Jökull


Jökull - 01.12.1984, Síða 150

Jökull - 01.12.1984, Síða 150
1955). Another cauldron approximately 4 km west of the 1955 cauldron was first noticed in 1971. H. Björnsson (1977) was of the opinion that the jökulhlaups in Skaftá are caused by a draining of a water cupola formed by geothermal meltwa- ter trapped beneath a depression in the glacier surface. Since 1954 16 Skaftárhlaups have occur- red, 12 draining the eastern (1955) cauldron and 4 draining the western cauldron (Björnsson 1983). None of these jökulhlaups have been accompanied by increased seismic activity (Fig. 2), and nothing in the seismic data indicates that the Skaftárhlaups could be related to volcanic activity in the cauldron area, at the time of each jökulhlaup. It is noteworthy, that the increase in the Vatnajökull seismicity since 1954 is followed by a volume increase in Skeiðarárhlaups since 1955. INTERPRETATION AND CONCLUSIONS The Vatnajökull seismicity during this century can be divided into two periods, a low seismicity period from 1909—1914 and 1925—1953 and a higher seismicity period from 1954 (Table 1, Fig.2). None of the earthquakes recorded since seismic observations began in 1909 were felt in inhabitated areas, not even the largest ones, such as the Bárðarbunga earthquakes in 1974—1980 with M > 5.0. The higher seismicity period from 1954 coincides with increased geothermal activity northwest of Grímsvötn, most likely resulting from increased magmatic activity at shallow levels. Jökulhlaups are generally not found to be accompanied by earthquakes. Two eruptions in western Vatnajökull this century have pro- duced earthquakes with M 3= 3.5, i.e. the erup- tions in Grímsvötn in 1934 and 1983 (see Table 2). The Reykjavík seismometers were not in operation during the eruption in 1922. The erup- tion of 1910, and the probable eruptions of 1938, 1945 and 1954 were not accompanied by signifi- cant earthquakes. Before 1957 eruptions in Vatnajökull could occur undetected by seismometers. ACKNOWLEDGEMENTS Páll Einarsson provided unpublished data and suggested several improvements on the manu- script.. Ragnar Stefánsson at the Meteorological Office permitted access to old seismograms. Beg Month Year Seismometers in operatioa uj^^2n:i/)cokh>h-.cqli_ cc<>lolooi/)cc5é:5:<o Earthq. felt rec. Eruption Grímsv. other SkeiSarár- hlaup km3 May 1903 ? ? X 5 June 1910 | ? x No April 1913 I ? 6 Sept. 1922 X 6 Sept. 1927 ? No Nov. 1933 ? ? No Mar. 1934 X x 6-7 Dec. 1934 9 9 No May 1938 ? 6-7 June 1939 ? -1 May 1941 ? 1-2 Sept. 1945 ? 2-3 Feb. 1948 ? 2-3 July 1954 ? 3.5 Jan. 1960 3.0 Aug. 1965 3.0 Mar. 1972 3.2 Sept. 1976 24 Feb. 1982 1.3 May 1983 x X No Dec. 1983 I I I 0.55 Table 2. The table lists the beginning month and year of all Skeiðarárhlaups, possible eruptions in Grímsvötn and in other volcanic areas in SW-Vatnajökull, during this century. Principal seismometers in operation during each event and available data on the eartquake activity is also shown. (Reykjavík (REY), Akureyri (AKU), Vík (VIK), Kirkjubæjarklaustur (SID), Skamma- dalshóll (SK), Grímsstaðir (GS), Snæbýli (SB), Reynihlíð (RI), Kvísker (KV), Miðfell (MI), Að- alból (AB) and Grímsfjall (GF)). Note that no reliable reports are of earthquakes felt during these events and only twice have the been accom- panied by earthquakes M & 3.5. Tafla 2. Taflan sýnir öll Skeiðarárhlaup og eldgos sem vitað er um á þessari öld, einnig alla tiltæka vitneskju um jarðskjálfta. Athyglisvert er, að eng- ar áreiðanlegar heimildir eru um að skjálftar hafi fundist í þessum umbrotum og einungis tvisvar hafa skráðst skjálftar M 3= 3.S. í bœði skiptin fylgdu skjálftarnir eldgosi í Grímsvötnum. REFERENCES Áskelsson, Jóhannes 1934: Á Vatnajökli. Ferða- sögubrot eftir Jóhannes Áskelsson. (An excursion at Vatnajökull, in Icelandic). Les- bók Morgunblaðsins 9. árg. 24. og 25. tbl. 185-187 og 193-196. Askelsson, Jóhannes 1936: On the Last Eruptions in Vatnajökull. Soc. Sci. Islandica 18: 55p. Áskelsson Jóhannes 1938: Rannsókn eldstöðv- anna í Vatnajökli, ferðasaga. (The Vatna- jökull expedition May—June 1938, in Ice- landic). Morgunblaðið 9 júní 1938. Björnsson, H. and M. Hallgrímsson 1976: Mælingar í Grímsvötnum við Skeiðarárhlaup 1972 og 1976. (Measurements in Grímsvötn 148 JÖKULL 34. ÁR
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.