Tímarit UNIFEM - 01.01.2004, Page 8

Rósa Erlingsdóttir,
formaður UNIFEM á Íslandi
Fimmtán ár eru liðin frá stofnun UNIFEM á Íslandi. Jafnframt eru
25 ár liðin frá samþykkt alþjóðasamnings Sameinuðu þjóðanna
(SÞ) um afnám allrar mismununar gegn konum, kvennasáttmálans.
Árið 1976 var UNIFEM, þróunarsjóður SÞ í þágu kvenna, öðru nafni
Kvennasjóðurinn stofnaður.
Á næsta ári lítum við um öxl til Peking og spyrjum hvað hafi áunnist
í mannréttindabaráttu kvenna á þeim tíu árum sem liðin verða frá
því að þátttökulönd kvennaráðstefnunnar undirrituðu sameiginlega
framkvæmdaáætlun í jafnréttismálum.
Merkiskonur finna hugsjónum sínum farveg
Á tímamótum gefum við okkur tækifæri til að staldra við, huga að
því sem vel hefur tekist og leggja á ráðin um framtíðina. Með stofnun
UNIFEM á Íslandi árið 1989 fundu þrjár merkiskonur hugsjónum sínum
farveg, þær Sæunn Andrésdóttir, Kristjana Milla Thorsteinsson og Gréta
Gunnarsdóttir. Í blaðinu má lesa viðtal Eddu Jónsdóttur við þær Sæunni
og Kristjönu Millu þar sem ítarlegar upplýsingar um tilurð og stofnun
félagsins koma fram. Ég var viðstödd viðtalið við þær stöllur og var djúpt
snortin af því að heyra hvernig þær komu félaginu á legg.
Sæunn sótti kvennaráðstefnuna í Osló árið 1988 og hlýddi þar á fram-
sögu Helvi Sipilä, fyrrverandi aðstoðarframkvæmdastjóra SÞ og stofn-
anda fyrsta UNIFEM landsfélagsins í Finnlandi árið 1981. Þær Kristjana
Milla lögðust í ferðalög og greiddu úr eigin vasa allan tilfallandi kostnað,
sannfærðar um að boðskapur UNIFEM og kvennaáratugar SÞ myndi
seinna ná eyrum íslenskra ráðamanna og almennings. Sæunn sagði mikil-
vægi þróunaraðstoðar fyrir konur felast í því að með því að hjálpa kon-
um væri öðrum einnig komið til hjálpar, börnum og öldnum. Þá er ekki
síður mikilvægt að kynnast aðstæðum kvenna um allan heim, spegla
okkur sjálfar í hlutskipti annarra og vita hvar og hvernig við getum orðið
þeim að liði. UNIFEM á Íslandi hefur ekki enn orðið sú fjöldahreyfing
sem frumkvöðullinn Sæunn Andrésdóttir sá fyrir sér en félagið hvílir á
traustum grunni og öflugum hópi félaga.
Á liðnum 15 árum hefur félagið eflst og þróast. Það hefur notið stuðn-
ings dyggra félaga sem nú eru um 430 talsins, náð eyrum yfirvalda og
tryggt Kvennasjóðnum föst framlög á íslenskum fjárlögum. Til skamms
tíma rann fjárframlag íslenskra stjórnvalda í gegnum landsfélagið til til-
greindra þróunarverkefna Kvennasjóðsins. Félagið öðlaðist á þeim
tíma mikla þekkingu á kjörum kvenna í þróunarlöndum og félagar í
UNIFEM kynntust af eigin raun hvað jafnvel smávægileg aðstoð getur
breytt miklu. Félagið stóð ýmist eitt að verkefnunum eða átti sam-
starf við önnur landsfélög. Verkefni þessi voru í löndum Andesfjalla, í
Mexíkó og á Indlandi.
Verkefni UNIFEM á annað hundrað talsins
Nýr samstarfssamingur landsfélaga við höfuðstövar UNIFEM gerir ráð
fyrir að framlög þeirra renni beint til þróunarsjóðsins og hækki í áföng-
um í 50.000 dollara árlega. Skrifstofan í New York ráðstafar þessum fjár-
framlögum til þróunarverkefna og heldur í samstarfi við svæðisskrifstofur
utan um stjórnsýslu þeirra auk þess að vinna að framgangi jafnréttismála
innan annarra stofnana SÞ. Nokkur umræða hefur verið meðal lands-
félaganna um þessa skipan mála. Hins vegar er talið að fjármagnið skili
sér á skilvirkari hátt til verkefnanna og er þessi breyting í samræmi við
það sem almennt gerist á sviði þróunarsamvinnu. Helst hefur borið á
gagnrýni þess efnis að landsfélögum sé með þessum hætti gert erfitt fyrir
um fjáröflun þar sem um óskilgreind verkefni sé að ræða. Höfuðstöðvar
UNIFEM í New York hafa brugðist við með auknum rafrænum sam-
UNIFEM á Íslandi 15 ára
1989-2004
8