the Champlain-Formation of North America”. Keilhack (1886) mapped the Melasveit and Leirársveit sediments as fluvioglacial deposits, thereby suggesting the existence of glaciers in the near vicinity at the time of their deposition. JÖKULL 34. ÁR 119
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.