Jökull


Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 127

Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 127
than having been sculptured by a substantial ice cap. Models for the Late Weichselian in the Borgarfjördur region Apart from Bárdarson s (1923) interpretation of the Late Weichselian environments in the Borgarfjördur region, three basically different models have been presented. Th. Einarsson (1960, 1961, 1963, 1967, 1968, 1973) suggested that the Borgarfjördur region became ice-free at about 13,000 BP. The sea followed the retreating glaciers and marine sedi- ments were accumulated. A glacial readvance during the Álftanes (Older Dryas) stage, starting at about 12,300 BP formed terminal moraines in the entrances of the Borgarfjördur tributary val- leys. A glacier advancing from the east, from the Svínadalur-Hvalfjördur area, piled up conspi- cuous terminal moraines across the Leirársveit lowland (the ridge Skorholtsmelar). According to Th. Einarsson the Borgarfjördur main valley was not glaciated during this phase. About 12,000 BP the glaciers retreated and the sea transgressed to the marine limit. According to Th. Einarsson the region was not seriously affected by the Búdi (Younger Dryas) glacial readvance. Th. Einars- son’s interpretation concurs substantially with that of Bárdarson (1923) and is supported by the work of Jónsson (1972), Gunnlaugsson et al. (1973), Torfason (1974) and Ingólfsson (1981). Ashwell (1975) presented a model in which, prior to about 12,500 BP, the entire landscape, except the highest points of Skardsheidi, was covered by ice moving from NNE across ridges and valleys towards the present edge of the Ice- land shelf. Accompanied by the thinning of the ice in the millennia before 12,500 BP the con- tinuous ice broke into separate ice streams in the mountainous areas. These ice streams converged on the Borgarfjördur Iowlands and formed a piedmont-glacier which possibly extended towards the SW and around the southern end of Hafnarfjall onto the Melasveit lowlands. With rising sea level the glacier floated, resulting in a short lived ice-shelf which deposited material on the bottom of the sea and contorted the bottom sediments. Ashwell emphasized the importance of subglacial and englacial water activity in the deglaciation process. He does not recognize any glacial readvances, but seems to consider the deglaciation to have been more or less con- tinuous. Sigbjarnarson (1976, 1980) outlined a model for the Late Weichselian in the region by which the movement of the glaciers was mainly directed through the valleys of Borgarfjördur from a gla- cial centre north of the present Langjökull gla- cier. As the glaciers retreated the centre shifted to the eastern part of the Snæfellsnes peninsula. Sigbjarnarson proposed two successive glacial readvances in the Borgarfjördur region which reached the Melasveit area. He suggested that the ridge Skorholtsmelar is a terminal moraine deposited during these readvances. According to Sigbjarnarson, both the glacial readvances occur- red during periods of relatively high sea level. The former glacial readvance, which Sigbjarnar- son correlated with the Older Dryas, occurred when the sea level stood some 100-110 m above the present sea level. The latter glacial readv- ance, which Sigbjarnarson correlated with the Younger Dryas, occurred when the sea level was 60 m above the present sea level. Sigbjarnarson suggested that the tributary valleys of Borgarfjördur were ice-free during the last stages of deglaciation. He further suggested the possibil- ity that they were occupied by ice-dammed lakes. Sæmundsson and Einarsson (1980) mapped the ridge Skorholtsmelar as a terminal moraine formed in front of giacier which moved down Borgarfjördur, thereby agreeing with Sigbjarnar- son’s interpretation. Little ice age glacier growth in Skardsheidi When reviewing studies of the Late Weichse- lian in the Borgarfjördur region, it can be of interest to note that during the Little ice age glaciers grew considerably in the north-facing wall of Skardsheidi. Possibly it can throw some light on the Late Weichselian environment and climate. Ólafsson (1772) noted a small cirque-glacier in the north-facing wall of Skardsheidi, above the entrance to the Skorradalur valley. He inter- viewed the local farmers about the glacier, and concluded that it had begun to grow during the first decades of the 18th century. The Icelandic naturalist Sveinn Pálsson visited the area in late August 1791 and commented on the greenish colour of the glacier ice and its crevassed surface (Pálsson 1945). Kjerulf {1853) noticed the glacier JÖKULL 34. ÁR 125
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.