Jökull - 01.12.1985, Blaðsíða 108

ingum úr leiðangrinum 1934, sérstaklega ef gosið hefur
verið lítið, þannig að hlaup varð ekki. Auk þess má
benda á að svæðið hefur afrennsli í Grænalón og gæti vel
hafa staðið lágt í því árið 1910.
Lega þessara líklegu eldstöðva, jökulskerja, Háa-
bungu og Grímsvatna hefur vakið athygli Guðmundar
Einarssonar. Hann sá þar þá uppröðun sem menn hafa
nú sett í samhengi og nefnt eldstöðvakerfi. í „Fjalla-
menn“ er sagt frá sögunni um Grím og Grímsvötn og
klykkt út með þessum orðum: „Álagaeldar brenna í
Grímsvötnum og gígaröð þeirri er liggur frá þeim næst-
um beina línu í útsuður til Lakasprungunnar frægu.
Eldlínan er þarna svo greinilega mörkuð um Hágöngur,
Geirvörtur, Vatnajökulsgnípu og Jökulbungu". (Guð-
mundur Einarsson, 1946).
HEIMILDIR
Guðmundur Einarsson 1946: Fjallamenn. Bókaútgáfa
Guðjóns Ó. Reykjavík, 501 bls.
Haukur Jóhannesson 1983: Gossaga Grímsvatna 1900—
1983 í stuttu máli. Jökull 33: 146—147.
Haukur Jóhannesson 1984: Grímsvatnagos 1933 og
fleira frá því ári. Jökull 34: 151—158.
Jóhannes Áskelsson 1934a: Bráðabirgðaskýrsla um síð-
asta gosið í Vatnajökli. Náttúrufræðingurinn 4: 61 —
74.
Jóhannes Askelsson 1934b: Grímsvatnagosið 1934. Sam-
tíðin 2. hefti.
Karl Grönvold and Haukur Jóhannesson 1984: Erupt-
ion in Grímsvötn 1983: Course of events and chemi-
cal studies of the tephra. Jökull 34: 1 — 11.
Kristján Scemundsson 1982: Öskjur í virkum eldfjalla-
svæðum. Eldur er í norðri. Reykjavík. bls. 221-241.
Sigurður Pórarinsson 1974: Vötnin stríð. Saga Skeiðar-
árhlaupa og Grímsvatnagosa. Reykjavík, 254. bls.
H. Wadell 1920: Vatnajökull. Some studies and obser-
vations from the greatest glacial area in Iceland.
Geogr. Ann. Stockholm Bd. II.
A 1934 EXPEDITION TO GRÍMSVÖTN
The first expedition to the Grímsvötn-caldera in the
Vatnajökull ice cap since the Swedish expedition in 1919,
was tnade by four Icelanders in April 8th — April 18th
1934. They wentfrom the south margin of the ice cap on
skis to Grímsvötn; a distance of 50 km (30 miles). An
eruption had started there on March 31th and the expedi-
tion located the eruption site in the southwestern part of
the caldera. Three crater-pits spouted gas, vapour and
ash up to 1000 m (3200 feet) and tephra covered most of
the eastern and northern parts of Vatnajökull. Some
samples of tephra were taken and elevation measure-
ments were made, as well as drawings and photographs.
The expedition found two older possible eruption sites
south of Grímsvötn, near the nunataks Geirvörtur and
Thordarhyrna. The one southeast of Thórdarhyrna
could be the origin ofa powerful tephra-eruption in 1903
and the other one, between Mt. Geirvörtur and Mt.
Thordarhyrna, is possible the site of a relatively small
eruption in 1910. Until now, it is said to have been farther
to the west, in the Síðujökull-glacier or at the western
margin of Vatnajökull.
106 JÖKULL 35. ÁR