Tímarit UNIFEM - 01.01.2004, Page 63

það vitnast að hún er barnshafandi. Verra er að þær hafa ekki möguleika
á að fara aftur inn í almennan skóla, skólayfirvöld vilja ekki hafa stúlkur
sem búnar eru að eignast börn og segja að þær sýni slæmt fordæmi og
hafi vond áhrif á aðrar stúlkur í skólanum.
Hjá CLF fá stúlkurnar tvær mátíðir á dag, og hefur ein af stúlkunum
þann starfa að sjá um matseldina. Þær fá hafragraut á morgnana og heita
máltíð í hádeginu. CLF fær kornmat frá World Food Organisation
en til vibótar fer ákveðin peningaupphæð af kertasölunni á degi
hverjum til matarinnkaupa. Partur af kennsluefni stúlknanna er að gera
fjárhagsáætlun um dagleg matarinnkaup.
Mikil áhersla er lögð á alnæmisvarnir og umræðu um alnæmi og
getnaðarvarnir. Regulega koma í heimsókn fulltrúar frá samtökum
sem hvetja fólk til að fara í al-
næmispróf og aðstoða þá sem
greinast HIV-jákvæðir. Lög-
um samkvæmt mega vinnu-
veitendur eða skólayfirvöld
ekki fara fram á að fólk fari
í HIV-próf, en hvetja má til
þess. Það er oftast af hinu góða
að fólk viti um ástand sitt. Þeir
sem greinast með sjúkdóminn
geta hagað lífi sínu samkvæmt
því, bæði hvað það sjálft snertir og til að koma í veg fyrir að smita aðra.
CLF hefur ekki haft nægt fé til að kaupa lyf handa stúlkum sem reynast
HIV-jákvæðar en um leið og sá möguleiki verður fyrir hendi verður
lögð meiri áhersla á að þær fari í HIV-próf. Reynist þær smitaðar mun
þeim verða séð fyrir lyfjum.
Heimilisandinn hjá CLF er oftast mjög góður, stúlkurnar eru kátar og
þeim líður vel á staðnum. Þær eru ekki gefnar fyrir frídaga, vilja heldur
mæta og eyða deginum í CLF. Hinn 1. maí 2003 var ég í Úganda og
sagði þeim að ekki væri unnið þann daginn. Þrátt fyrir það mættu allar.
Það var mjög ánægulegt að sjá stúlkurnar dunda sér þennan dag, sumar
voru að vinna verkefnin sín frá kennaranum, aðrar lágu og lásu og röbb-
uðu eða þvoðu af sér. CLF er staður þar sem þær eru öruggar og þær eru
tilbúnar að leggja heilmikið á sig svo þar sé gott að vera.
Hjá CLF er félagsráðgjafi og kennari í fullu starfi. Tvisvar í viku kemur
hjúkrunarkona sem rabbar við stúlkurnar um heilsu og hreinlæti og ráð-
leggur meðferð á ýmsum smákvillum. Það er mjög áhugavert hvað stúlk-
urnar vita mikið, þær kunna alls konar húsráð og nota ýmsar plöntur og
jurtir til lækninga. Þær ræða þessa hluti mikið við hjúkrunarkonuna en
það er mjög algengt að lítið menntað fólk í Úganda sæki til grasalækna
áður en það fer til læknis.
Stúlkunum ber skylda til að taka þátt í tveggja tíma kennslustund á
hverjum degi hjá CLF. Menntun stúlknanna er mjög misjöfn, flestar hafa
aðeins gengið tvö til fögur ár í barnaskóla, nokkrar hafa aldrei í skóla
komið og geta ekki skrifað nafnið sitt og aðeins ein stúlka hjá CLF var
með stúndentspróf. Í apríl 2004 var komið upp kennslustofu með sex
tölvum sem Orkuveita Reykjavíkur hafði gefið
CLF, en Frostmark flutti tölvurnar út. Þessi nýja
aðstaða gerði alla kennslu mun auðveldari og
áhugaverðari fyrir stúlkurnar sem höfðu aldrei
ímyndað sér að þeim væri treystandi að til vinna
á tölvu.
Þegar CLF hafði starfað í tvö ár hafði tekist að
koma öllum stúlkum í skóla sem áttu kost á því.
Nú eru þrjár stúlkur í unglingaskóla og ABC
barnahjálp á Íslandi greiðir skólagjöldin. Tvær
stúlknanna eru í barnaskóla, þó svo að þær verði
orðnar tvítugar þegar þær ljúka honum. Þær eru alveg ákveðnar í því að
fara þessa leið en ekki í verknám. Þá eru þrjár stúlkur í hárgreiðslunámi
og tvær stúlkur í ritaranámi.
CLF og smábörnin
Þær stúlkur sem mest sækja til CLF eru þær sem eiga börn. Flest hafa
börnin verið átta sem komu með mæðrum sínum en nú eru þau fimm.
Til að byrja með skiptust stúlkurnar á að sjá um að gæta barnanna, en
fljótlega kom í ljós að nokkuð vantaði á þekkingu þeirra hvað barnaupp-
eldi snerti. Því var ráðin fullorðin kona sem sér um börnin á daginn. Hún
getur einnig leiðbeint stúlkunum um umönnun og fylgst með heilsufari
barnanna. Stúlkur sem eiga börn eiga mjög erfitt með að mennta sig í
almennum skólum. Algengast er að stúlku sé vísað úr skóla um leið og
Stúlkur sem eiga börn eiga mjög erfitt með að
mennta sig í almennum skólum. Algengast er að
stúlku sé vísað úr skóla um leið og það vitnast að
hún sé barnshafandi. Verra er að þær hafa ekki
möguleika á að fara aftur inn í almennan skóla, skóla-
yfirvöld vilja ekki hafa stúlkur sem búnar eru að
eignast börn og segja að þær sýni slæmt fordæmi
og hafi vond áhrif á aðrar stúlkur í skólanum.
62 63