Tímarit UNIFEM - 01.01.2004, Blaðsíða 83

Tímarit UNIFEM - 01.01.2004, Blaðsíða 83
ana sem nýta það í rekstur og verkefni eftir þörfum. Það er síðan hlut- verk Íslands og annarra framlagalanda að fylgjast með því að starfsemi viðkomandi stofnunar sé skilvirk og árangursrík. Dæmi um þetta er til að mynda stuðningur Íslands við Þróunaráætlun SÞ (UNDP) og Alþjóðabankann. Hitt sjónarmiðið felur í sér að Ísland veiti peningum til afmarkaðra verkefna, eins og verkefni UNIFEM í Kósóvó sem stjórn- völd hafa stutt frá árinu 1999 með því að senda þangað sérfræðing til starfa.“ Hermann segir síðari kostinn ekki síst fýsilegan „þar sem við byggjum um leið upp þekkingu meðal Íslendinga á þessu sviði.“ Þá segir hann engan skort vera á góðum verkefnum til að styðja. „Það eru næg sóknarfæri fyrir Íslendinga til að vera öflugur þátttakandi í alþjóðlegu starfi. Þannig sýnum við að Íslendingar vilja taka ábyrgð.“ „Jafnréttismál skipa stóran sess“ Sameinuðu þjóðirnar leggja mikla áherslu á að kynjasjónarmið séu sam- þætt á öllum stigum þróunarstarfs, friðargæslu og í uppbyggingarstarfi eftir stríð. Hér er átt við að á öllum stigum verkefnaáætlana, stefnu- mótunar og framkvæmd verkefna sé tekið mið af ólíkri stöðu og hlut- verki karla og kvenna og að karlar og konur hafi jafnan aðgang að öllu ákvarðanatökuferli. Markmiðið er að stuðla að bættri stöðu kvenna og stúlkna og kynjajafnrétti á öllum stigum samfélagsins. Síðustu áratugi hafa áherslur á jafnréttissjónarmið vaxið jafnt og þétt innan alþjóðlegra stofnana, frjálsra félagasamtaka, fjölmiðla, ríkisstjórna og annarra sem láta sig alþjóðamál varða. Í þessu sambandi hefur Kofi Annan, aðalritari SÞ, sagt það ljóst að engin aðferð sem stuðla eigi að þróun beri árangur nema konur séu hafðar með í ráðum og tillit sé tekið til stöðu stúlkna og kvenna. Aðspurður hvort Ísland leggi áherslu á samþættingu kynjasjónarmiða í þróunarsamvinnu og þróunaraðstoð segir Hermann svo vera. „Við höfum talað fyrir ákveðnum málefnum innan SÞ og þar skipa jafnréttis- mál stóran sess. Utanríkisráðherra hefur sagt aðstoðina við konur gríðar- lega mikilvæga, að aðstoð við konur sé eitt af því albesta sem gert sé í þróunaraðstoð, það sé reynsla okkar. Við höfum gert heilmikið á sviði kynja- og jafnréttismála bæði á stofnanastigi og í grasrótinni. Í kjördæmi Alþjóðabankans er mikið talað um jafnréttismál. Við vinnum mjög náið með Norðurlöndunum á sviði þróunaraðstoðar en þau hafa mjög jákvæða ímynd á sviði jafnréttismála og á okkur er hlustað af mikilli athygli.“ „Norðurlöndin beittu sér mjög fyrir því að Alþjóðabankinn setti sér stefnu í kynja- og jafnréttismálum en slík stefna var samþykkt af stjórn bankans í september 2001. Frá þeim tíma hefur bankinn gefið út tvær stöðuskýrslur sérstaklega um þetta málefni. Markmið stefnunnar er að samþætta kynja- og jafnréttissjónarmið störfum bankans og höfum við á Norðurlöndum lagt áherslu á að alltaf sé tekið mið af kynjasjónarmiðum við gerð verkefnaáætlana á vegum bankans sem og í einstökum verk- efnum.