Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 182

Grímsvatnaför sumarið 1942
(Útvarpserindi)
STEINÞÓR SIGURÐSSON
Á síðari árum er það alltítt að menn verji
sumarleyfum sínum til þess að ferðast um landið.
Hafa slík ferðalög mjög farið í vöxt eftir að
samgöngur bötnuðu. Margir hafa lagt leið sína
um óbyggðir og á síðustu árum eru ferðalög um
jöklana orðin alltíð. í sumar hafa t. d. verið
farnar tvær ferðir á Vatnajökul sem mér er kunn-
ugt um, auk þess sem nokkrir leiðangrar hafa
farið á Hvannadalshnjúk. Önnur þessara ferða
var ferð yfir Vatnajökul úr Kverkárnesi, um
Norðlingalægð og niður Breiðamerkurjökul. Peir
gengu á skíðum og báru farangur sinn. Hin ferðin
er ferð sú til Grímsvatna, sem hér verður sagt frá.
Við vorum fjórir félagar, Einar Pálsson, verk-
fræðingur, Franz Pálsson, verzlunarmaður, dr.
Sveinn Þórðarson, menntaskólakennari á Akur-
eyri og Steinþór Sigurðsson. Bjuggum við okkur
út í ferðalag með sleða og gerðum ráð fyrir um 10
daga dvöl á jökli.
Fyrst ætla ég að lýsa útbúnaði okkar nokkuð
nánar. Við höfðum með okkur tvö tjöld með
botnum. Var hið stærra 4 manna tjald, en hitt, til
vara, 2 manna tjald. Einn jöklasleða, sem auðvelt
var að taka í sundur, um 40 metra langan kaðal til
tryggingar á jöklinum, skóflu, íshaka og tvo snjó-
hnífa. Ennfremur tvo ferðaprímusa og suðuá-
höld, meðalakassa og allskonar viðgerðartæki,
allmikið af böndum, Ijósmyndavél, kíki og landa-
bréf. Þá höfðum við með okkur mælingatæki, en
ekki er það nauðsynlegt skemmtiferðamönnum.
Áttavita höfðum við að sjálfsögðu, en ekki mæli á
sleðanum til að mæla hve langt hefði verið farið.
Það er mjög æskilegt að hafa slíkan mæli, þegar
ferðast er í dimmviðri. í stað hans hafði síðasti
maður það hlutverk að telja hve margar lengdir
kaðalsins hefðu verið gengnar, en við vissum
fjarlægðina frá fremsta að síðasta manni. Þetta
var aðeins gert þegar þoka var. Ennfremur
höfðum við mikið af sólarolíu og allskonar áburði
til þess að verjast sólarbirtunni. En það er alveg
nauðsynlegt þegar lengi er dvalið á jökli.
Útbúnaður hvers einstaks var hlýr fatnaður —
ullarnærföt og sokkar til skiptanna, vindsæng til
þess að sofa á og dúnsvefnpoki ásamt teppi. Á
vorin eða vetrum, þegar mikilla frosta má vænta,
mun gærupoki vera heppilegastur. Sem hlífðarföt
voru vindstakkar og olíuföt. Ennfremur höfðu
allir skíðaskó og skíði, jöklajárn og bakpoka, auk
ýmissa smáhluta til hreinlætis eða skjóls. Ekki má
gleyma sólgleraugunum, sem verða að vera mjög
dökk og útiloka hliðarljós.
Loks er það maturinn. Við bjuggum okkur út
með mat til 12 daga. Allmikið höfðum við af
tilbúnum, niðursoðnum mat. Það er fljótlegt að
matreiða hann og til þess þarf lítið eldsneyti, en
það er þýðingarmikið, þegar allt vatn þarf að fá
með því að bræða snjó. Auk þess höfðum við
brauð, smjör, súkkulaði, haframjöl og ýmislegt
fleira. Lætur nærri að um 4000 hitaeiningar hafi
verið handa hverjum manni á dag, en ennfremur
höfðum við nokkurt lýsi og bætiefni. Átta lítra af
steinolíu höfðum við meðferðis til eldsneytis.
Við fórum með áætlunarbílnum austur að
Kirkjubæjarklaustri 11. ágúst. Komið var þangað
að kvöldi sama dags eftir tæpra 300 km akstur.
Valdimar Lárusson starfrækti nýtt gistihús að
Klaustri. Þar hefur dvalið margt sumargesta,
enda er gistihúsið og landslagið í kring hið
ánægjulegasta. Þar tjölduðum við skammt frá, en
keyptum mat í gistihúsinu. Næsta dag fengum við
vörubíl úr sveitinni til þess að flytja okkur austur
að Kálfafelli, en þangað eru um 30 km. Var bjart
og stillt veður fyrri hluta dagsins, en gerði dumb-
ungsveður seinni hlutann. Okkur var vel tekið á
Kálfafelli. Björn bóndi Stefánsson hafði lofað að
sjá okkur fyrir flutningi upp að Skaftárjökli, en
Valgerður kona hans veitti okkur hinn besta
beina. Við fengum að sofa í skóla- og samkomu-
húsinu um nóttina.
Snemma næsta morgun kom Björgvin frá
Rauðabergi, bróðir Björns, en hann ætlaði að
fylgja okkur upp að jöklinum. Farangurinn var
nú búinn á klyfjar á 4 hesta, því næst etinn
morgunverður og var klukkan orðin 9 þegar hald-
180 JÖKULL 34. ÁR