Jökull


Jökull - 01.12.1985, Blaðsíða 97

Jökull - 01.12.1985, Blaðsíða 97
SUMMARY ON THE A GES OF THE TWO RECENT LA VA FLOWS IN EYJAFJÖLL AND THE LATE GLACIAL TERMINAL MORAINES IN SOUTH ICELAND Haukur Jóhannesson lcelandic Museum of Natural History P. O. Box 5320 Reykjavík, Iceland. The Eyjafjöll central volcano is one of many vol- canoes in the Eastern Volcanic Zone (Fig. 1). The vol- canic activity in the Eyjafjöll region is limited to a 5 km wide and 30 km long fissure zone which stretches E-W from the Markarfljót river in the west to the Mýrdals- jökull in the east. The zone corresponds roughly to the fissure swarms of the volcanic systems which characte- rize the axial rift zones of Iceland. Only minor rifting is assumed to take place in the zones accompanying the volcanoes of the Eastern Volcanic Zone. The Eyjafjöll volcano itself is located on the central part of the fissure zone. It reaches 1666 m height and the top of the volcano is occupied by a 2.5—3.0 km wide summit crater or small caldera subsidence. The volcano is still active and the last eruption took place in 1821-1823. The intensity of volcanic activity is, however, very low in comparison to other Icelandic volcanoes. The Eyjafjöll volcano has been active for at least 700.000 years. The oldest exposed formations were erupted during the final stages of the Matuyama paleomagnetic epoch. The vol- cano is built of a pile of lava flows erupted during interglacial periods and hyaloclastites formed by subgla- cial eruptions during glacial periods. Evidence for 9 glacial and 9 interglacial periods has been found. Only two lava flows are of Holocene age. They are in the western part of the Eyjafjöll volcano, named Kambagil and Hamragardar lava flows, respectively (Fig. 2). Kjartansson (1958a, 1970) believed that their age was about 11.000—10.000 years, erupted during the Allerod stage. In this paper the geology of the two flows is reviewed. The Kambagil lava flow was erupted from a crater named Raudahraun (Figs. 2 and 3) on the north side of the mountain range. Kjartansson (1958a) suggested that the flow terminated at about 325 m above the present sealevel. Kjartansson concluded that a glacier termed as Markarfljót glacier flowed along the valley between the Eyjafjöll and Tindfjöll massifs and that the lava flowed down to the glacier and spread out on top of it. The lower part of the flow was then subsequently removed by the glacier. Detailed mapping of the lava flow has revealed that it does not terminate at 325 m height but has reached the lowlands west of the Eyjafjöll moun- tain. But below the 325 m mark the flow is covered by ground and terminal moraines indicating that the Markarfljót glacier has overrun the lower slopes of the Eyjafjöll mountain while the upper slopes were icefree. The lava rests on conglomerate or tillite and no traces of organic material were found thus preventing C-14 dat- ing of the flow. The margin of the former Markarfljót glacier was traced by mapping the glacial striae (Fig. 2). Haraldsson and Palm (1980) carried out seismic studies of the areas south of the research area and suggested that a subsur- face terminal moraine occurred in the outwash plain in Austur-Landeyjar. A comparison of the seismic data and the height of the former Markarfljót glacier on the slopes of the Eyjafjöll mountain with the present Skeidarárjökull indicate that the snout of the Markar- fljót glacier might have been at the terminal moraine of Haraldsson and Palm (1980) (Figs. 7 and 8). A further three minor terminal moraines were observed on the top of the Kambagil lava flow (Fig. 3). The Hamragardar flow was erupted from a nameless crater southwest of the Raudahraun crater (Fig. 2 and 6). The lava flowed along a small valley towards the southwest but the main stream stopped at the cliff edge above the Hamragardar farm and only two rivulets seem to have flowed off the edge. The Hamragardar flow has not been overrun by a glacier and is thus undoubtedly younger than the Kambagil lava. The flow rests also on conglomerate or tillite and no material for C-14 datings is to be found. The major terminal moraines of South Iceland are shown on Fig. 9. They can be divided into three groups, Outer (or Y-), Middle (or M-) and Inner (I-) terminal moraines. C-14 datings of shells from raised terraces in South and West Iceland suggest that the Y-moraine is at least from the Older Dryas stage or about 12.000 years old but may be older. The M-moraines are at least from the Younger Dryas stage or 10.000 years old. The Kambagil flow is thus older than 12.000 years, and the Hamragardar flow is at most 11.000 years old as it has not been overrun by the glacier which formed the Y- moraines but might be younger. JÖKULL 35. ÁR 95
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.