Þjóðmál - 01.12.2011, Síða 33

32 Þjóðmál VETUR 2011
að sambandsríkinu í Norður-Ameríku .
Með hinni sögulegu upprifjun vildi hann
auðvelda stjórnendum evru-ríkjanna 17
að sætta sig við skref í átt til „Bandaríkja
Evrópu“ .
Allar götur frá fimmta áratugnum, þegar
Evrópa var í rúst eftir síðari heimsstyrjöldina
og frá því að samstarf ríkja hófst til að tryggja
framtíðarfrið í álfunni, hefur markmið
áköfustu hugsjónamannanna verið að koma
á Bandaríkjum Evrópu . Nú sjá ýmsir nýtt
tækifæri til þess vegna kreppunnar á evru-
svæðinu . Hún leysist ekki nema með meiri
samruna og meira yfirríkjavaldi .
Charles de Gaulle, forseti Frakklands,
var á sínum tíma eindreginn talsmaður
ríkja sambands og hafnaði öllum tillögum
um sambandsríki . Hann hafði skömm
á Jean Monnet, sem oft er nefndur faðir
Evrópu sambandsins, fyrir að vilja koma á
sam bands ríki í Evrópu . Undir merkjum
hins svo nefnda Evrópuverkefnis (European
Project), eins og hugsjónin á bakvið
Evrópusam band ið er nú nefnd, hefur
leynt og ljóst verið stefnt að sambandsríki .
Margir málsvarar þeirrar hugsjónar vona að
leiðin til samruna verði greiðfærari eftir að
menn hafa horfst í augu við skuldavandann
á evru-svæðinu .
Í ljósi hinnar sögulegu andstöðu gaullista
við Bandaríki Evrópu vakti mikla athygli
hinn 8 . nóvember 2011 þegar Nicolas
Sarkozy Frakklandsforseti, sem á fylgi sitt
ekki síst meðal gaullista, sagði á náms-
mannafundi í Strassborg að leiðin úr
evru-vandanum yrði auðveldari stofnuðu
menn sambandsríki í Evrópu í stað þess að
ríghalda í ríkjasambandið . Lausnin fælist í
þrepaskiptu (two speed) Evrópusambandi .
Þau ríki sem vildu núverandi hraða á
siglingu ESB yrðu bara að dragast aftur
úr hinum sem vildu fara hraðar og efla
samstarf sitt .
Merkel ávítar Barroso
Angela Merkel, kanslari Þýskalands, hefur sagt að það sé algjört skilyrði,
sine qua non, af hálfu Þjóðverja að hert
verði sameiginleg tök á fjárlagastjórn evru-
ríkja . Hún vill einnig að þau ríki sem ekki
fari að evru-reglum verði unnt að draga
fyrir ESB-dómstólinn sem dæmi þau til
refs ingar . Verði skilyrðum af þessu tagi full-
nægt kunni Þjóðverjar að verða til viðræðna
um evru-skuldabréf .
Framkvæmdastjórn ESB hefur frum-
kvæðisrétt að setningu ESB-laga . Hinn 23 .
nóvember kynnti hún tvær megintillögur
að slíkum lögum . Í fyrsta lagi um að hún
og fulltrúar hennar gætu hlutast til um gerð
fjárlaga einstakra evru-ríkja og í öðru lagi
um útgáfu á evru-skuldabréfum . Rökin fyrir
bréfunum eru að kæmu þau til sögunnar
hættu einstök ríki að gefa út skuldabréf í
eigin nafni, til yrðu bréf sem gætu keppt við
ríkisskuldabréf Bandaríkjanna, helsta skjól
fjárfesta á tímum óróleika og upplausnar .
Angela Merkel sagði eftir að Barroso hafði
kynnt tillögur framkvæmdastjórnarinnar:
„Ég tel það mjög alvarlegt umhugsunarefni
og með öllu óviðeigandi að framkvæmda-
stjórn ESB beini í dag athygli sinni að evru-
skuldabréfum .“ Það væri rangt að halda
því fram að breyting skulda einstakra ríkja
í sameiginlegan vanda auðveldaði evru-
ríkjunum að sigrast á kerfisvanda mynt-
sam starfsins . Miklu nær væri að styrkja
björg unar sjóð evrunnar og herða refsingar
vegna brota á reglum um evruna, en 60
sinnum hefði verið brotið gegn þeim .
Evru-skuldabréf mundu líklega gagnast
ríkjum á borð við Grikkland, sem byggju
við mikinn lántökukostnað á opnum
mörkuðum, en skapa hættu fyrir ríki sem
hefðu góð tök á ríkisfjármálum sínum og
auka lántökukostnað þeirra .
Barroso blæs á rök Merkel . Hann segir