Jökull


Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 150

Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 150
1955). Another cauldron approximately 4 km west of the 1955 cauldron was first noticed in 1971. H. Björnsson (1977) was of the opinion that the jökulhlaups in Skaftá are caused by a draining of a water cupola formed by geothermal meltwa- ter trapped beneath a depression in the glacier surface. Since 1954 16 Skaftárhlaups have occur- red, 12 draining the eastern (1955) cauldron and 4 draining the western cauldron (Björnsson 1983). None of these jökulhlaups have been accompanied by increased seismic activity (Fig. 2), and nothing in the seismic data indicates that the Skaftárhlaups could be related to volcanic activity in the cauldron area, at the time of each jökulhlaup. It is noteworthy, that the increase in the Vatnajökull seismicity since 1954 is followed by a volume increase in Skeiðarárhlaups since 1955. INTERPRETATION AND CONCLUSIONS The Vatnajökull seismicity during this century can be divided into two periods, a low seismicity period from 1909—1914 and 1925—1953 and a higher seismicity period from 1954 (Table 1, Fig.2). None of the earthquakes recorded since seismic observations began in 1909 were felt in inhabitated areas, not even the largest ones, such as the Bárðarbunga earthquakes in 1974—1980 with M > 5.0. The higher seismicity period from 1954 coincides with increased geothermal activity northwest of Grímsvötn, most likely resulting from increased magmatic activity at shallow levels. Jökulhlaups are generally not found to be accompanied by earthquakes. Two eruptions in western Vatnajökull this century have pro- duced earthquakes with M 3= 3.5, i.e. the erup- tions in Grímsvötn in 1934 and 1983 (see Table 2). The Reykjavík seismometers were not in operation during the eruption in 1922. The erup- tion of 1910, and the probable eruptions of 1938, 1945 and 1954 were not accompanied by signifi- cant earthquakes. Before 1957 eruptions in Vatnajökull could occur undetected by seismometers. ACKNOWLEDGEMENTS Páll Einarsson provided unpublished data and suggested several improvements on the manu- script.. Ragnar Stefánsson at the Meteorological Office permitted access to old seismograms. Beg Month Year Seismometers in operatioa uj^^2n:i/)cokh>h-.cqli_ cc<>lolooi/)cc5é:5:<o Earthq. felt rec. Eruption Grímsv. other SkeiSarár- hlaup km3 May 1903 ? ? X 5 June 1910 | ? x No April 1913 I ? 6 Sept. 1922 X 6 Sept. 1927 ? No Nov. 1933 ? ? No Mar. 1934 X x 6-7 Dec. 1934 9 9 No May 1938 ? 6-7 June 1939 ? -1 May 1941 ? 1-2 Sept. 1945 ? 2-3 Feb. 1948 ? 2-3 July 1954 ? 3.5 Jan. 1960 3.0 Aug. 1965 3.0 Mar. 1972 3.2 Sept. 1976 24 Feb. 1982 1.3 May 1983 x X No Dec. 1983 I I I 0.55 Table 2. The table lists the beginning month and year of all Skeiðarárhlaups, possible eruptions in Grímsvötn and in other volcanic areas in SW-Vatnajökull, during this century. Principal seismometers in operation during each event and available data on the eartquake activity is also shown. (Reykjavík (REY), Akureyri (AKU), Vík (VIK), Kirkjubæjarklaustur (SID), Skamma- dalshóll (SK), Grímsstaðir (GS), Snæbýli (SB), Reynihlíð (RI), Kvísker (KV), Miðfell (MI), Að- alból (AB) and Grímsfjall (GF)). Note that no reliable reports are of earthquakes felt during these events and only twice have the been accom- panied by earthquakes M & 3.5. Tafla 2. Taflan sýnir öll Skeiðarárhlaup og eldgos sem vitað er um á þessari öld, einnig alla tiltæka vitneskju um jarðskjálfta. Athyglisvert er, að eng- ar áreiðanlegar heimildir eru um að skjálftar hafi fundist í þessum umbrotum og einungis tvisvar hafa skráðst skjálftar M 3= 3.S. í bœði skiptin fylgdu skjálftarnir eldgosi í Grímsvötnum. REFERENCES Áskelsson, Jóhannes 1934: Á Vatnajökli. Ferða- sögubrot eftir Jóhannes Áskelsson. (An excursion at Vatnajökull, in Icelandic). Les- bók Morgunblaðsins 9. árg. 24. og 25. tbl. 185-187 og 193-196. Askelsson, Jóhannes 1936: On the Last Eruptions in Vatnajökull. Soc. Sci. Islandica 18: 55p. Áskelsson Jóhannes 1938: Rannsókn eldstöðv- anna í Vatnajökli, ferðasaga. (The Vatna- jökull expedition May—June 1938, in Ice- landic). Morgunblaðið 9 júní 1938. Björnsson, H. and M. Hallgrímsson 1976: Mælingar í Grímsvötnum við Skeiðarárhlaup 1972 og 1976. (Measurements in Grímsvötn 148 JÖKULL 34. ÁR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.