Orð og tunga - 01.06.1998, Side 65

Orð og tunga - 01.06.1998, Side 65
Ari Páll Kristinsson: Málræktarhlutverk almennrar íslenskrar orðabókar Mig langar að velta hér upp nokkrum spurningum til hugleiðingar. Getur almenn íslensk orðabók gegnt málræktarhlutverki? Á almenn rslensk orðabók að gegna slíku hlutverki? Á hvaða sviðum málræktar kæmi það helst til greina og að bestum notum? Og hvað er hér átt við með hugtakinu málrækt(arhlutverk)? I Fyrst vík ég örfáum orðum að því síðastnefnda, þ.e. við hvað sé átt með hugtakinu málrækt eða með því að tala um málræktarhlutverk íslenskrar orðabókar. Hugtakið málrækt felur í sér hvort tveggja í senn varðveislu og eflingu málsins og er sá skiln- ingur í samræmi við opinbera íslenska málstefnu sem einmitt lýtur að þessum tveimur grundvallarhugtökum. Þegar rætt er um íslenska orðabók sérstaklega í þessu sambandi skiptir vitaskuld höfuðmáli að átt er við almenna íslenska orðabók eða eins og segir í titli íslenskrar orðabókar (ÍO): íslensk orðabók handa skólum og almenningi. Þar er notendahópurinn skilgreindur. Orðaforðinn kemur auðvitað fyrst upp í hugann þegar rætt er um orðabók. Með því að festa þau orð, sem tíðkast í íslensku, á orðabók er leitast við að varðveita þennan orðaforða og hann er gerður aðgengilegur notendum til fræðslu og glöggvunar. Hér er því í raun bæði um varðveislu orðaforðans að ræða og jafnframt eflingu málsins í þeim skilningi að við verðum væntanlega betri eða hæfari málnotendur eftir því sem við kunnum betri skil á orðaforða málsins. Sá þáttur, er lýtur að sjálfum orðaforðanum, þ.m.t. orðasamböndum, er eflaust það svið málræktarhlutverks íslenskr- ar orðabókar sem er einna augljósast. En aðrir þættir, svo sem framburður, beyging, setningarlegirþættir, merking, réttritun o.fl., koma einnig við sögu eins og nánar verður vikið að hér á eftir. 53

x

Orð og tunga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.