Jökull


Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 7

Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 7
minerals. This reflects the state of the magma at the time of the eruption with the glass having the same composition as the liquid except the vola- tiles that have escaped. In the present study only the glass phase was analyzed using an ARL-SEMQ microprobe. Only clear siderome- lane was analyzed, about ten spots 5-10 microns in diameter, in each thin section. These analyses are therefore not the same as conventional whole rock analyses but as the mineral content is low in the samples, less than 5%, the difference will be fairly small. The advantage of the glass analyses is that it represents the liquid composition and is not affected by differential movement of liquid and minerals during the eruption. In black tachylitic glass, oxides have crystallized making them unsuitable for microprobe analyses but in most of the samples clear sideromelane is the dominating glass phase. DESCRIPTION OF SAMPLES ANALYZED The samples analyzed were collected by various people during an expedition to Gríms- vötn during the middle of June 1983. They are listed in an appendix. Most of the samples were collected from the northern tephra fan in differ- ent places. Continuous snow cover of the caldera wall above the lake and the presence of volcanic bombs but absence of hyaloclastite fragments makes it unlikely that any of the material in this fan originates from the caldera cliffs. One sample comes from the southern air-borne tephra fan and two from the eastern fan. For comparison samples available from the 1934, 1922 and 1903 eruptions were also in- cluded. The eruption in 1934 was a sizable one with the same main eruption site as in 1983. Tephra fell in eastern and north-eastern Iceland (Thórarinsson 1974) and samples collected at six distant weather stations on Easter Day, April lst are included. Samples were also collected close to the eruption site and are included but the exact date is uncertain. One dated and one undated samples from the 1922 eruption were also available. In 1903 erup- tions took place near Thórdarhyrna (Thórarins- son 1974) and in Grímsvötn (Jóhannesson 1983). The one sample available from this is most likely from Grímsvötn. The samples from the 1983 eruption contain only minor amounts of mine- rals, less than 5%. These are small grains of mainly plagioclase with additional olivine and pyroxene. The one exception from this is sample 0013 which contains a noticeably greater amount of these minerals but this is not reflected in the composition of the enclosing glass. The samples from the 1934 eruption are simi- lar, mainly glass with small amount of the same minerals. The samples 0024—0029, collected at the distant weather stations, are all identical with very fine grained glass and small amount of small plagioclase but little or no olivine and pyroxene, possibly due to eolian differentiation. Samples 0018 and 0019 contain mainly black tachylitic grains with very subordinate amounts of clear sideromelane so the homogeneity of these sampl- es is less certain than in the other samples. In the 1922 samples the same minerals are found but sample 0007 has markedly higher mine- ral content which again is not reflected by any difference in the enclosing glass. The 1903 sample contains small amounts of crystals, mainly plagioclase. CHEMICAL COMPOSITION OF THE GLASS The 1983 eruption. All the analyses are listed in Table 1 and it should be emphasized that these are analyses of the glass phase but not the whole rock. All the analyses show very similar chemical composition. The rock type is an evolved quartz normative tholeiite and similar tholeiites characterize many central volcanoes in Iceland. The chemical composition of the different sam- ples is very similar but small scale differences seem to be present. The results for one oxide can by considered at the time and the variation is no greater than could be expected if the same sam- ple was analyzed repeatedly at different times. If, however, it is considered that all the samples were analyzed during the same period under very similar conditions then it becomes more likely that minor compositional differences are actually present. If the variation of all the oxides is con- sidered together certain correlations would be expected. In other basalt suites certain trends are generally present and explained by mineral-liquid control likely to operate during the evolution of JÖKULL 34. ÁR 5
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.