Jökull


Jökull - 01.12.1984, Síða 10

Jökull - 01.12.1984, Síða 10
Björnsson 1982, 1983) assumes that heat extrac- tion from the magma takes place by penetration of water into cooling magma, most likely in high level intrusions. The apparent recent shift in geothermal activity from Grímsvötn towards the west would best be explained by a shift in intrus- ive activity (Björnsson 1983). For a magmatic system with a 10 km2 areal extent the solidifica- tion front would progress at 5 m/yr. Further complications arise with attempts to relate Grímsvötn to the surrounding area and other eruptions. Comparison with ice free volca- nic areas and satellite photographs suggest that the Grímsvötn volcano is a part of an elongated volcanic system consisting of fissures and hyaloc- lastite ridges similar to other such systems in Iceland (Jakobsson 1979). Suggestions about the extent of the Grímsvötn system vary. The erup- tion of the Laki craters in 1783—84 may have been caused by lateral magma flow from reser- voirs below Grímsvötn (Saemundsson 1978, Sigurdsson and Sparks 1978) which would extend the system about 70 kilometres to the south-west (Figure 1). This suggestion is supported by Jakobsson (1979) who includes Thórdarhyrna volcano in this system. Larsen (1982) suggested on the basis of chemical similarities that Gríms- vötn and Kverkfjöll, a central volcano at the northern margin of the ice sheet belong to the same volcanic system while Saemundsson (1978) and Jóhannesson (1984) show them as three sepa- rate systems, Grímsvötn, Kverkfjöll and Thór- darhyrna (Figure 1). Recently a number of sam- ples from the Lakagígar eruption of 1783—1784 were analyzed in a similar way as the Grímsvötn samples (Grönvold 1984). The result of the glass analyses show a very homogeneous chemical composition and an average of these is included in Table 1 for comparison. The chemical com- position of the glass phase is identical with that of Grímsvötn which strongly supports the sugges- tion of a single magmatic system (Jakobsson 1979). The volume of the lava from the Laki craters, about 12 km3, corresponds to a 200 year heat supply of the Grímsvötn geothermal area. No significant effects were noted in the frequency of eruptions and jökulhlaups from Grímsvötn after the Lakagígar eruption (Thórarinsson 1974). This must either mean a very quick recovery of a high level magma system or that the behaviour of the volcanic system, which may include Grímsvötn and the fissures swarm to the south, is more complicated. One complication would be that the Lakagígar eruption was an addition to the “norm- al“ magmatic activity of this volcanic system rather than an eruption simply brought about by a rifting event. The chemical composition of the magmatic intrusions that maintain the geothermal system is not inevitably the same as that of the relatively minor eruption products. It has even been sug- gested that a more primitive magma rises below Grímsvötn where it partly crystallizes to feed the geothermal system but then the liquid convects down again (Tryggvason 1982) moving the space problem to a deeper level. Another possibility could be a density trap (Stolper and Walker 1980). The more primitive magma would then be denser and trapped as intrusions while a more evolved magma escapes to the surface in erup- tions. The apparent homogeneity of the ash, however, seems to argue against both these possi- bilities as neither would result in the strict control of the chemical composition observed. The observations of this eruption, considered in the context of the general behaviour and character of the area, show a magmatic system capable of producing continuously large volumes of evolved magmatic liquids of uniform chemical composition. The evolution processes of this magma seem to take place at deeper levels than the heat extraction that maintains the geothermal system, and the buffering capacity that maintains this evolved composition is not exceeded by large eruptions like that of the Laki craters 1783-84. 8 JÖKULL 34. ÁR
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.