Jökull


Jökull - 01.12.1985, Blaðsíða 71

Jökull - 01.12.1985, Blaðsíða 71
Lichenometric Dating and Tephrochronology of Sandur Deposits, Sólheimajökull Area, southern Iceland JUDITH K. MAIZELS and ANDREW J. DUGMORE Department of Geography University of Aberdeen St. Mary’s, High Street Old Aberdeen AB9 2UF Scotland U.K. abstract A series of proglacial sandur deposits infront of Sólheimajökull has been dated using a combination of morphological, lichenometric, tephrochronologic and historical evidence. The lichenometric data, based on measurements of Rhizocarpon geographicum thalli, sug- gest that a reliable growth curve may be established for about the last 140 years. Mean growth rates appear to have ranged between 73 and 85 mm per 100 years, while the maximum diameter recorded reached 110 mm. The dates predicted from the lichen sizes for the period of outwash formation and/or abandonment for this period conform closely to the morphologic and historical evi- dence, with deposits formed particularly in about 1840, 1883, 1935 and 1969. The outwash deposits which, accor- ding to morphologic and historical evidence, are much older, tend to exhibit smaller and more variable lichen sizes than those found on the younger deposits. While the lichenometric data suggest dates of formation between c. 1818 AD and 1910 AD, the tephrochronologic evidence from soil sections on the sandar and within the lateral moraine sequence, indicate dates of accumulation associ- ated with glacier expansion at some time between c. 600 AD (Skógasandur) and c. 1400 AD (Sólheimasandur). Hence the lichenometric data cannot be used to date deposits older than about 140 years in age, for the lichen sizes observed on these older deposits appear to reflect the period of exposure by soil erosion, or the harsh environmental conditions and rapid rates of rock weath- ering that hinder lichen colonization and subsequent growth. INTRODUCTION The proglacial area of Sólheimajökull in southern Iceland comprises a complex series of moraine and sandur deposits many of which are believed to date from early Neoglacial times. The younger moraine ridges in the proximal zone of the valley have been dated by Jaksch (1970, 1975) using lichenometric methods supported by known ice-limits since 1890 AD. More recently, Jaksch’s data have been supplemented by field measurements of lichen diameters (Dugmore and Williams, pers. comm.) and of tephrochronologic evidence from the lateral moraine sequence on Eystri- heiði, east of the Jökulsá valley (Fig. 1) (Dugmore, in prep.). The latter evidence in particular has allowed the dating of older moraines in the Sólheimajökull valley. However, only minor attempts have been made to try to determine the relative and absolute age of the sandur deposits, most of which are clearly much older than those studied by Jaksch. The major objective of this study is therefore to attempt to determine the relative age of the proglacial sandur deposits using topographic and morphologic evidence, and their absolute age using a combination of lichenometric methods and the tephrochronological evidence of Dugmore. Jaksch also concluded that lichen diameters never exceeded a maxi- mum of 70 mm within the proglacial area, such that 50 mm marked the 1890 ice-limit, and 50-70 mm dimen- sions represented all earlier deposits. He accounted for the absence of larger thalli (the individual lichens) on these earlier deposits in terms of rapid rates of rock weathering in this cool, maritime environment. The second objective of this study is therefore to test whether this size limit extends to other proglacial deposits and, if so, to confirm that lichenometric dating is not feasible for deposits older than c. 1900 AD (1983 data) that is, deposits formed 80-85 years ago. STUDY AREA Sólheimajökull forms an 8 km long outlet glacier on the southern side of the Mýrdalsjökull ice cap in south- ern Iceland (Fig. 1, inset). The glacier terminus Iies at an elevation of about 100 m, and is located on the JÖKULL 35. ÁR 69
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.