Jökull


Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 9

Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 9
the magma before eruption. When this is done it can be seen for example that FeO and Ti02 have a tendency to increase with decreasing MgO. In this case the variation observed is likely to be real. In each sample about ten grains were analyzed and the average of these was then used to re- present the sample in Table 1. In some of the samples variation between individual grain analy- ses was greater than in other but since this is so close to the precision limit it is not, at this stage, possible to decide whether it is random error of the machine or real variation within individual samples as suggested for the samples as a whole. The conclusion therefore is that the glass phase of the ash erupted has a fairly uniform chemical composition but minor variation near the limit of the analytical method may be present. Variation in the amount of crystals is not reflected in the composition of the accompanying glass. The 1934 eruption. In the ten samples from this eruption the glass phase was similarly analyzed and with very similar results (Table 1). The samples from the tephra fall of April lst 1934 show a very small variation which for all the elements is within the precision limit of the method and gives some indication of the possible precision for samples analyzed during one period. The result is therefore that the composition is similar as that of the 1983 ash and minor variation may be present between the samples. Analysis of the glass phase of ash from the 1934 eruption from a drill core in Bárdarbunga (Stein- thórsson 1977) is also listed in Table 1. The apparent difference between that and the other samples is not significant as it was analyzed under different conditions. A number of whole rock analyses are available from the 1934 tephra and other eruptions. One of them, SAL 51 (Steinthórsson 1977), used the same sample as 0018, but since that sample is dominantly black tachylitic glass only a limited number of grains could be analyzed. The similar- ities of the glass and the whole rock support the observation that the crystal content of the sam- ples is small. The 1922 eruption. The two samples from the 1922 eruption have an identical composition although sample 0007 has significantly higher crystal content. This composition is very similar to that of the two later eruptions. The 1903 eruption. This one sample has similar composition as the other samples but appears to be slightly less evolved. In two of the samples, 0025 from the 1934 eruption and 0008 from the 1922 eruption, one grain was found in each that had markedly less evolved composition from the rest. The signifi- cance of this is very uncertain since these could easily be xenoglasses incorporated during the eruption. DISCUSSION Detailed knowledge of earlier eruptions is scarce but the behaviour of the 1983 eruption seems to be similar in most respects. No jökul- hlaup accompanied the eruption like most other known eruptions but similar behaviour has been noted previously. The pattern of small eruptions at short time intervals, nine this century, seems to be characteristic of Grímsvötn. The chemical composition of the products of this eruption also seems to be very similar to that of earlier erup- tions, from this century at least. The basalt type erupted in all the eruptions discussed here is a quartz normative tholeiite similar to that found to dominate other central volcanoes. It is highly evolved and very different from any basalt that is likely to be derived from the mantle below Iceland. The presence of three mineral phases and low crystal content suggests a final evolution of the magma at relatively low pressures (O’Hara 1982). Significant evolution from a more primitive original liquid must there- fore take place during ascent through the crust. The frequent sampling of this magmatic system is specially interesting when considered in rela- tion to the very high geothermal energy output of the area. This energy, estimated at 5000 MW, must be of magmatic origin and it is estimated that this corresponds to the cooling of 50 million m3 of magma during the last 120 years at least (Björnsson 1983). Estimates of the amount of the magma involved, although uncertain, suggest that 89% cools as intrusions, 8% deposit in the lake and 3% form the tephra layers (Björnsson 1983). These observations put serious constraints on possible evolution processes within the magmatic system. The most realistic model for the geothermal system in Grímsvötn (Björnsson et al. 1982, JÖKULL 34. ÁR 7
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.