Félagsbréf - 01.12.1959, Blaðsíða 75

FÉLAGSB RÉF
73
útgáfu bókarinnar. En þetta er aS mörgu
leyti merkileg bók. Hún hefur persónu-
^ legan blæ höfundar sem margar bækur
þessarar tegundar hafa ekki. Matthías cr
' þaulkunnugur efninu og hann vitnar títt i
ýmis atriði sem skýra oftlega tilburð og
tilætlun kvæðanna.
v Merkasti hluti bókarinnar er hiklaust
yfirlitskaflinn þar sem Matthías flokkar
kvæðin niður á persónur Njálu og atburöi.
Sá kafli er hafinn yfir gagnrýni. Og hvað
sem menn kunna að segja um þessa bók,
þá verður því ekki neitað að hún tekur
fyrir merkilegan þátt íslenzkra hókmennta
og skilar lesendum sínum fróðari en þeir
áður voru.
NjörSur P. NjurSvík. ■
Hannes Pétursson:
I sumardölum.
Almenna bókafélagið nóv. 1959 í
samvinnu við Helgafell.
Fyrir fjórum árum knúði ungur maður
dyra hjá langþroskaðri skáldaþjóð og
krafðist inngöngu. Og sjá, menn tóku
honum fegins hugar eins og hans hefði
lengi verið beðið. fslenzk ljóðggerð haiði
verið í mikilli deiglu meðal yngri skálda,
mikið um tilraunir, minna um heilsteypt
verk. Þá kemur þessi ungi maður og
leggur fram fyrstu ljóðabók sína. Þar
var minna um tilraunir, meira um heil-
steypt verk. Það stóð ekki á lesendum;
bókin var rifin út. Þessar móttökur
minna helzt á það, þegar Davíð Stefáns-
son frá Fagraskógi kom fyrst fram á
unga aldri. Og ég held að það geti ekki
talizt fífldirfska að halda því fram að
kvæðabók Hannesar sé ekki minni við-
burður bókmenntalegur en Svartar fjaðrir
Davíðs.
Nú er komin út önnur ljóðabók Hannes-
ar. Þessi bók er að ýmsu frábrugðin
fyrri bók hans. Þó er frumtónninn enn
sá sami. Þessi undarlegi tónn sem minnir
helzt á sumargoluna sem skrjáfar í blöð-
um melgtassins inni á öræfum, þeirrar
plöntu sem ber sterkastan svip íslenzkra
jurta. Þessi tónn sem rennur til hjartaus
umyrðalaust og án erfiðismuna.
Yrkisefni er nú önnur en fyrr. f fyrsta
kaflanum, í faðmi sólarinnar, eru kvæði
um marga hluti, allt frá vorinu til eld-
flauga. Þetta er að mínu viti veikasli
kafli bókarinnar, þó eru öll kvæðin góð.
Þessi kafli minnir dálítið á fyrri bók
Hannesar. Stutt sjálfstæð kvæði um ým:s-
leg efni, hoppað úr einu í annað. Þarna
er eitt kvæði sem mér finnst að eigi
ekki samleið með hinum. Þetta kvæði
heitir Kreml og er pólitískt. Vel má vera
að þessi kafli sé hugsaður sem sýnishorn
af þeim yrkisefnum sem hafa leitað á
skáldið, en samt get ég ekki varizt þeirri
hugsun að þetta kvæði sé nokkurt lýti á
bókinni. Ég efast ekki um að margir muni
hrífast af þessu kvæði, en ég er hræddur
um að sú velþóknun geti stafaö af því að
hægt er að nota það i pólitískum tilgangi.
Máttugustu kvæðin í þessum kafla held
ég séu kvæðin f kirkjugarði, Höllin, Hvíld
og Birtan er komin.
Næst kemur stuttur kafli sem nefnist
Ástir. Ástarljóð Hannesar eru dálítið frá-
hrugðin öðrum ástarljóðum. Og þau eru
öðru vísi nú en áður. Þau eru angurvær,
tregafull og tilfinninganæm án þess
að vera sentimental. Þau eru ort af djún-
um skilningi og mjög vel unnin, en mer
virðast þau ort úr ofurlítið meiri fjar-
lægð en áður og af öðrum huga. Beztu
kvæðin að mínum dómi eru Þú varst mér