Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 183

ið var af stað. Var dumbungsveður en þurrt.
Héldum við upp hálsinn upp í Laxárdal. Laxá,
sem er bergvatnsá, ekki vatnsmikil, kemur
norðan úr fjöllunum og rennur þarna suður grös-
ugan dal. Vestan dalsins eru allhá fjöll með fögr-
um hamrabeltum og mjög gróin. Standa Blóm-
sturvellir þar undir fjöllunum syðst; að austan eru
lágir ásar. Við héldum upp dalinn tæpa klukkust-
undar hæga ferð, áðum þar hjá beitarhúsum, en
héldum síðan upp og austur úr dalnum yfir ásana
og er þá komið upp í Djúpárdal. Liggur hann
allmiklu hærra en Laxárdalur. Hraunstraumur
hefur runnið eftir botni hans, en Djúpá byltist
kolmórauð eftir dalbotninum. Hún kemur undan
Skaftárjökli og fellur víða í gljúfrum. Er hún
illfær eða ófær þar efra að sumarlagi.
Héldum við nú upp eftir dalnum vestan Djúp-
ár, en greiðfær leið er þar lengi vel og dalbotninn
allmikið gróinn. Há fjöll, en ekki brött, eru á
báðar hendur. Ár koma ofan úr fjöllunum og
falla víða í stórfenglegum gljúfrum fram í dal og
kljúfa fjallshlíðarnar nær því niður að dalbotni.
Eftir klukkustundarferð inn eftir dalnum lokast
hann nær því af hraunfossi, þar sem hraunið
hefur fallið fram af háum hjalla, sem áður hefur
verið í dalbotninum. Er allseinfarið upp hraunið,
enda þótt það sé mjög gróið. Vestan við okkur
falla fjölda margir lækir í fossum niður af hjalla-
brúninni, þar sem hraunið hefur ekki runnið, og
dreifast til að sjá eins og slæður um snarbratta en
grasi gróna hlíðina undir brúninni. Skömmu eftir
að komið er upp á brúnina er komið að grasi
grónum torfum, þar sem allmikið er af volgum
uppsprettum 20—30 stiga heitum. Gróður er
þarna sæmilegur svo við áðum og borðuðum úr
nestispökkum okkar. Landið umhverfis er nú
lítið gróið; fjallshlíð með smáum hamrabeltum í
vestri en hraunið sandorpið til austurs, allt austur
að Djúpá. Við héldum inn eftir hraunjaðrinum
og tók nú brátt að hilla undir sporðinn á Skaftár-
jökli framundan í þokunni, sem stöðugt lá lágt í
fjallshlíðunum. Næst jöklinum eru sléttir sandar
eða aurar allt upp að jökulruðningshólunum við
jaðarinn. Vatnslitlar jökulkvíslar falla um aurana
til Djúpár. Við stefndum að stað á jökuljaðrinum
þar sem auðvelt virtist uppgöngu. Næst jöklinum
voru dálitlar bleytur, en tafir urðu engar af þeim
og komumst við fljótt á stað, þar sem grunnt var á
ís undir aurnum. Tók nú að rigna nokkuð, er við
héldum með klyfjahestana upp jökulsporðinn,
sem þarna var óhreinn ís, ekki mjög sprunginn,
en allmikið af skorningum eftir leysingarvatn.
Fórum við 2 til 3 hundruð metra upp eftir jöklin-
um með hestana, og var þá brattasta leiðin yfir-
unnin. Síðan fórum við til baka með hestana
niður fyrir jökulinn og kvöddum Björgvin þar, en
héldum sjálfir upp á jökul. Klukkan var nú orðin
tvö og vorum við komnir um 18 km beina línu frá
Kálfafelli. Jökullinn var mikið sundurgrafinn þar
sem við tókum af hestunum, líkastur stórþýfðu
landi — svo skorurnar á milli hnédjúpar eða
meira. Við bárum dótið í tveim eða þrem ferðum
næstu tvö hundruð metrana, en síðan settum við
saman sleðann sem ætlunin var að flytja dótið á.
Jökullinn var þarna lítið eitt betri yfirferðar, að
minnsta kosti svo að þúfnakollarnir voru nokkurn
veginn sléttir að ofan og sums staðar mátti sjá
rima, sem voru 10 til 20 metra langir.
Það tók alllangan tíma að útbúa sleðann, binda
á okkur jöklajárn og koma böndum haganlega
fyrir á sleðanum. Við tókum helming farangurs-
ins á sleðann og héldum af stað upp jökulinn. Það
er tæplega hægt að segja að við höfum dregið
sleðann í eiginlegum skilningi. Bönd voru fest í
öll fjögur horn sleðans og þessi bönd voru svo
stutt, að hver maður gat haldið sínu horni á lofti
með bandinu. Til þess að gera þetta auðveldara
höfðum við breiðar ólar yfir axlirnar. Þannig
gátum við komist yfir alla skorningana, með því
að halda fyrst framenda sleðans á lofti þar til
hann var kominn yfir, síðan afturendanum. Verst
var, þegar skorningarnir voru jafnbreiðir og
lengd sleðans. Þannig fórum við tæpan kílómetra
upp eftir jöklinum og sóttum síðan hinn helming
farangursins, einnig á sleðanum. Síðan var tjald-
að á einum hryggnum, og þótti útlitið ekki glæsi-
legt, því jökullinn virtist vera óbreyttur svo langt
sem augað eygði, en selflutningurinn tók nokkuð
á kraftana og þolinmæðina. Dr. Sveinn gekk um
hálfan kílómetra upp eftir jöklinum til þess að
skoða landslagið framundan, en erfiðlega gekk
okkur að fá hann til þess að meðganga á eftir að
horfurnar voru þar nokkuð glæsilegri. Skammt
frá tjaldinu var mikið niðurfall í jökulinn, eins og
heill hvammur, og fossaði þar niður vatn, sem
rann ofan á jöklinum og hvarf þar niður um
stóran svelg á botninum.
Um morguninn næsta dag var logn og sól.
Sáum við nú til fjalla upp að Hágöngum, sem eru
í krikanum austan Skaftárjökuls, og allt upp í
Geirvörtur, sem eru nokkuð uppi í jöklinum þar
fyrir norðan og austan. Jökullinn virtist vera
sprunginn eða sundurgrafinn þar upp frá, en
þangað voru yfir 10 km svo ekki var útlitið gott
JÖKULL 34. ÁR 181