Jökull


Jökull - 01.12.1984, Síða 155

Jökull - 01.12.1984, Síða 155
og myrkurs tókst ekki að ná miði (Morgunblaðið, 283. tbl.). 5. desember Um kl. 5 síðdegis urðu menn á Skútustöðum varir við bjarma í suðri, sem þeir töldu víst að stafaði af eldgosi. Stefna á bjarmann var rétt vestan við Sellandafjall (Morgunblaðið, 285. tbl.). Á Glettinganesi varð öskufall svo sá á sauð- fé (Veðiirfarsbók, 1933). 6. desember Um kvöldið þann 6. sást bjarmi á lofti frá Akureyri í suðaustri yfir Garðsárdal. Fyrst varð vart við bjarmann um kl. 16.45 og síðan öðru hvoru allt fram til kl. 10 um kvöldið. Bjarminn teygði sig upp á himininn en datt svo niður á milli. Þegar hann varð sem mestur, sást hann yfir öllu fjallinu, sem lokar Garðsárdal að sunnan (Morgunblaðið, 287. tbl., Nýja Dagblaðið, 37. tbl.). 7. -8. desember Að kvöldi þess 7. sá Jón bóndi Oddsson í Lunansholti á Landi greinilegan bjarma, sem hann taldi geta stafað af eldgosi. Jón ásamt Har- aldi bónda í Næfurholti fór út um kl. 1 um nóttina til að huga betur að þessu fyrirbæri. Þeir sáu þá greinilega eldbjarma. Eldbjarminn eða strókarnir hækkuðu og lækkuðu á víxl og var mið á þá frá Lunansholti milli Valahnúks og Valafells. Morg- uninn eftir urðu þeir félagar enn varir við bjarma en töldu hann vera eilítið norðar en þá um nótt- ina (Morgunblaðið, 287. tbl., Nýja Dagblaðið, 37. tbl.). Um þetta sama leyti bárust fregnir frá Húsavík, að þaðan hafi sést bjarmi í suðri er hækkaði og lækkaði „sem gos væri“. Stefna frá Húsavík var lítið eitt vestar en hásuður (Morgunblaðið, 287. tbl.). 21. desember Frá Mýri í Bárðardal sá margt fólk eldbjarma klukkan að ganga 9 um kvöldið í stefnu á norðan- verð Dyngjufjöll. Eitt sinn virtist fólkinu að reykjarmökkur sæist (Morgunblaðið, 299. tbl.). Vart verður þetta talið til eldgosa heldur mun ljósagangurinn stafa af eldingaveðri, en þá um kvöldið og nóttina gekk yfir suðvestan ofsaveður, en þá er gjarnan eldingaveður á Suðurlandi þótt þeirra sé eigi getið þennan dag í Veðurfarsbók (1933) frá því svæði. Var þetta eldgos eða eitthvað annað? Menn kunna ef til vill að véfengja, að þetta hafi í rauninni verið eldgos heldur loftsýnir, einkum eldingar og þess háttar. Gegn þessu mælir þrennt. 1. Sumar þessar sýnir, þ. e. eldstólpar og gos- mekkir, verða ekki útskýrðar nema sem eldgos. 2. Þessar sýnir sáust víða að og virtust ávallt vera á sama svæði. 3. Sýnir þessar sáust í nokkuð langan tíma, nær 10 daga, og mælir það eindregið gegn því að þetta eigi sér veðurfræðilegar skýringar ein- göngu. Veður var breytilegt þessa daga (Veðr- áttan 1933). 28,—30. nóvember var suðaustan og sunnan átt um allt land í fyrstu en svo snérist áttin í suðvest- an hvassviðri sem hélst tvo síðustu daga mánaðar- ins. Engar tilkynningar um þrumur eða eldingar bárust þó til Veðurstofunnar. 1.—2. desember var oftast suðaustan og sunnan rok og rigning á vestanverðu landinu og þann 2. desember gerði sinnan veður um miðbik Norður- lands en það stóð stutt. 3. —10. desember. Sunnanátt og hlýindi — nokkuð vindasamt og vatnsveður á Vesturlandi, en austanlands og norðan var öndvegistíð. Fyrir umbrotin í Grímsvötnum um mánaðar- mótin maí-júní 1983 höfðu menn ekki orðið varir við eldgos í Grímsvötunum án þess að hlaup fylgdu. Helgi Björnsson (1974) taldi að gosum þurfi alls ekki alltaf að fylgja hlaup. Leitin að gosstöðvum Ofangreindar gosfregnir vöktu nokkra athygli á sínum tíma. Steinþór Sigurðsson, kennari við Menntaskólann á Akureyri, brá við skjótt og fór hinn 1. desember austur í Þingeyjarsýslu og kom í Víðiker þá um kvöldið. Daginn eftir (þ. 2. des.) lagði hann upp, ásamt tveimur fylgdarmönnum frá Víðikeri, suður á öræfi. Fyrsta daginn héldu ferðalangarnir upp í Öxnadal og var vindur nokk- uð hvass af suðri en skyggni dágott. Þeir töldu sig ekki sjá neitt til eldanna nema hvað eitt sinn hafi brugðið fyrir bjarma í suðri er þeir voru staddir í dalverpi, en ekki gátu þeir áttað sig á stefnunni. Annan daginn (þ. 3. des.) gengu þeir upp á öldu fyrir suðaustan Öxnadal og höfðu góða útsýn. Veður var hið besta og sáu þeir yfir öll öræfin frá Trölladyngju austur að Þríhyrningi og þaðan allt JÖKULL 34. ÁR 153
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.