Jökull


Jökull - 01.12.1984, Síða 7

Jökull - 01.12.1984, Síða 7
minerals. This reflects the state of the magma at the time of the eruption with the glass having the same composition as the liquid except the vola- tiles that have escaped. In the present study only the glass phase was analyzed using an ARL-SEMQ microprobe. Only clear siderome- lane was analyzed, about ten spots 5-10 microns in diameter, in each thin section. These analyses are therefore not the same as conventional whole rock analyses but as the mineral content is low in the samples, less than 5%, the difference will be fairly small. The advantage of the glass analyses is that it represents the liquid composition and is not affected by differential movement of liquid and minerals during the eruption. In black tachylitic glass, oxides have crystallized making them unsuitable for microprobe analyses but in most of the samples clear sideromelane is the dominating glass phase. DESCRIPTION OF SAMPLES ANALYZED The samples analyzed were collected by various people during an expedition to Gríms- vötn during the middle of June 1983. They are listed in an appendix. Most of the samples were collected from the northern tephra fan in differ- ent places. Continuous snow cover of the caldera wall above the lake and the presence of volcanic bombs but absence of hyaloclastite fragments makes it unlikely that any of the material in this fan originates from the caldera cliffs. One sample comes from the southern air-borne tephra fan and two from the eastern fan. For comparison samples available from the 1934, 1922 and 1903 eruptions were also in- cluded. The eruption in 1934 was a sizable one with the same main eruption site as in 1983. Tephra fell in eastern and north-eastern Iceland (Thórarinsson 1974) and samples collected at six distant weather stations on Easter Day, April lst are included. Samples were also collected close to the eruption site and are included but the exact date is uncertain. One dated and one undated samples from the 1922 eruption were also available. In 1903 erup- tions took place near Thórdarhyrna (Thórarins- son 1974) and in Grímsvötn (Jóhannesson 1983). The one sample available from this is most likely from Grímsvötn. The samples from the 1983 eruption contain only minor amounts of mine- rals, less than 5%. These are small grains of mainly plagioclase with additional olivine and pyroxene. The one exception from this is sample 0013 which contains a noticeably greater amount of these minerals but this is not reflected in the composition of the enclosing glass. The samples from the 1934 eruption are simi- lar, mainly glass with small amount of the same minerals. The samples 0024—0029, collected at the distant weather stations, are all identical with very fine grained glass and small amount of small plagioclase but little or no olivine and pyroxene, possibly due to eolian differentiation. Samples 0018 and 0019 contain mainly black tachylitic grains with very subordinate amounts of clear sideromelane so the homogeneity of these sampl- es is less certain than in the other samples. In the 1922 samples the same minerals are found but sample 0007 has markedly higher mine- ral content which again is not reflected by any difference in the enclosing glass. The 1903 sample contains small amounts of crystals, mainly plagioclase. CHEMICAL COMPOSITION OF THE GLASS The 1983 eruption. All the analyses are listed in Table 1 and it should be emphasized that these are analyses of the glass phase but not the whole rock. All the analyses show very similar chemical composition. The rock type is an evolved quartz normative tholeiite and similar tholeiites characterize many central volcanoes in Iceland. The chemical composition of the different sam- ples is very similar but small scale differences seem to be present. The results for one oxide can by considered at the time and the variation is no greater than could be expected if the same sam- ple was analyzed repeatedly at different times. If, however, it is considered that all the samples were analyzed during the same period under very similar conditions then it becomes more likely that minor compositional differences are actually present. If the variation of all the oxides is con- sidered together certain correlations would be expected. In other basalt suites certain trends are generally present and explained by mineral-liquid control likely to operate during the evolution of JÖKULL 34. ÁR 5
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.