Þjóðmál - 01.12.2011, Síða 37

36 Þjóðmál VETUR 2011
evru-ríki að fullu nýta sér ákvæði sáttmálanna
til að vinna að nánara samstarfi . Við sam-
vinnu innan ramma ESB yrðu aðildarríki að
virða ákvarðanir sem þingið og framkvæmda-
stjórnin tækju með þátttöku fulltrúa ríkjanna
27 . Við þessar aðstæður kynni þó enn að skorta
lýðræðislegt lögmæti og viðunandi eftirlit
með töku ákvarðana jafnvel þótt þátttöku-
ríkisstjórnir ynnu náið með þjóðþingum
sínum .
Yrði djarfari leiðin valin mundu áhugasöm
evru-ríki gera viðbótarsamning sem félli að
alþjóðalögum og ESB-lögum . Í honum yrði
að finna frekari skuldbindingar ríkjanna
og jafnframt skilgreiningu á stofnunum og
reglum sem giltu um viðbótarsamstarf þeirra
og tryggðu sem besta framkvæmd þess .
Til sögunnar kynni að koma þing með
fulltrúum þjóðþinga og lítil stjórn sýslu stofn-
un með valdsvið án afskipta framkvæmda-
stjórnarinnar . Undir eftirliti ESB-dómstólsins
yrðu þátttökuríkin áfram verða bundin að
ESB-lögum, þar á meðal lögum um innri
markaðinn . Þau yrðu einnig skuld bundin
til að ganga hvorki gegn rétti né hags-
munum annarra ESB-ríkja . Um yrði að ræða
tímabundinn hóp sem yrði opinn öðrum og
veitti þeim aðstoð sem vildu ganga í hann og
væru færir til þess .
Af greininni má ráða að Piris hallist
frekar að djarfari eða róttækari leiðinni
en hinni mjúku lausn . Hann sér galla á
henni því að gráa svæðið í kringum fram-
kvæmdastjórnina yrði varasamt eins og öll
grá svæði í alþjóðasamskiptum og stjórn-
málum almennt .
Áhrif á Sarkozy
Ástæðulaust er að efast um að tengsl séu á milli þessarar greinar Piris og
orða Sarkozys í Strassborg . Piris veitti
frönsk um stjórnmálamönnum og þar á
meðal Sarkozy mikilvæg ráð um leið út úr
Lissabon-vandanum eftir Frakkar felldu
sáttmálann 2005 . Þau ráð dugðu Sarkozy
vel í forsetakosningabaráttunni á árinu
2006 og 2007 . Ekki er ólíklegt að enn taki
hann mark á Piris þegar stjórnskipunarmál
ESB ber á góma . Fimm dögum eftir að
Piris birti grein sína viðraði Sarkozy svipuð
sjónar mið opinberlega .
Nú hefur framkvæmdastjórn ESB lagt
fram tillögur um eigin íhlutun í fjárlagagerð
einstakra ESB-ríkja . Tillagan var rökstudd
með vísan til þess þegar lagður var grunnur
að Bandaríkjum Norður-Ameríku með
útgáfu skuldabréfa í nafni alríkisins . Fram-
kvæmdastjórnin vill verja valdsvið sitt .
Nái hin róttæka tillaga Piris fram að ganga
minnka áhrif framkvæmdastjórnarinnar
því að hann vill koma á laggirnar nýrri
stjórnsýslustofnun . Lítilli, segir hann, hver
gerir það ekki þegar lagður er grunnur að
nýrri opinberri stofnun? Í Brussel er orðið
„lítill“ afstætt í þessu samhengi .
Í lok greinar sinnar í The Financial Times
segir Jean-Claude Piris:
Núverandi skipan ESB dugar ekki lengur .
Það virðist ógjörningur að leysa viðfangsefnin
innan núverandi reglna og með þátttöku allra
aðildarríkja . David Cameron, forsætisráð-
herra Breta, sýnist hafa viðurkennt þetta
þegar hann hvetur evru-ríkin til að stíga skref
til að tryggja að hin sameiginlega mynt þjóni
hlutverki sínu . Með því að stofna tímabundna
framvarðarsveit, sem er þegar tekin að láta að
sér kveða, gæti tekist að hemja ESB-kreppuna .
Með þessu kynni einnig að takast að brjóta
auknu lýðræðislegu lögmæti leið án þess að
breyta megineinkennum ESB . Lausnirnar eru
fyrir hendi . Það skortir pólitískan vilja .
Piris segir beinlínis ógjörning að leysa vanda
ESB og evru-svæðisins innan núverandi
ESB-reglna . Þarna er fast að orði kveðið hjá
sáttmálasmiðnum sjálfum . Lögmætisreglan
setur stjórnendum ESB of þröngar skorður
að hans mati .
Með orðunum „lausnirnar eru fyrir
hendi“ er hinn reynslumikli og mikils virti