“ Þrátt fyrir aukna áherslu á kynjajafnrétti og réttindi kvenna og stúlkna er víða pottur brotinn og töluvert á brattann að sækja til að þessi viðhorf séu almennt viðtekin og þeim framfylgt á sviði alþjóðamála. Ísland greiðir í HIPC-sjóðinn Bretton Woods stofnanirnar hafa tekið töluverðum breytingum síðustu ár. Sama ár og Jubilee 2000 var stofnað, árið 1996, settu stofnanirnar á laggirnar svokallað HIPC-átak (Heavily Indebted Pour Countries Initiative) sem felur í sér að hluti af skuldum fátækustu ríkja heims eru lækkaðar niður fyrir mörk sem geta talist viðráðanleg. Að auki hafa stofn- anirnar lagt niður áætlanir um kerfislæga aðlögun og tekið upp nýja stefnu sem fjallað verður um hér á eftir. Afnám verndartolla iðnríkja á landbúnaðarvörur í eigin ríkjum til að greiða leiðina fyrir þróunarríki á sviði alþjóðaviðskipta er hluti af þessari umræðu um endurskipulagningu og bætta stefnu í þróunarmálum. Til að fjármagna HIPC-átakið var settur á laggirnar fjármagnssjóður sem iðnríkin greiða í. Að sögn Hermanns hefur Ísland lagt 2.375.000 dollara í HIPC-sjóðinn. „Við stefnum að því að greiða 2.7 milljónir dollara alls. Þátttaka okkar í HIPC-átakinu hefur verið góð, ekki síst vegna þess að við höfum stillt okkur upp sem eitt af Norðurlöndunum.“ Skuldastaða fátækustu ríkja heims og annarra þróunarlanda hefur verið ofarlega á döfinni í umræð- unni um þróun og fátækt í heiminum síðastliðin ár. Skuldabyrði þessara landa og skertur aðgangur að vestrænum mörkuðum eru af mörgum talin mikil- vægustu málefnin í þessari umfjöllun og helsta hindr- un þróunar. Segja má að núverandi skuldastaða margra þróunar- ríkja eigi rætur að rekja til áttunda áratugarins og upphafs þess níunda. Óhagstæður viðskipta- jöfnuður vegna olíuverðshækkana, versnandi mark- aðsstaða þeirra á alþjóðlegum markaði og óstjórn í innanríkismálum varð til þess að tugir ríkja þurftu að leita til Alþjóðabankans og Alþjóðagjaldeyris- sjóðsins (IMF) um lán við upphaf níunda áratugarins. Eftir að nýlendur Evrópuríkjanna hlutu sjálfstæði hafa lánsfé og styrkir, í formi hjálparaðstoðar, runnið í miklum mæli til þeirra. Ríkin í suðri stóðu frammi fyrir mikilvægu uppbyggingarstarfi á efna- hagslegu, félagslegu og pólitísku sviði. Kalda stríðið setti mark sitt á þessa þróun, en fjármagn sem að forminu til var hjálparaðstoð streymdi oft til þeirra landa sem þóttu gegna mikilvægu hlutverki í pólitískum, landfræðilegum og hernaðarlegum skilningi. Þegar olíuverð hækkaði 1973-1974 fengu mörg ríki í suðri lán hjá bönkum á Vesturlöndum til að bæta viðskiptastöðu sína en gjaldeyrisforði fjölda ríkja sem ekki framleiddu olíu féll í verði. Á þessum tíma stóðu framleiðsluvörur þróunarlanda ágætlega á alþjóðlegum markaði og vextir af lánum voru til- tölulega lágir. Hvort tveggja gerði lántökurnar að æskilegum kosti. Í lok áttunda áratugarins hækkaði olíuverð hins vegar á ný. Vegna efnahagslægðar á Vesturlöndum við upphaf níunda áratugarins dró úr eftirspurn eftir vörum frá þróunarlöndum, þær féllu í verði og loks var svo komið að ríkisstjórnir í suðri áttu ekki lengur kost á lánum á Vesturlöndum. Peningastefnan í stjórnartíð Thatcher og Reagans hafði áhrif á þessa þróun, en hún leiddi meðal ann- ars til hækkunar vaxta sem dró úr fjárstreymi til þróunarlanda og hækkaði vaxtagreiðslur af eldri lánum. Aukinn tekjuhalli og þyngri greiðslubyrði af lánum leiddi síðan til þess að fjölmörg ríki stóðu frammi fyrir gjaldþroti. Árið 1982 lýsti Mexíkó því yfir að það gæti ekki lengur staðið í skilum og sótti eftir greiðslustöðvun. Tugir annarra ríkja fylgdu í kjölfarið. Skuldastaða fátækustu ríkjanna ein helsta hindrun framfara 82
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Tímarit UNIFEM

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit UNIFEM
https://timarit.is/publication/1156

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.