Jökull


Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 155

Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 155
og myrkurs tókst ekki að ná miði (Morgunblaðið, 283. tbl.). 5. desember Um kl. 5 síðdegis urðu menn á Skútustöðum varir við bjarma í suðri, sem þeir töldu víst að stafaði af eldgosi. Stefna á bjarmann var rétt vestan við Sellandafjall (Morgunblaðið, 285. tbl.). Á Glettinganesi varð öskufall svo sá á sauð- fé (Veðiirfarsbók, 1933). 6. desember Um kvöldið þann 6. sást bjarmi á lofti frá Akureyri í suðaustri yfir Garðsárdal. Fyrst varð vart við bjarmann um kl. 16.45 og síðan öðru hvoru allt fram til kl. 10 um kvöldið. Bjarminn teygði sig upp á himininn en datt svo niður á milli. Þegar hann varð sem mestur, sást hann yfir öllu fjallinu, sem lokar Garðsárdal að sunnan (Morgunblaðið, 287. tbl., Nýja Dagblaðið, 37. tbl.). 7. -8. desember Að kvöldi þess 7. sá Jón bóndi Oddsson í Lunansholti á Landi greinilegan bjarma, sem hann taldi geta stafað af eldgosi. Jón ásamt Har- aldi bónda í Næfurholti fór út um kl. 1 um nóttina til að huga betur að þessu fyrirbæri. Þeir sáu þá greinilega eldbjarma. Eldbjarminn eða strókarnir hækkuðu og lækkuðu á víxl og var mið á þá frá Lunansholti milli Valahnúks og Valafells. Morg- uninn eftir urðu þeir félagar enn varir við bjarma en töldu hann vera eilítið norðar en þá um nótt- ina (Morgunblaðið, 287. tbl., Nýja Dagblaðið, 37. tbl.). Um þetta sama leyti bárust fregnir frá Húsavík, að þaðan hafi sést bjarmi í suðri er hækkaði og lækkaði „sem gos væri“. Stefna frá Húsavík var lítið eitt vestar en hásuður (Morgunblaðið, 287. tbl.). 21. desember Frá Mýri í Bárðardal sá margt fólk eldbjarma klukkan að ganga 9 um kvöldið í stefnu á norðan- verð Dyngjufjöll. Eitt sinn virtist fólkinu að reykjarmökkur sæist (Morgunblaðið, 299. tbl.). Vart verður þetta talið til eldgosa heldur mun ljósagangurinn stafa af eldingaveðri, en þá um kvöldið og nóttina gekk yfir suðvestan ofsaveður, en þá er gjarnan eldingaveður á Suðurlandi þótt þeirra sé eigi getið þennan dag í Veðurfarsbók (1933) frá því svæði. Var þetta eldgos eða eitthvað annað? Menn kunna ef til vill að véfengja, að þetta hafi í rauninni verið eldgos heldur loftsýnir, einkum eldingar og þess háttar. Gegn þessu mælir þrennt. 1. Sumar þessar sýnir, þ. e. eldstólpar og gos- mekkir, verða ekki útskýrðar nema sem eldgos. 2. Þessar sýnir sáust víða að og virtust ávallt vera á sama svæði. 3. Sýnir þessar sáust í nokkuð langan tíma, nær 10 daga, og mælir það eindregið gegn því að þetta eigi sér veðurfræðilegar skýringar ein- göngu. Veður var breytilegt þessa daga (Veðr- áttan 1933). 28,—30. nóvember var suðaustan og sunnan átt um allt land í fyrstu en svo snérist áttin í suðvest- an hvassviðri sem hélst tvo síðustu daga mánaðar- ins. Engar tilkynningar um þrumur eða eldingar bárust þó til Veðurstofunnar. 1.—2. desember var oftast suðaustan og sunnan rok og rigning á vestanverðu landinu og þann 2. desember gerði sinnan veður um miðbik Norður- lands en það stóð stutt. 3. —10. desember. Sunnanátt og hlýindi — nokkuð vindasamt og vatnsveður á Vesturlandi, en austanlands og norðan var öndvegistíð. Fyrir umbrotin í Grímsvötnum um mánaðar- mótin maí-júní 1983 höfðu menn ekki orðið varir við eldgos í Grímsvötunum án þess að hlaup fylgdu. Helgi Björnsson (1974) taldi að gosum þurfi alls ekki alltaf að fylgja hlaup. Leitin að gosstöðvum Ofangreindar gosfregnir vöktu nokkra athygli á sínum tíma. Steinþór Sigurðsson, kennari við Menntaskólann á Akureyri, brá við skjótt og fór hinn 1. desember austur í Þingeyjarsýslu og kom í Víðiker þá um kvöldið. Daginn eftir (þ. 2. des.) lagði hann upp, ásamt tveimur fylgdarmönnum frá Víðikeri, suður á öræfi. Fyrsta daginn héldu ferðalangarnir upp í Öxnadal og var vindur nokk- uð hvass af suðri en skyggni dágott. Þeir töldu sig ekki sjá neitt til eldanna nema hvað eitt sinn hafi brugðið fyrir bjarma í suðri er þeir voru staddir í dalverpi, en ekki gátu þeir áttað sig á stefnunni. Annan daginn (þ. 3. des.) gengu þeir upp á öldu fyrir suðaustan Öxnadal og höfðu góða útsýn. Veður var hið besta og sáu þeir yfir öll öræfin frá Trölladyngju austur að Þríhyrningi og þaðan allt JÖKULL 34. ÁR 153
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.