Jökull


Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 15

Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 15
Seismic Activity preceding and during the 1983 Volcanic Eruption in Grímsvötn, Iceland PÁLL EINARSSON AND BRYNDÍS BRANDSDÓTTIR Science Institute, University of Iceland ABSTRACT The eruption of Grímsvötn in May—June 1983 was preceded by increased earthquake activity. The premonitory activity began in December 1982 — March 1983 and increased gradually in April and May. The earthquakes originated under the SE rim of the Grímsvötn caldera and are inter- preted as being caused by brittle failure of the crust above and around an ínflating magma chamber. An intense earthquake swarm (Mmax = 4.0) occur- red in the same area on May 28, presumably related to the failure of the magma chamber walls and subsequent migration of magma towards the surface. The eruption is inferred to have begun shortly after the swarm ceased or about the time, when continuous volcanic tremor was first recorded on the nearest seismograph between ll:47h and 12:00h on May 28. The trernor was most intense in the first 12 hours and then gra- dually diminished until it disappeared early on June 2. It came in bursts of several minutes dura- tion, separated by longer periods ofmore uniform background tremor. If the tremor amplitude is taken as an indicator of extrusion rate, the erup- tion was most vigorous during the first 26 hours. The several km high eruption columns observed in the last two days of the eruption thus probably reflect the reduced water pressure on the magma, when the volcanic orifice approached the surface of the caldera lake, rather than high extrusion rate. Earthquake activity was very low in Grímsvötn during the eruption and remained so for three months afterwards, probably indicating the relaxed stress state around the deflated magma chamber. The 1983 eruption demonstrates that small eruptions can occur in Grímsvötn without causing or being triggered by jökulhlaups, and without being noticed from the inhabited low- lands. Eruptions are, however, likely to be detected by the seismograph network in SE-lce- land. The absence of any abnormal seismic activ- ity in Grímsvötn prior to 1983 and since at least 1971 indicates that no eruptions occurred during this time, in particular not during the jökulhlaups of 1972, 1976 and 1982. INTRODUCTION The eruption of May 28 — June 2, 1983 is the first confirmed eruption in Grímsvötn after the Iarge increase in seismograph coverage of Iceland that began in the early seventies. The eruption was preceded by a significant increase in seismic activity for about three months and an intense earthquake swarm on the day of the presumed outbreak. Characteristic volcanic tremor was also recorded during the eruption. In this paper we document the seismic observations and discuss them in context with the ”Grímsvötn problem", i.e. the intriguing interplay between volcanic, geothermal and glacial processes at work in Grímsvötn. The direct observations of the erup- tion are summarized by Grönvold and Jóhannes- son (1984) who also present chemical analyses of the eruptive products and discuss their con- straints concerning the magma system. Geoth- ermal and glaciological aspects are discussed by 11. Björnsson and H. Kristmannsdóttir (1984). The Grímsvötn volcano with its 6—8 km wide caldera is situated beneath the Vatnajökull ice sheet, and is one of a group of central volcanoes that appears to characterize the structure of this part of the volcanic rift zone. A powerful geoth- ermal area, presumably fed by a shallow magma chamber (Björnsson et al. 1982), makes Gríms- vötn unique among these subglacial volcanoes. The geothermal heat in the caldera melts the glacier ice from below and forms a caldera lake dammed by the ice. The lake level rises steadily until a critical level is reached. The water is then released under the glacier, the lake is partly drained and a burst of water up to 6—7 km3 in total volume issues from the glacier, flooding the JÖKULL 34. ÁR 13
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.