Jökull


Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 10

Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 10
Björnsson 1982, 1983) assumes that heat extrac- tion from the magma takes place by penetration of water into cooling magma, most likely in high level intrusions. The apparent recent shift in geothermal activity from Grímsvötn towards the west would best be explained by a shift in intrus- ive activity (Björnsson 1983). For a magmatic system with a 10 km2 areal extent the solidifica- tion front would progress at 5 m/yr. Further complications arise with attempts to relate Grímsvötn to the surrounding area and other eruptions. Comparison with ice free volca- nic areas and satellite photographs suggest that the Grímsvötn volcano is a part of an elongated volcanic system consisting of fissures and hyaloc- lastite ridges similar to other such systems in Iceland (Jakobsson 1979). Suggestions about the extent of the Grímsvötn system vary. The erup- tion of the Laki craters in 1783—84 may have been caused by lateral magma flow from reser- voirs below Grímsvötn (Saemundsson 1978, Sigurdsson and Sparks 1978) which would extend the system about 70 kilometres to the south-west (Figure 1). This suggestion is supported by Jakobsson (1979) who includes Thórdarhyrna volcano in this system. Larsen (1982) suggested on the basis of chemical similarities that Gríms- vötn and Kverkfjöll, a central volcano at the northern margin of the ice sheet belong to the same volcanic system while Saemundsson (1978) and Jóhannesson (1984) show them as three sepa- rate systems, Grímsvötn, Kverkfjöll and Thór- darhyrna (Figure 1). Recently a number of sam- ples from the Lakagígar eruption of 1783—1784 were analyzed in a similar way as the Grímsvötn samples (Grönvold 1984). The result of the glass analyses show a very homogeneous chemical composition and an average of these is included in Table 1 for comparison. The chemical com- position of the glass phase is identical with that of Grímsvötn which strongly supports the sugges- tion of a single magmatic system (Jakobsson 1979). The volume of the lava from the Laki craters, about 12 km3, corresponds to a 200 year heat supply of the Grímsvötn geothermal area. No significant effects were noted in the frequency of eruptions and jökulhlaups from Grímsvötn after the Lakagígar eruption (Thórarinsson 1974). This must either mean a very quick recovery of a high level magma system or that the behaviour of the volcanic system, which may include Grímsvötn and the fissures swarm to the south, is more complicated. One complication would be that the Lakagígar eruption was an addition to the “norm- al“ magmatic activity of this volcanic system rather than an eruption simply brought about by a rifting event. The chemical composition of the magmatic intrusions that maintain the geothermal system is not inevitably the same as that of the relatively minor eruption products. It has even been sug- gested that a more primitive magma rises below Grímsvötn where it partly crystallizes to feed the geothermal system but then the liquid convects down again (Tryggvason 1982) moving the space problem to a deeper level. Another possibility could be a density trap (Stolper and Walker 1980). The more primitive magma would then be denser and trapped as intrusions while a more evolved magma escapes to the surface in erup- tions. The apparent homogeneity of the ash, however, seems to argue against both these possi- bilities as neither would result in the strict control of the chemical composition observed. The observations of this eruption, considered in the context of the general behaviour and character of the area, show a magmatic system capable of producing continuously large volumes of evolved magmatic liquids of uniform chemical composition. The evolution processes of this magma seem to take place at deeper levels than the heat extraction that maintains the geothermal system, and the buffering capacity that maintains this evolved composition is not exceeded by large eruptions like that of the Laki craters 1783-84. 8 JÖKULL 34. ÁR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.