Félagsbréf - 01.12.1959, Blaðsíða 71

FÉLAGSBRÉF
69
og því hafði „Guð sjálfur.... forðað sér
héðan þurrum fótum“, þrátt fyrir allan
hjálpræðissönginn og gítarspilið þeirra í
bænhúsinu. Það eru aðeins menn eins og
Þorgeir og Sjóskrímslið, sannir menn og
trúaðir, en lausir við allt ofstæki og tál,
fullir einlægni og góðvildar, sem standast
örlagadóm þessa skarpskyggna höfundar,
þrátt fyrir skrápinn og skelina, sem þeir
hafa hjúpað sig í.
Þessi saga er mörgum kostum bú-
in, og þrátt fyrir allan alvöruþungann
bregður öðru hverju fyrir kímni og gleði.
Þjóðfélagsádeila höfundar er einnig níst-
andi nöpur. Fáum mun hafa tekizt að
klæða hana í jafn listrænan búning, þann-
ig að hún verður hvergi leiðigjörn eða
prédikun lík.
Guðmundur Gíslason Hagalín, rithöfund-
ur, hefur annazt hið afar vandasama verk
að þýða þessa skáldsögu Duuns á íslenzku,
og fæ ég ekki betur séð en hann hafi þar
stórvel gert. Áhrifin af þessu skáldverki
í þýðingu Hagalíns eru svo rammleg og
sérstæð, að enginn vafi getur leikið á því,
að honum hafi tekizt til hlítar að túlka
hinn mjög svo torræða stíl og málfar
höfundarins. Víða kemur orðalagið manni
kynduglega fyrir sjónir, en ég þykist vita,
að ástæðan sé sú, að hann hafi leitazt
við að halda sérkennum málfarsins á ný-
norskunni. Sýnist mér það vera eina leið-
in til að halda óvenjulegum blæbrigðum
í stil höfundarins. Slík aðferð er ákaflega
vandasöm, þannig að ekki verði úr því
nærri ólæsileg íslenzka í þýðingunni, og
þar af leiðandi ekki á færi nema þeirra,
sem búa yfir jafn mikilli leikni i með-
ferð íslenzks máls og Hagalín gerir.
Frágangur bókarinnar er í alla staði
ágætur og prófarkalestur vandaður. Samt
rakst ég á fáeinar prentvillur við lestur-
inn, en engar voru þær meinlegar.
Það er fengur að þessu verki, sem heyr-
ir heimsbókmenntunum til, í vönduðum,
íslenzkum búningi, og þess vænti ég fast-
Iega að Almenna bókafélagið treysti sér til
þess að gefa út fleiri bækur Olavs Duuns
áður en mörg ár líða.
Þórfiur Einarsson.
Matthías Johannessen:
Njála i íslenzkum skáldskap.
Ilifi íslenzka bókmenntajélag 1958.
Asíðastliðnum vetri kom hingað mað-
ur alla leið frá Ástralíu og sagði
okkur í fyrirlestri að Njála væri mest
bóka í heiminum. Þótt þetta sé í meira
lagi hæpin fullyrðing er hitt þó víst sð
fáar bækur hafa verið jafn samgrónar
einni þjóð og Njála hefur verið íslenzku
þjóðinni. Njála hefur haft svo mikil á-
hrif á okkur að persónurnar taka á sig
ákveðna mynd í huga okkar og verða
að hugtökum. Njáll — mannvitið og fram-
sýnin, Gunnar — glæsimennskan og hetju-
dáðin, Kolskeggur — drengskapur og
hreinlyndið, Hallgerður drambsemin og
drottnunargirnin, Mörður — undirferlið
og sviksemin, og svo framvegis. Hver mann-
leg eðliskennd á sinn sérstaka fulltrút.
Má raunar kalla Njálu mannkynssögu eða
sviðsetta sálarfræði. Og því nánar sem 'ið
athugum Njálu, þeim mun meira furðu-
verk verður þessi gamla bók.
Það má því nærri geta að Njála hefur
baft geysileg áhrif á þjóðina — og þá
ekki sízt á skáldin. Nú hefur Matthias
Johannes9en tekið sig til og reynt að skrá
á eina bók hvernig Njála hefur tekið á
sig nýja mynd í hugum skáldanna og
knúið þau til yrkinga. Þessi bók Matthías-
ar nær þó aðeins til ljóðlistar, enda væri