Jökull


Jökull - 01.12.1985, Síða 74

Jökull - 01.12.1985, Síða 74
Fig. 2. Lichen growth curves for Rhiz- ocarpon geographicum after Jaksch (1975), and Dugmore and Williams, in relation to maximum thallus dia- meter on the proglacial sandur depos- its, Sólheimajökull. 2. mynd. Þvermál stærstu flétta sem fall af aldri á Sól- heimasandi. unvegetated scoured sandur remnants, numerous scat- tered boulders and large-scale ripple and dune struc- tures. The terrace surfaces are mantled by frost-shat- tered and wind-blasted basalt and yellow-brown palago- nite breccia fragments, embedded in a black gravelly pumice matrix. These high terrace and channel features clearly relate to former jökulhlaup events associated with a period of ice expansion when marginal melt- waters drained through a deeply dissected gorge (Thurragil, Fig. 1). The northern margin of this high sandur is truncated by a wide, incised channel meander that sweeps first towards the south and then northwards towards the valley wall. This channel finally emerges about 4 km to the west at Skóga, and then turns southwards to the sea. Area B represents the Sólheima- sandur terraces lying to the east of the Jökulsá River. The upper terrace surfaces lie at an elevation of c. 58— 80 m above sea level, and clearly postdate the formation of the Skógasandur terraces. The lowermost terrace (Zone X), however, is mantled by deeply weathered cobble deposits, and appears to represent an exhumed surface of much greater age. This Zone X deposit indeed appears to extend westwards beneath the Skóga- sandur, and southwards as far as the coast. Three relict soil patches are present on the otherwise unvegetated, soil-free terraces (Fig. 1), with the deepest soil section reaching c. 2 m in depth, and comprising up to ten tephra layers overlying the cobbly terrace surface. (See later). Areas C and D are located in the central Jökulsá valley, incised between the Skóga- and Sólheimasandur terraces. The Jökulsá sandur deposits include gravel, cobble and boulder terraces, often with a substantial mat of Rhacomitrium lanuginosum moss, Empetrum nigrum, Vaccinium uliginosum, Salix lanata and S. herbacea. The terrace deposits are clearly related to terminal moraine ridges and lateral spillway channels in the adjacent upland (e.g. Jökulsárgil, Fig. 1), associated with a progressively retreating ice mass. The boundary between areas C and D is marked by a relatively high (up to approx. 100 m). steeply graded bouldery outwash deposit (Zone XI on Fig. 1) known as the Holar deposit (Landmaelingar Islands, 1973). This Holar deposit is mantled with large washed moraine deposits („Proximal outwash“ of Carswell at al., op. cit.) which appear to represent the oldest deposit within the Jökulsá valley itself (i.e. within zones C and D). The distal zones of the Holar deposit are buried by a lower, more gently graded valley sandur deposit (Zone XIII in Fig. 1) in area C, associated with meltwaters draining through Gorge 3 (Jökulsárgil). Area D extends northwards from the Holar deposit to the present ice- margin, and includes the series of moraines studied in detail by Jaksch (1970, 1975) and by Dugmore and Williams in 1983. In addition to the Holar deposit, 4 other main terraces, T2 to T5, have been identified, with the higher T2 deposit occurring only in area C, and the lower T3 to T5 terraces extending progressively northwards through areas C and D (details given in Maizels, in prep.). Hence, according to morphologic and topographic evidence the likely sequence of outwash formation com- menced with Zone X, which formerly extended across most of the glacier foreland, followed by areas A, B (excluding Zone X), C and D. Within each of these areas, the relative age of a number of individual deposits has also been determined according to these geomorphological criteria, and are listed in Table 1. 72 JÖKULL 35. ÁR
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.