Jökull


Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 146

Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 146
1922 In late September 1922 a large jökulhlaup com- menced. This Skeiðarárhlaup was accompanied by an eruption in Grímsvötn, first noticed on the 29th of September. The jökulhlaup culminated on the 4th of October on the same day as the eruption became more vigorous. Earthquakes were felt (Thórarinsson 1974). The reports of felt earthquake(s) during this eruption came from Vestfirðir (Hesteyri, Vatnsfjörður and Barða- strönd) on the 4th of October. Reports on the eruption from other parts of Iceland did not mention earthquakes although heavy rumble (dynkir) could be heard there as well as at Vest- firðir (Thorkelsson 1923b). It is difficult to believe that the reported earthquake(s) felt at Vestfirðir (320—350 km from Grímsvötn) are related to the Vatnajökull eruption. If earth- quakes originating in Vatnajökull were felt at Vestfirðir their consequences must have been catastrophic in the inhabitated areas around Vatna- jökull. Either the quake(s) were local in Vest- firðir (very unusual) or what is more likely, they were detonations that originated in Grímsvötn. Such detonations have been observed before e.g. in the Hekla eruption in 1947 (Thórarinsson 1950). The first seismometer in Reykjavík was managed in cooperation with the International Association of Seismologists stationed in Strass- burg. During the war this cooperation was cut off and limited finances along with unsuitable hous- ing prevented seismic recordings in 1918—1925 (Thorkelsson 1923a). 1927 Sigurður Björnsson (1977) suggests, that prob- ably an eruption took place in Vatnajökull in September 1927. A large jökulhlaup came in Jökulsá á Breiðamerkursandi in the beginning of September 1927. The jökulhlaup was not big compared to Skeiðarárhlaups. Strong sulphuric stench was felt on Breiðamerkursandur that autumn and once northerly winds carried ash down Breiðamerkurjökull. No reported or instru- mentally recorded earthquakes. 1933 From November 30th to December the lOth 1933 numerous observers from North and South Iceland report fires and red glows that judged from directions given seem to have originated in southwest Vatnajökull. No tephra fall was reported (Áskelsson 1936, p.15-16). No earth- quakes originating in Vatnajökull were recorded in Reykjavík during this time. 1934 A jökulhlaup in Skeiðará began on March 22. First reports of an eruption came at 2030 hours on the 30th at the same time as the jökulhlaup culminated. The eruption column reached max- imum height on April the 3rd, viewed from Núps- staður 50 km SSW of Grímsvötn. The eruption was not visible from inhabited areas after 7th of April (Thórarinsson 1974). Áskelsson (1934) was at the eruption site on the 13th of April and observed two craters at the SE caldera wall in Grímsvötn. The only report of earthquakes felt during this eruption came from Nielsen (1937, p.56), who felt a small earthquake on the 30th of April when on an expedition in Grímsvötn. The expedition discovered that three craters had formed in Grímsvötn. The seismometer in Reykjavík recorded five earthquakes with epicentral distance approximately 200 km on the 30th of March at local hours: 2004 (M=4.5), 2057 (M=3.75), 2102 (M=3.75), 2106 (M=3.5) and 2134 (M=3.75). The largest quake was also recorded on stations in Greenland and the United Kingdom indicating that the epicenter was east of Reykjavík. From this information Tryggvason (1960, 1978a) concluded that the earthquakes originated in Vatnajökull and were related to the eruption. Apart from these five earthquakes traces of smaller quakes with similar appearance can be seen on the seismogram. This earthquake sequence resembles the 1983 erup- tion earthquakes as relates to magnitude distribu- tion and maximum magnitude (Einarsson and Brandsdóttir 1984). Tryggvason (1960) stated that the simultaneous occurrence of earthquakes and the visible eruption indicated, that the erup- tion had no subglacial (not visible) stage but commenced at the time of the first recorded earthquake at 2004. Hence this sequence would support, the theory that the jökulhlaup triggered the eruption. Thórarinsson (1974) stated that the earthquakes, especially the first one, were so large that they must partly be caused by the eruption, although the subsidence of the ice cover of the Grímsvötn lake also triggered the earthquakes (Tltórarinsson 1974 p. 151). How- ever, no earthquakes have been found to accom- pany later jökulhlaups. It is therefore concluded 144 JÖKULL34. ÁR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.