Jökull


Jökull - 01.12.1984, Síða 15

Jökull - 01.12.1984, Síða 15
Seismic Activity preceding and during the 1983 Volcanic Eruption in Grímsvötn, Iceland PÁLL EINARSSON AND BRYNDÍS BRANDSDÓTTIR Science Institute, University of Iceland ABSTRACT The eruption of Grímsvötn in May—June 1983 was preceded by increased earthquake activity. The premonitory activity began in December 1982 — March 1983 and increased gradually in April and May. The earthquakes originated under the SE rim of the Grímsvötn caldera and are inter- preted as being caused by brittle failure of the crust above and around an ínflating magma chamber. An intense earthquake swarm (Mmax = 4.0) occur- red in the same area on May 28, presumably related to the failure of the magma chamber walls and subsequent migration of magma towards the surface. The eruption is inferred to have begun shortly after the swarm ceased or about the time, when continuous volcanic tremor was first recorded on the nearest seismograph between ll:47h and 12:00h on May 28. The trernor was most intense in the first 12 hours and then gra- dually diminished until it disappeared early on June 2. It came in bursts of several minutes dura- tion, separated by longer periods ofmore uniform background tremor. If the tremor amplitude is taken as an indicator of extrusion rate, the erup- tion was most vigorous during the first 26 hours. The several km high eruption columns observed in the last two days of the eruption thus probably reflect the reduced water pressure on the magma, when the volcanic orifice approached the surface of the caldera lake, rather than high extrusion rate. Earthquake activity was very low in Grímsvötn during the eruption and remained so for three months afterwards, probably indicating the relaxed stress state around the deflated magma chamber. The 1983 eruption demonstrates that small eruptions can occur in Grímsvötn without causing or being triggered by jökulhlaups, and without being noticed from the inhabited low- lands. Eruptions are, however, likely to be detected by the seismograph network in SE-lce- land. The absence of any abnormal seismic activ- ity in Grímsvötn prior to 1983 and since at least 1971 indicates that no eruptions occurred during this time, in particular not during the jökulhlaups of 1972, 1976 and 1982. INTRODUCTION The eruption of May 28 — June 2, 1983 is the first confirmed eruption in Grímsvötn after the Iarge increase in seismograph coverage of Iceland that began in the early seventies. The eruption was preceded by a significant increase in seismic activity for about three months and an intense earthquake swarm on the day of the presumed outbreak. Characteristic volcanic tremor was also recorded during the eruption. In this paper we document the seismic observations and discuss them in context with the ”Grímsvötn problem", i.e. the intriguing interplay between volcanic, geothermal and glacial processes at work in Grímsvötn. The direct observations of the erup- tion are summarized by Grönvold and Jóhannes- son (1984) who also present chemical analyses of the eruptive products and discuss their con- straints concerning the magma system. Geoth- ermal and glaciological aspects are discussed by 11. Björnsson and H. Kristmannsdóttir (1984). The Grímsvötn volcano with its 6—8 km wide caldera is situated beneath the Vatnajökull ice sheet, and is one of a group of central volcanoes that appears to characterize the structure of this part of the volcanic rift zone. A powerful geoth- ermal area, presumably fed by a shallow magma chamber (Björnsson et al. 1982), makes Gríms- vötn unique among these subglacial volcanoes. The geothermal heat in the caldera melts the glacier ice from below and forms a caldera lake dammed by the ice. The lake level rises steadily until a critical level is reached. The water is then released under the glacier, the lake is partly drained and a burst of water up to 6—7 km3 in total volume issues from the glacier, flooding the JÖKULL 34. ÁR 13
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.